Một thứ đã biến mất ở Lầu Năm Góc

Thật khó để biết bức chân dung Tướng Mark Milley – cựu Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ – từng được treo ở đâu trong hành lang danh giá của Lầu Năm Góc. Ông từng là cố vấn quân sự hàng đầu của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong giai đoạn 2019-2021 nhưng hai phía sau đó đã nảy sinh bất đồng sâu sắc.

Theo hãng tin Reuters (Anh), trong ngày 21/1, không lâu sau lễ nhậm chức của ông Trump, bức ảnh đã đột ngột bị gỡ bỏ. Các thợ sơn được giao nhiệm vụ phủ một lớp sơn mới để che đi khoảng trống trên tường.

Lầu Năm Góc không cho biết ai là người đã ra lệnh gỡ bỏ bức chân dung. Tuy nhiên, một số quan chức Mỹ cho rằng, đây là động thái nhằm xoa dịu tân Tổng thống khi ông bước nào Nhà Trắng với những cải cách lớn.

Đáng lưu ý, chỉ vài giờ sau khi nhậm chức Tổng thống Mỹ, ông Trump đã ký sắc lệnh báo hiệu một cuộc thay đổi quy mô lớn trong hàng ngũ lãnh đạo cấp cao, đặt Lầu Năm Góc vào “cơn địa chấn” lớn.

Sắc lệnh của ông Trump

Theo tờ Guardian (Anh), Tổng thống Donald Trump trong ngày 20/1 đã ban hành sắc lệnh hành pháp phân loại lại hàng nghìn nhân viên liên bang thành các “vị trí bổ nhiệm chính trị” (những vị trí công việc trong chính phủ thường được bổ nhiệm dựa trên sự trung thành chính trị), khiến họ dễ bị sa thải hơn nếu bị coi là không đủ trung thành với Tổng thống mới hoặc các mục tiêu của ông.

Với sắc lệnh này, ông Trump đã khôi phục “Kế hoạch F” nhằm phân loại hàng chục nghìn nhân viên liên bang. Trước đó, Kế hoạch F do ông Trump đề xuất trong nhiệm kỳ đầu tiên đã thay đổi các quy tắc dân sự, đặt một loạt các nhân viên liên bang vào nguy cơ bị sa thải mà không có sự bảo vệ dân sự, tái phân loại công việc của họ thành các vị trí bổ nhiệm chính trị.

Ngay từ tháng 11/2024, các quan chức quốc phòng Mỹ cho biết, họ đang chuẩn bị cho kịch bản xấu nhất sau khi ông Trump nhậm chức Tổng thống Mỹ. Lầu Năm Góc đã tiến hành lập danh sách các nhân viên có khả năng bị liệt vào diện Kế hoạch F để chuẩn bị cho những thay đổi chính sách có thể xảy ra.

Ông Trump “trảm tướng” đầu tiên, Lầu Năm Góc rung chấn

Không lâu sau sắc lệnh mới, theo hãng thông tấn AFP (Pháp) ngày 21/1, ông Trump đã cách chức Đô đốc Linda Fagan – người phụ nữ đầu tiên lãnh đạo 1 trong 6 lực lượng quân sự của Mỹ – với lý do “có những thiếu sót về mặt lãnh đạo, thất bại trong hoạt động và không có khả năng thúc đẩy các mục tiêu chiến lược”.

Trước khi bị cách chức, bà Fagan giữ cương vị chỉ huy Lực lượng bảo vệ bờ biển Mỹ, mang quân hàm 4 sao.

Theo Reuters, việc bà Fagan bị cách chức đã gây rung chấn trong Lầu Năm Góc, dù lực lượng bảo vệ bờ biển trực thuộc quyền quản lý của Bộ An ninh Nội địa, chứ không phải Bộ Quốc phòng Mỹ.

Trước đó, ngay trong ngày 20/1, ông Pete Hegseth – ứng viên Bộ trưởng quốc phòng do ông Trump đề cử đã tuyên bố thẳng thừng rằng, quân đội Mỹ hiện “đang có quá nhiều tướng 4 sao”.

“Chúng ta đã chiến thắng Thế chiến II chỉ với 7 vị tướng 4 sao. Nhưng ngày nay, chúng ta đang có tới 44 vị tướng 4 sao. Có một mối quan hệ nghịch đảo giữa quy mô quân số và chiến thắng trên chiến trường” – Ông Hegseth nói.

Ông đồng thời bật mí về “một cuộc đánh giá rộng rãi” nếu tiếp quản quân đội.

“Mỗi sĩ quan cấp cao sẽ được đánh giá dựa trên chế độ trọng dụng nhân tài, tiêu chuẩn, khả năng sát thương và cam kết thực hiện các mệnh lệnh hợp pháp mà họ được giao” – Ông Hegseth cho biết.

Một số quan chức quốc phòng Mỹ trước đó vẫn hy vọng rằng, đợt đánh giá và cắt giảm nhân sự tiềm năng của ông Trump sẽ tương tự như các chính quyền trước và không gây ra sự gián đoạn hoạt động trong toàn quân đội Mỹ.

Tuy nhiên, khi nhóm của ông Trump tuyên thệ nhậm chức tại Lầu Năm Góc, mọi người bắt đầu lo lắng về các quyết định nhân sự.

“Tất cả đang cố gắng dự đoán những gì có thể xảy ra” – Một quan chức Mỹ nói.

Trang tin Axios (Mỹ) cho biết, khi một Tổng thống mới nhậm chức, thường sẽ có khoảng 4.000 “nhân sự được bổ nhiệm chính trị” để giám sát hoạt động của chính phủ được thay thế. Song, Kế hoạch F của ông Trump có thể ảnh hưởng đến khoảng 50.000 người, cho phép ông thay thế những nhân viên phi chính trị, phi đảng phái trong các cơ quan chính phủ.

Một số quan chức quốc phòng Mỹ cho biết, việc gỡ bỏ bức chân dung của Tướng Milley không giúp xoa dịu nhiều những lo ngại đó bởi mối bất đồng giữa ông Trump và ông Milley rất sâu sắc.

Trong lễ nghỉ hưu năm 2023, tướng Milley đã ngầm chỉ trích ông Trump khi nói rằng quân đội Mỹ chỉ tuyên thệ trung thành với Hiến pháp chứ không phải với những nhân vật độc đoán. Cùng ngày, ông Trump đáp trả bằng lời chỉ trích ông Milley là “kẻ chậm chạp” và “kẻ ngốc”.

Trước đó, vào ngày 6/1/2021, tướng Milley đã gọi điện cho Trung Quốc để trấn an họ về sự ổn định của Mỹ. Trong bài đăng trên mạng xã hội không lâu sau đó, ông Trump đã chỉ trích cuộc gọi điện thoại này là “một hành động rất nghiêm trọng. Theo luật pháp trước đây, hình phạt sẽ là tử hình”.

Một số người ủng hộ Trump cho rằng ông Milley không trung thành và kêu gọi xét xử ông này về tội phản quốc.