Kế hoạch áp thuế chưa từng có

Ngày 31/1, giờ địa phương, sau Canada và Mexico, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố sẽ áp thuế lên Liên minh châu Âu (EU), đưa Washington đến bờ vực chiến tranh thương mại mới với các đối tác thương mại lớn nhất của mình.

“Thuế quan sẽ khiến chúng ta trở nên rất giàu có và rất mạnh mẽ”, ông Trump nói với các phóng viên tại Phòng Bầu dục.

Tổng thống cho biết “không điều gì” có thể ngăn ông áp dụng thuế quan đối với hàng nhập khẩu của Mexico và Canada.

Theo cơ sở dữ liệu hải quan Trade Data Monitor, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa của Mỹ từ EU, Canada, Mexico và Trung Quốc là 1,9 nghìn tỷ đô la vào năm 2023, chiếm khoảng 60% tổng kim ngạch.

Tổng thống Trump cũng tuyên bố sẽ áp thuế đối với chip và “những thứ liên quan đến chip”, và sẽ áp dụng thuế đối với dầu, khí đốt, thép, đồng, nhôm và dược phẩm.

Thuế quan đối với thép và nhôm có thể được áp dụng sớm nhất là “tháng này hoặc tháng sau”, ông cho biết, trong khi thuế quan đối với dầu và khí đốt sẽ có hiệu lực vào khoảng ngày 18/2.

Với Canada, Tổng thống Mỹ cho biết “có thể” sẽ giảm thuế đối với dầu của Canada xuống còn 10%, mặc dù các mặt hàng nhập khẩu khác từ quốc gia này sẽ bị đánh thuế ở mức 25%. Canada là nhà cung cấp dầu thô nước ngoài lớn nhất của Mỹ, chiếm khoảng 60% lượng dầu thô nhập khẩu từ Mỹ.

Nguy cơ chiến tranh thương mại toàn diện

Việc áp thuế quan cao đối với các đối tác thương mại lớn nhất của Washington làm tăng mạnh nguy cơ bùng nổ các cuộc chiến tranh thương mại toàn diện chỉ vài ngày sau nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của Trump.

Sau các tuyên bố áp thuế của người đứng đầu nước Mỹ, hôm thứ Sáu, cả Canada và Mexico đều đã chuẩn bị các gói thuế quan trả đũa và sẵn sàng thực hiện chúng. EU cũng cho biết họ sẽ tự vệ bằng các mức thuế quan trả đũa.

Một phát ngôn viên của Đại sứ quán Bắc Kinh tại Washington cho biết Trung Quốc “kiên quyết phản đối” các mức thuế mới của Trump, đồng thời nói thêm không có bên nào chiến thắng trong một cuộc chiến thương mại hoặc chiến tranh thuế quan.

Tổng thống Trump cho biết ông không bị lay chuyển bởi cảnh báo của các nhà kinh tế rằng mức thuế quan mới sẽ gây tổn hại đến nền kinh tế Mỹ hoặc có nguy cơ gây ra lạm phát tăng vọt.

“Thuế quan không gây ra lạm phát, thuế quan tạo ra thành công”, ông nói.

Tuy nhiên, các nhà kinh tế lo ngại thuế quan sẽ là tác động tiêu cực đối với các hộ gia đình và sẽ gây ra lạm phát.

Theo Reuters, các nhà kinh tế và giám đốc điều hành doanh nghiệp đã cảnh báo rằng thuế quan sẽ làm tăng giá hàng nhập khẩu như nhôm và gỗ từ Canada, cũng như trái cây, rau, bia và đồ điện tử từ Mexico và xe cơ giới từ cả hai nước.

Trong khi đó Tax foundation ước tính rằng mức thuế 25% mà Tổng thống Trump đề xuất đối với Canada và Mexico, cũng như mức thuế 10% đối với Trung Quốc, sẽ làm giảm 0,4% sản lượng kinh tế của Mỹ và tăng thuế thêm 1,2 nghìn tỷ đô la trong giai đoạn 2025 – 2034.

Bên cạnh đó, các nhà kinh tế cảnh báo rằng với việc gần như đạt được tình trạng việc làm đầy đủ – tỷ lệ thất nghiệp chỉ là 4,1% – Mỹ khó có thể tìm đủ công nhân để mở rộng đáng kể lĩnh vực sản xuất, đặc biệt là khi nhiều công nhân nhập cư phải đối mặt với việc trục xuất.

Lindsay Owens, giám đốc điều hành của Groundwork Collaborative, một nhóm nghiên cứu chính sách, cho biết chính sách thuế quan có thể sẽ dẫn đến chi phí cao hơn cho người tiêu dùng và cảnh báo rằng thuế quan sẽ ảnh hưởng nặng nề nhất đến những người Mỹ ít giàu có hơn.