Hai năm trước, Apple tạo nên kỳ tích hiếm có tại Trung Quốc khi iPhone trở thành smartphone bán chạy nhất, vượt hàng loạt đối thủ nội địa.
Nhưng thời kỳ thống trị đó đã kết thúc, một phần do cuộc chiến công nghệ leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc.
Từ vị trí dẫn đầu, Apple đã rơi xuống hạng ba tại thị trường smartphone lớn nhất thế giới, nhường chỗ cho hai thương hiệu Trung Quốc là Vivo và Huawei. Đây đều là những hãng cung cấp sản phẩm có tính năng tương đương với giá thành thấp hơn trong bối cảnh kinh tế suy giảm.
Trước tình hình này, Apple vừa tung ra một sản phẩm mới tại Trung Quốc: iPhone 16e – phiên bản giá rẻ của dòng flagship iPhone 16. Thiết bị này sẽ được giao tới tay người dùng trong tuần này với mức giá khởi điểm khoảng 600 USD, đủ điều kiện tham gia chương trình kích cầu của chính phủ Trung Quốc – tức là người tiêu dùng được trợ giá khi mua smartphone dưới 800 USD.
Dù iPhone 16e có thể giúp Apple cạnh tranh hơn tại Trung Quốc, nhưng thách thức của hãng không chỉ nằm ở vấn đề kinh tế.
Trong khi Apple hướng đến nhóm khách hàng tiết kiệm, các đối thủ Trung Quốc lại ngày càng nâng cấp công nghệ. Hôm thứ ba tại Kuala Lumpur, Huawei đã giới thiệu phiên bản quốc tế của Mate XT – mẫu smartphone gập đôi có giá 3.700 USD, có thể biến thành máy tính bảng 10 inch với hai nếp gấp rõ ràng nhưng không quá lộ.
Bên cạnh đó, một yếu tố ít được chú ý hơn nhưng có ảnh hưởng lớn: Chính phủ Trung Quốc đang hỗ trợ các công ty nội địa.
Các hãng smartphone Trung Quốc đã tích hợp nhiều tính năng trí tuệ nhân tạo (AI) vào sản phẩm của mình, trong khi Apple vẫn chưa được Bắc Kinh phê duyệt tính năng AI cho iPhone. Đặc biệt, Huawei nhận được sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ chính phủ Trung Quốc.
Trước đây, Apple chưa từng là thương hiệu smartphone chiếm ưu thế tại Trung Quốc. Hãng từng xếp sau các thương hiệu nội địa trong nhiều năm, cho đến khi nhận được “trợ giúp” từ Washington.
Khoảng năm năm trước, chính phủ Mỹ áp đặt lệnh trừng phạt khiến Huawei gặp khó khăn trong việc mua linh kiện quan trọng để sản xuất smartphone cạnh tranh. Washington lo ngại rằng doanh thu từ mảng điện thoại của Huawei có thể giúp hãng mở rộng sang các lĩnh vực khác như hạ tầng viễn thông và sản xuất chip.
Việc bị Mỹ trừng phạt đã khiến Huawei – từng vươn lên trở thành thương hiệu smartphone hàng đầu thế giới chứng kiến doanh số lao dốc ngay tại thị trường quê nhà. Theo dữ liệu từ International Data Corporation (IDC), sự sụt giảm này lại trở thành cơ hội để Apple vươn lên, giúp hãng dẫn đầu thị trường Trung Quốc vào năm 2023 với 17,4% thị phần.
Tuy nhiên, đến năm ngoái, Apple đã trượt xuống vị trí thứ ba với chỉ 15,5% thị phần, nhường ngôi cho Vivo (17,2%) và Huawei (16,6%).
Theo chuyên gia phân tích Will Wong của IDC, một trong những nguyên nhân chính là sự suy giảm kinh tế tại Trung Quốc khiến người tiêu dùng có xu hướng tìm kiếm những lựa chọn hợp túi tiền hơn. Ông cho biết, giá bán trung bình của smartphone từ Vivo, Huawei và Apple trong năm ngoái lần lượt là 298 USD, 658 USD và 1.007 USD.
Ngoài ra, trong khi các hãng smartphone Trung Quốc đã tích hợp hàng loạt tính năng trí tuệ nhân tạo (AI) như công cụ chỉnh sửa ảnh hay dịch ngôn ngữ tức thời, thì Apple vẫn chưa thể làm điều tương tự. Nguyên nhân là do cơ quan quản lý Trung Quốc vẫn chưa cấp phép cho các tính năng AI của Apple, được gọi là Apple Intelligence.
Tại Trung Quốc, các mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) phải được chính phủ phê duyệt trước khi có thể cung cấp cho người dùng. Đối tác AI toàn cầu của Apple, OpenAI, không hoạt động tại Trung Quốc. Do đó, theo nguồn tin thân cận, Apple đang hợp tác với hai gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc là Alibaba và Baidu để đưa các tính năng AI vào iPhone, với hy vọng sẽ được cấp phép trong năm nay.
CEO Apple Tim Cook, từng chia sẻ trong cuộc họp công bố kết quả kinh doanh tháng 1 rằng những thị trường có Apple Intelligence trên iPhone 16 đạt mức tăng trưởng doanh số tốt hơn so với những nơi chưa được triển khai tính năng này.
Trong khi đó, Huawei tiếp tục nhận được sự hậu thuẫn từ chính phủ Trung Quốc giữa bối cảnh chịu lệnh trừng phạt từ Mỹ. Hãng công nghệ này đã nhận hàng tỷ USD thông qua các hợp đồng mua sắm ưu đãi và trợ cấp từ các tổ chức có liên quan đến chính phủ Trung Quốc.
Những ưu đãi này đã giúp Huawei vượt qua những rào cản do Mỹ áp đặt. Sau khi bị hạn chế sử dụng hệ điều hành Android của Google, Huawei đã phát triển hệ điều hành riêng cho smartphone. Mặc dù các biện pháp kiểm soát xuất khẩu khiến Huawei chỉ có thể sử dụng các con chip kém tiên tiến hơn – vốn có thể ảnh hưởng đến hiệu suất và thời lượng pin nhưng hãng đã tìm ra giải pháp để khắc phục những hạn chế này.
“Huawei đã có thể vượt qua các lệnh kiểm soát xuất khẩu nhờ vào sự sáng tạo trong thiết kế”, ông G. Dan Hutcheson, Phó Chủ tịch hãng nghiên cứu TechInsights nhận định. Công ty này đã tiến hành tháo rời mẫu smartphone gập đôi mới của Huawei để nghiên cứu và phát hiện rằng hãng đã bù đắp hạn chế về chip bằng phần mềm tối ưu, giúp tận dụng tối đa hiệu suất phần cứng.
Bên cạnh đó, nhờ cải thiện chuỗi cung ứng và mở rộng sản xuất các mẫu smartphone tầm trung, Huawei đã ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng. Theo chuyên gia phân tích Will Wong của IDC, doanh số smartphone của Huawei trong năm qua đã tăng 50% so với năm 2023, trong khi Apple lại giảm 5%.
“Đổi mới là cách Huawei dành thị phần ở Trung Quốc”, ông Alex Huang, Giám đốc Tiếp thị mảng kinh doanh tiêu dùng của Huawei nhấn mạnh. “Dù gặp khó khăn do lệnh trừng phạt từ Mỹ, mỗi năm chúng tôi vẫn tiếp tục đầu tư vào nghiên cứu và phát triển để duy trì vị thế”.
Theo: WSJ
