Ngày 21/2 vừa qua, Bộ Công Thương Việt Nam đã ban hành Quyết định số 460/QĐ-BCT, áp thuế chống bán phá giá tạm thời đối với một số sản phẩm thép cán nóng (HRC) có xuất xứ từ Trung Quốc trong 120 ngày, có hiệu lực từ ngày 8/3/2025. Mức thuế áp dụng dao động từ 19,38% đến 27,83%.

Theo dữ liệu từ Hải quan Việt Nam, nhập khẩu thép cán nóng năm 2024 đạt 12,6 triệu tấn, tăng 33% so với cùng kỳ. Hơn nữa, sau khi Bộ Công Thương khởi xướng cuộc điều tra này vào tháng 7/2024, nhập khẩu thép cán nóng từ Trung Quốc vẫn tiếp tục gia tăng. Mặc dù có xác định hành vi bán phá giá từ Ấn Độ, nhưng do lượng nhập khẩu từ Ấn Độ chiếm chưa đến 3% tổng khối lượng, nên nước này được miễn trừ khỏi các mức thuế tạm thời.

Bộ Công Thương Việt Nam ban hành quyết định áp thuế CBPG tạm thời đối với một số sản phẩm thép cán nóng từ Trung Quốc (Ảnh minh họa)

Theo khảo sát của Chứng khoán VNDirect (VND), giá thép cán nóng nhập khẩu từ Trung Quốc tại Việt Nam hiện khoảng 13,2 triệu đồng/tấn (518 USD/tấn), cao hơn 50 USD so với giá nội địa Trung Quốc ở mức 475 USD do chi phí logistics. Trong khi đó, giá thép cán nóng của Hòa Phát vào khoảng 13,5 triệu đồng/tấn (527 USD/tấn), khiến sản phẩm của Hòa Phát kém cạnh tranh hơn 10 USD so với thép nhập khẩu từ Trung Quốc.

Do đó, VNDirect nhận định với mức thuế trung bình 23,5%, giá thép cán nóng nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ kém cạnh tranh hơn đáng kể so với giá thép cán nóng của Hòa Phát. Giá thép cán nóng của Hòa Phát có thể thấp hơn giá nhập khẩu từ Trung Quốc tới 2,8 triệu đồng (109 USD), giả định không có thay đổi trong giá nội địa Trung Quốc và nguồn cung thép nhập khẩu giảm đáng kể.

Tuy nhiên, Hòa Phát có thể dần nâng giá bán bình quân (ASP) thép cán nóng trong nước thêm 1-1,5 triệu đồng/tấn (40-60 USD) trong năm 2025 do:

– Hấp thụ nguồn cung giá rẻ ngắn hạn: Lượng tồn kho lớn của thép cán nóng giá rẻ nhập khẩu từ Trung Quốc vẫn còn tại Việt Nam, cần thời gian để thị trường nội địa hấp thụ.

– Nguồn HRC nhập khẩu thay thế: Trong ngắn hạn, các nguồn nhập khẩu thép khác từ Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc có thể được lựa chọn nhiều hơn. Về dài hạn, thép Trung Quốc có thể tiếp cận Việt Nam thông qua Lào và Campuchia bằng cách mở cơ sở sản xuất tại các nước này, do hiện tại cả 2 quốc gia đều không áp thuế đối với thép Trung Quốc.

– Hạn chế xuất khẩu và áp lực giá nội địa Trung Quốc: Ngành công nghiệp thép của Trung Quốc đang chịu áp lực ngày càng tăng khi các thị trường xuất khẩu chủ chốt, chiếm ít nhất 23% tổng lượng xuất khẩu của Trung Quốc, trở nên khó tiếp cận hơn.

VNDirect đánh giá quyết định áp thuế chống bán phá giá có lợi cho các nhà sản xuất HRC trong nước như HPG và Formosa, vì họ có thể tăng giá bán và mở rộng thị phần tại Việt Nam. HPG có thể hưởng lợi đáng kể khi có kế hoạch ra mắt công suất HRC mới 5,6 triệu tấn trong ba năm tới, định vị mình là nhà lãnh đạo thị trường HRC trong tương lai.

Ngược lại, các nhà sản xuất phụ thuộc vào HRC làm nguyên liệu đầu vào như HSG, NKG và GDA sẽ đối mặt với chi phí nguyên liệu thô cao hơn. Tuy nhiên, họ có thể giảm thiểu tác động bằng cách tăng giá bán hoặc tăng cường nhập khẩu HRC từ Ấn Độ.

VNDirect cũng dự báo rằng Bộ Công Thương Việt Nam sẽ công bố kết quả điều tra AD19 trong quý này, có khả năng dẫn đến việc áp thuế chống bán phá giá đối với một số sản phẩm tôn mạ nhập khẩu từ Trung Quốc, điều này sẽ mang lại lợi ích cho HSG, NKG, HPG và GDA.