Ngày 13/2/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký sắc lệnh về “Thương mại và thuế quan có đi có lại – thuế đối ứng”. Theo sắc lệnh này, Mỹ sẽ rà soát hơn 17.000 mã sản phẩm nhập khẩu, trong đó có một số sản phẩm gỗ, để áp thuế đối ứng.

Mỹ ‘đánh tiếng’ áp thuế 25% với gỗ xẻ và các sản phẩm từ rừng

Theo thông tin từ Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ, Tổng thống Trump đang xem xét mở rộng phạm vi thuế đối với các sản phẩm gỗ xẻ (lumber) và sản phẩm từ rừng (forest products) ở mức 25%. Dự kiến, sắc lệnh này sẽ có hiệu lực từ ngày 2/4/2025, tương tự như các mặt hàng thuốc, ô tô và chất bán dẫn.

Mỹ hiện là thị trường tiêu thụ gỗ và các sản phẩm gỗ (G&SPG) lớn nhất của Việt Nam. Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu sản phẩm gỗ của Việt Nam vào thị trường Mỹ đạt 9,05 tỷ USD, tăng 24% so với cùng kỳ năm trước. Con số này chiếm 54,2% tổng giá trị xuất khẩu G&SPG của Việt Nam, và 37% tổng giá trị nhập khẩu sản phẩm gỗ của Hoa Kỳ. Việt Nam đã trở thành nhà cung cấp đồ gỗ nội thất lớn nhất cho Hoa Kỳ.

Đáng chú ý, phần lớn sản phẩm gỗ Việt Nam xuất khẩu vào thị trường Mỹ đều thuộc nhóm tinh chế, như đồ mộc nội thất, chiếm đến 95,5% tổng kim ngạch xuất khẩu (hơn 8,64 tỷ USD trong năm 2024). Các mặt hàng này hiện đang hưởng mức thuế suất 0%.

Điều này có nghĩa là nếu sắc lệnh áp thuế 25% đối với các sản phẩm gỗ xẻ được thực hiện, ngành xuất khẩu gỗ của Việt Nam vào Mỹ chưa thực sự có ảnh hưởng, do tỷ trọng xuất khẩu các mặt hàng gỗ xẻ của Việt Nam vào Mỹ không cao.

Tuy vậy, nếu áp dụng với các sản phẩm từ rừng nói chung, mức độ ảnh hưởng tới doanh nghiệp Việt Nam là rất lớn, tác động trực tiếp tới ngành công nghiệp gỗ của Việt Nam.

Giá trị xuất khẩu các mặt hàng G&SPG của Việt Nam vào Mỹ năm 2024

>> Gỗ xẻ nằm trong nhóm 4 mặt hàng sắp bị Mỹ đánh thuế, hàng loạt quốc gia ‘khóc ròng’

Hoạt động xuất, nhập khẩu các mặt hàng gỗ của Việt Nam và Mỹ

Mặc dù Việt Nam và Mỹ đã ký thỏa thuận đối xử tối huệ quốc (MFN), nhưng giữa hai quốc gia này chưa có hiệp định thương mại tự do. Hàng hóa nhập khẩu giữa hai nước hiện đang hưởng thuế nhập khẩu ưu đãi.

Mỹ hiện là quốc gia cung cấp G&SPG hàng đầu cho Việt Nam. Năm 2024, Việt Nam nhập khẩu 323,7 triệu USD G&SPG từ Mỹ. Gỗ nguyên liệu (gỗ tròn và gỗ xẻ) là mặt hàng nhập khẩu chính, đạt kim ngạch 300,1 triệu USD, chiếm 12,3% tổng lượng nhập khẩu và tăng 34,2% về giá trị so với năm 2023.

Việt Nam hiện áp thuế suất thuế nhập khẩu 0% đối với một số mặt hàng như gỗ cây dạng thô, gỗ đã cưa xẻ… (các loại gỗ nguyên liệu) từ Mỹ.

Trong khi đó, đối với một số sản phẩm gỗ, bao gồm đồ gỗ nội thất và sản phẩm gỗ, nhập khẩu từ Hoa Kỳ, Việt Nam đang áp mức thuế từ 20-25%. Đáng chú ý, tổng kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ Mỹ với các mặt hàng này chỉ đạt khoảng 23 triệu USD.

Do vậy, nếu Mỹ chỉ áp thuế đối với các sản phẩm gỗ xẻ, ảnh hưởng đối với Việt Nam sẽ không quá lớn, vì kim ngạch xuất khẩu gỗ xẻ không phải là chủ yếu.

Tuy nhiên, nếu sắc lệnh thuế đối ứng 25% được áp dụng triệt để, bao gồm cả các sản phẩm gỗ nội thất nói riêng, forest products nói chung, mức ảnh hưởng sẽ rất lớn đối với ngành gỗ Việt Nam, vì đây là các mặt hàng chủ lực xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ.

Mức thuế suất thuế nhập khẩu với một số mặt hàng gỗ từ Mỹ

Phản ứng của Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam

Trước tình hình này, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam đã nhanh chóng đưa ra kiến nghị về việc giảm thuế suất đối với sản phẩm đồ gỗ nhập khẩu từ Mỹ.

Ngày 24/2, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam đã có công văn, đề nghị Bộ Công Thương, Bộ Tài chính và Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương xem xét và hành động kịp thời để giảm thuế suất đối với sản phẩm gỗ (đồ gỗ) nhập khẩu từ Hoa Kỳ.

Theo Hiệp hội, động thái này nhằm tránh thuế đối ứng 25% có thể áp đặt lên trên 9 tỷ USD G&SPG (gỗ và sản phẩm gỗ) Việt Nam xuất khẩu vào thị trường này. Đồng thời, điều này giúp các doanh nghiệp trong ngành gỗ của Việt Nam có thể duy trì sự ổn định trong hoạt động xuất khẩu, cũng như bảo vệ thị trường tiêu thụ quan trọng này.

Với sự thay đổi trong chính sách thuế của Mỹ đối với các sản phẩm gỗ, ngành gỗ Việt Nam sẽ phải đối mặt với những thách thức không nhỏ. Dù sắc lệnh mới có thể không ảnh hưởng trực tiếp đến toàn bộ ngành, nhưng các sản phẩm gỗ nội thất và các sản phẩm liên quan đến rừng sẽ chịu tác động mạnh nếu thuế đối ứng được áp dụng.

Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cần có những chiến lược để ứng phó với tình hình này, nhằm bảo vệ thị trường xuất khẩu gỗ lớn nhất của Việt Nam và duy trì sự phát triển bền vững của ngành.

>> Nếu Mỹ áp thuế nhập khẩu, ngành gỗ Việt Nam sẽ ra sao?