Hãng thông tấn Nikkei (Nhật Bản) mới đây đưa tin, chính phủ Thái Lan đã chính thức đề nghị Berlin xem xét chấp thuận việc cung cấp động cơ Đức cho một tàu ngầm trị giá 369 triệu USD mà Bangkok đặt Trung Quốc đóng mới, nhằm giải quyết bế tắc kéo dài nhiều năm khiến tàu không thể bàn giao.

Theo các nguồn tin an ninh và ngoại giao được Nikkei trích dẫn, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Quốc phòng Thái Lan Phumtham Wechayachai đã gửi thư cho Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius để tìm hiểu về các lựa chọn sẵn có liên quan đến việc lắp đặt động cơ Mtu396 của Đức trong tàu ngầm S26T lớp Yuan do Trung Quốc chế tạo. Động thái này của ông Phumtham diễn ra sau cuộc gặp với một quan chức cấp cao của Bộ Quốc phòng Đức.

Các nguồn tin này nhận định, với việc một chính phủ mới sắp được thành lập tại Đức sau cuộc bầu cử vào tháng trước, có thể sẽ không có phản ứng đột phá nào đối với đề nghị của Bangkok, vì việc Berlin từ chối cung cấp hệ thống động cơ là do các rào cản pháp lý chứ không phải động cơ chính trị.

Theo các nguồn tin được Nikkei trích dẫn, chưa có dấu hiệu nào cho thấy Đức sẽ đi ngược lại các quy định kiểm soát xuất khẩu của EU, vốn cấm các quốc gia thành viên bán vũ khí để hỗ trợ lực lượng quân sự Trung Quốc từ năm 1989.

“Phản hồi duy nhất cho đề nghị từ phía Thái Lan là Đức sẽ tái khẳng định chính sách của EU và nói: Không”, một nhà ngoại giao giấu tên nói với Nikkei.

Theo Nikkei, vấn đề này bắt nguồn từ năm 2017, khi chính phủ Thái Lan ký một thỏa thuận trị giá 13,5 tỷ baht (hơn 1 tỷ USD) với công ty China Shipbuilding & Offshore International thuộc sở hữu nhà nước Trung Quốc để đóng ba tàu ngầm, được trang bị động cơ Đức. Động cơ Đức được cho là êm hơn so với động cơ do Trung Quốc sản xuất.

Tờ Bangkok Post đưa tin, quá trình đóng tàu đã hoàn thành 50% cho đến khi bị trì hoãn do Covid-19. Sau đó, nó lại bị hoãn lại khi kế hoạch ban đầu sử dụng động cơ diesel do Đức sản xuất bị hủy bỏ vì Đức từ chối cung cấp động cơ cho phía Trung Quốc vì chúng được phân loại là mặt hàng quân sự quốc phòng.

Theo tờ South China Morning Post, một quan chức tại Đại sứ quán Đức ở Thái Lan hồi năm 2022 từng cho biết Bắc Kinh đã không phối hợp với Berlin trước khi ký thỏa thuận với Bangkok vào năm 2017.

Ngoài ra, theo một phần của thỏa thuận, Bắc Kinh cũng đề nghị Bangkok xây dựng một bến tàu ngầm và cơ sở bảo dưỡng tại căn cứ hải quân Sattahip nằm trên bờ Vịnh Thái Lan.

Nikkei đưa tin, sau khi công chúng Thái Lan phản đối về chi phí của hợp đồng, thỏa thuận sau đó đã được thu hẹp lại chỉ còn một tàu ngầm S26T lớp Yuan.

Bất chấp những thách thức, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Quốc phòng Thái Lan Phumtham vào tháng 12/2024 từng bày tỏ sự lạc quan rằng vấn đề sẽ được giải quyết trong vòng 6 tháng.

Theo ông Phumtham, nếu dự án bị hủy bỏ thì số tiền 8 tỷ baht đã chi cho dự án sẽ bị mất, cùng với 80% tiền thanh toán cho tàu ngầm trị giá 13,5 tỷ baht và 80% tiến độ xây dựng cầu tàu và đào tạo nhân sự.

Ngoài ra, theo Bangkok Post, Hải quân Hoàng gia Thái Lan cũng đang theo đuổi việc mua tàu hộ vệ trị giá 17 tỷ baht, vốn đang gặp phải rào cản về ngân sách. Mặc dù Ủy ban Ngân sách Quốc gia Thái Lan từng từ chối cấp vốn mua khinh hạm này vào năm 2024, hải quân nước này có kế hoạch tìm kiếm nguồn phân bổ kinh phí trong năm tài chính 2026.