Đằng sau sự phát triển của hàng trăm robot tại Zhiyuan là quá trình huấn luyện tỉ mỉ từ con người. Mỗi cử động, mỗi kỹ năng đều được con người hướng dẫn “cầm tay chỉ việc”. Chẳng hạn, hành động đơn giản như đổ nước cũng được lặp lại ít nhất 200 lần mỗi ngày để robot có thể tái tạo chính xác trong thế giới thực.
Khi robot học đủ kỹ năng và chi phí sản xuất giảm xuống mức phổ biến, chúng có thể trở thành một phần không thể thiếu trong các hộ gia đình. Dự kiến, chỉ trong vòng 5 năm tới, một gia đình trung bình có thể chi khoảng 50.000 nhân dân tệ (tương đương hơn 176 triệu đồng) để sở hữu một robot “bảo mẫu” thông minh.
Hiện tại, những người đam mê công nghệ thậm chí có thể dành một ngày rưỡi để tự lắp ráp một robot hình người độc quyền. Khoảng cách giữa những con robot này với một trợ lý ảo hoàn hảo như “Jarvis” trong phim Iron Man chỉ còn là khả năng nhận thức môi trường và tư duy thời gian thực.
Tại Trung tâm Thu thập Dữ liệu Robot Zhiyuan, rộng 4.000 mét vuông, các robot đang được đào tạo trong năm môi trường chính: gia đình, dịch vụ ăn uống, siêu thị, văn phòng và công nghiệp. Trong các phòng thí nghiệm, hàng trăm robot “Expedition A2-D” được huấn luyện để thực hiện những công việc thường ngày như kéo rèm cửa, gấp quần áo, đổ nước, lau bàn, nhào bột hay thậm chí là pha cà phê.
Đáng chú ý, mỗi robot đều được điều khiển và giám sát bởi một con người thông qua kính VR và bộ điều khiển cầm tay. Những người vận hành, chủ yếu là sinh viên từ nhiều quốc gia, sẽ liên tục hướng dẫn robot thực hiện cùng một hành động ít nhất 200 lần/ngày, từ việc mở nắp máy pha cà phê, đặt viên cà phê vào đúng chỗ, đến kích hoạt nút bấm để hoàn tất quá trình pha chế.
Tuy nhiên, không phải lúc nào robot cũng thực hiện trơn tru. Trong quá trình nhào bột, có con đã vô tình làm đổ giá đỡ bếp gas bên cạnh. Do đó, để cải thiện khả năng học hỏi, những người thu thập dữ liệu liên tục thay đổi môi trường để robot thích nghi. Chẳng hạn, họ sẽ đặt ấm đun nước ở những vị trí khác nhau hoặc sử dụng nhiều loại đồ vật khác nhau để robot học cách cầm nắm linh hoạt hơn.
Theo một chuyên gia tại Zhiyuan, các nhiệm vụ đơn giản chỉ cần vài trăm mẫu dữ liệu, nhưng với các tác vụ phức tạp, con số này có thể lên đến hàng chục nghìn. Để huấn luyện robot giữ và đổ nước thành thạo, người ta phải liên tục điều chỉnh kiểu dáng và vị trí của ấm, mực nước trong cốc, điều kiện ánh sáng xung quanh và các yếu tố khác.
Vào cuối năm 2024, Zhiyuan Robotics đã công bố mã nguồn mở bộ dữ liệu máy thực trị giá hàng triệu đô la, cao gấp 10 lần so với các bộ dữ liệu của Google như Open X-Embodiment và AgiBot World. Với quy mô lớn hơn 100 lần về phạm vi cảnh, bộ dữ liệu này đưa công nghệ robot từ phòng thí nghiệm lên tiêu chuẩn công nghiệp.
Một trong những bước tiến quan trọng là sự hợp tác giữa Baidu Intelligent Cloud và Zhiyuan Robot, do Peng Zhihui dẫn đầu. AI không chỉ hỗ trợ robot thực hiện hành động mà còn cung cấp cho chúng “đôi mắt” để quan sát và “bộ não” để suy nghĩ.
Trong giai đoạn đầu, sự hợp tác này sẽ tập trung vào lĩnh vực giáo dục, cho phép các trường đại học và nhà nghiên cứu sử dụng các giải pháp AI để đào tạo robot trong những nhiệm vụ có độ chính xác cao như phân loại hàng hóa hay kiểm tra môi trường. Điều này giúp giảm đáng kể chi phí phát triển AI và mở ra một hướng đi mới cho nghiên cứu robot hình người.
Tháng 10/2024, Zhiyuan Robot đã ra mắt Lingxi X1, robot mã nguồn mở full-stack đầu tiên trên thế giới. Với thiết kế mô-đun, dễ dàng lắp ráp và mở rộng, Lingxi X1 giúp các nhà phát triển và người đam mê công nghệ dễ dàng tạo ra một robot theo nhu cầu của họ.
Chỉ một tháng sau khi mã nguồn mở được công bố trên GitHub, Lingxi X1 đã thu hút hơn 2.900 lượt “sao” và gần 1.000 lượt fork từ các nhà phát triển trên khắp thế giới. Tất cả bản vẽ cấu trúc, phần cứng, cũng như thuật toán phần mềm đều được cung cấp công khai, giúp người dùng dễ dàng tự lắp ráp và phát triển các tính năng mới.
Theo Zhang Fan, phó tổng giám đốc Baidu Intelligent Cloud, Baidu sẽ kết hợp mô hình AI tầm nhìn I-See và bảng phát triển EdgeBoard để tạo ra một nền tảng chuẩn cho robot hình người trong các lĩnh vực như giáo dục, sản xuất công nghiệp và nông nghiệp.
Dự kiến, trong vòng 5 năm tới, giá thành robot hình người sẽ giảm xuống khoảng 50.000 nhân dân tệ (khoảng hơn 176 triệu đồng), khiến chúng trở nên phổ biến trong các hộ gia đình, nhà hàng và nhà máy.
Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Công nghiệp Tiên tiến, đến năm 2030, thị trường robot hình người toàn cầu sẽ vượt 20 tỷ USD, trong đó Trung Quốc chiếm khoảng 25%, tương đương 36,5 tỷ nhân dân tệ.
Năm 2024 được coi là năm “thức tỉnh” của robot hình người, và 2025 sẽ là năm đầu tiên chúng được sản xuất hàng loạt. Elon Musk cũng đã tuyên bố rằng Tesla sẽ sản xuất hàng nghìn robot Optimus trong năm nay và có thể đạt 50.000 đến 100.000 chiếc vào năm sau.
Sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp robot đang mở ra một kỷ nguyên mới, nơi con người và máy móc có thể hợp tác chặt chẽ hơn bao giờ hết. Chỉ trong một vài năm tới, hình ảnh robot dọn dẹp nhà cửa, nấu ăn hay thậm chí chăm sóc trẻ nhỏ có thể không còn là viễn cảnh khoa học viễn tưởng, mà trở thành một phần thực tế trong cuộc sống hàng ngày.
