Vài ngày gần đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tiếp thể hiện sự bất mãn với Chủ tịch Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell. Nguyên nhân chủ yếu là cơ quan này chưa hạ lãi suất như mong muốn của ông. Năm ngoái, Fed giảm lãi 3 lần và dừng lại từ đầu năm nay, để theo dõi thêm tình hình lạm phát.

Tuần này, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết trên Bloomberg rằng chính quyền sẽ bắt đầu phỏng vấn các ứng viên thay Powell “vào mùa thu”. Giới phân tích cho rằng ứng cử viên hàng đầu thay thế Powell hiện là Kevin Warsh, cựu thống đốc Fed.

Warsh từng được cân nhắc làm Bộ trưởng Tài chính trong nhiệm kỳ hai của Trump và cũng là ứng viên cho chức chủ tịch Fed trong nhiệm kỳ đầu. Việc Trump chọn Scott Bessent làm Bộ trưởng Tài chính được coi là để mở đường cho đề cử Warsh lãnh đạo Fed sau này.

Kevin Warsh năm nay 55 tuổi. Ông từng là phó chủ tịch kiêm giám đốc phụ trách mảng mua bán và sáp nhập (M&A) tại ngân hàng Morgan Stanley. Sau đó, ông làm trợ lý đặc biệt cho Tổng thống George W. Bush về chính sách kinh tế và giữ vai trò thư ký tại Hội đồng Kinh tế Quốc gia.

Cũng như Powell, Warsh không có bằng sau đại học về kinh tế. Ông tốt nghiệp Trường Luật Harvard năm 1995, từng học kinh tế học và thống kê tại Đại học Stanford.

Tổng thống Bush bổ nhiệm Warsh vào Hội đồng Thống đốc Fed năm 2006. Ông giữ vị trí này trong thời kỳ đỉnh điểm khủng hoảng tài chính, đóng vai trò cầu nối chính giữa Fed và Phố Wall.

Trong vai trò đó, ông đã giúp điều phối thương vụ bán ngân hàng Bear Stearns cho JPMorgan Chase. Tuy nhiên, ông cũng cho Lehman Brothers sụp đổ năm 2008 – một bước ngoặt chấn động các thị trường tài chính toàn cầu. Warsh rời Fed năm 2011 sau khi công khai phản đối kế hoạch mua 600 tỷ USD trái phiếu để bơm thêm tiền vào nền kinh tế.

Hiện tại, Warsh là nhà kinh tế tại Viện Hoover – một tổ chức tư vấn chính sách. Ông cũng tham gia thỉnh giảng tại Trường Kinh doanh thuộc Đại học Stanford. Ngoài ra, ông còn là thành viên hội đồng cố vấn của Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO). Warsh kết hôn với tỷ phú Jane Lauder – cháu gái Estée Lauder – nhà sáng lập đế chế mỹ phẩm Estée Lauder.

Gần đây, Warsh cố vấn cho nhóm chuyển giao quyền lực của ông Trump về chính sách kinh tế sau khi tái đắc cử. Trong một bài viết đăng trên Wall Street Journal hồi tháng 1, ông cùng Trump chỉ trích Fed vì để lạm phát tăng mạnh trong và sau đại dịch.

Warsh cho rằng lạm phát cao trong vài năm qua là hậu quả từ việc “chính phủ chi tiêu quá mức và ngân hàng trung ương in tiền quá nhiều”. Tuy nhiên, phần lớn các nhà kinh tế học cho rằng lạm phát bùng lên năm 2021 chủ yếu do các cú sốc cung – cầu hậu đại dịch.

Warsh cũng viết rằng “Fed nên tránh xa các dự báo chính trị, không chỉ trong lời nói mà còn trong hành động”. Ông này ám chỉ biên bản một cuộc họp của Fed năm ngoái, cho thấy các quan chức tin rằng chính sách kinh tế mà Trump đề xuất có thể thổi bùng lạm phát.

Trong một cuộc phỏng vấn với Fox Business trước cuộc họp chính sách gần đây của Fed, Warsh nói rằng bất ổn do chính sách thuế nhập khẩu của Trump gây ra cho thấy nền kinh tế Mỹ “đang trong quá trình chuyển dịch”.

“Ông Trump thừa hưởng một mớ hỗn độn về tài khóa, kinh tế và quản lý, và cần phải mất một thời gian nữa mới tạo được nền tảng vững chắc hơn cho tăng trưởng. Thành Rome không thể xây trong một ngày”, ông nói.

Khi được hỏi liệu thuế nhập khẩu có thể làm gia tăng lạm phát hay không, Warsh trả lời rằng “lạm phát là một lựa chọn, và Fed đã đưa ra rất nhiều lựa chọn tệ hại trong những năm qua.” Ông cho rằng Tổng thống Mỹ đã phải tự tay xử lý việc này và kiểm soát lạm phát bằng cách cắt giảm chi tiêu chính phủ.

Ngày 17/4, Tổng thống Mỹ viết trên mạng xã hội Truth Social rằng Powell đang “quá chậm chạp và sai lầm”, đồng thời phàn nàn “việc chấm dứt nhiệm kỳ không diễn ra đủ nhanh”. Trong một sự kiện tại Nhà Trắng cùng ngày, ông tuyên bố có thể khiến Powell rời khỏi chức vụ này “rất nhanh”. Ngày 18/4, Tổng thống Mỹ tiếp tục chỉ trích việc Fed vẫn chưa giảm lãi suất. Cố vấn kinh tế Nhà Trắng Kevin Hassett cho biết nhóm của ông đang nghiên cứu khả năng khiến Powell rời chức Chủ tịch Fed.

Dù nhiều chuyên gia cho rằng Tổng thống Mỹ không có quyền sa thải chủ tịch Fed chỉ vì khác biệt về chính sách, Trump từ lâu đã thể hiện sẵn sàng phá vỡ các chuẩn mực và tiền lệ. Nhiệm kỳ của ông Powell sẽ kết thúc vào tháng 5/2026 và Chủ tịch Fed đến nay vẫn khẳng định không từ chức theo mong muốn của Tổng thống.

Hà Thu (theo Reuters, CNN)