Theo thống kê, tính đến cuối quý 1/2025, dư nợ cho vay tại các công ty chứng khoán ước tính vào khoảng 280.000 tỷ đồng (~11 tỷ USD), tăng 35.000 tỷ so với cuối năm 2024 và là mức cao kỷ lục từ trước đến nay. Trong đó, dư nợ margin ước tính khoảng 2 73 .000 tỷ đồng, tăng 33 .000 tỷ so với cuối năm 2024 và cũng là con số cao nhất trong lịch sử chứng khoán Việt Nam .

Tại cùng thời điểm cuối quý 1/2025, tổng vốn chủ sở hữu nhóm CTCK vào khoảng 275.000 tỷ đồng, tăng khoảng 10.000 tỷ so với cuối năm 2024. Tỷ lệ Margin/VCSH tại ngày 31/3 theo đó tăng mạnh lên xấp xỉ 100%, cao nhất trong vòng 12 quý. Dù vậy, con số này vẫn còn thấp hơn nhiều so với giai đoạn VN-Index trên đỉnh 1.500 điểm hồi cuối 2021 đến đầu 2022.

Theo quy định, CTCK không được cho vay ký quỹ vượt quá 2 lần vốn chủ sở hữu tại cùng thời điểm. Với tỷ lệ Margin/VCSH tại ngày cuối năm 2024, các công ty chứng khoán ước tính còn khoảng 277.000 tỷ đồng có thể cho nhà đầu tư vay ký quỹ trong thời gian tới . Con số này đã giảm đôi chút so với cuối năm 2024 nhưng vẫn còn tương đối “dư dả”.

Cần lưu ý rằng, con số này chỉ là tính toán trên lý thuyết và thực tế chưa bao giờ tỷ lệ Margin/VCSH toàn thị trường chạm đến ngưỡng 2 lần ngay cả trong giai đoạn giao dịch bùng nổ nhất. Bên cạnh đó, một số CTCK còn rơi vào tình trạng còn room nhưng hết nguồn do phân bổ vào các kênh khác như trái phiếu, giấy tờ có giá,… Hơn nữa, nhà đầu tư có thể vay thêm margin bao nhiêu còn phụ thuộc vào tài sản đảm bảo (bao gồm tiền và cổ phiếu) tương ứng.

Nếu xét trên từng CTCK, có thể thấy mặt bằng tỷ lệ Margin/VCSH không cao, chủ yếu quanh mức 1 thập chí thấp hơn, tức là còn rất nhiều room có thể cho vay dù dư nợ margin toàn thị trường lập kỷ lục. Đây là kết quả của hoạt động tăng vốn điều lệ thời gian qua bên cạnh các khoản lợi nhuận giữ lại.

Mặt khác, một số CTCK lại có tỷ lệ này cao trên 150%. Trong đó, HSC là cái tên còn ít room cho vay nhất khi tỷ lệ Margin/VCSH xấp xỉ 2 lần. Đầu tháng 12 năm ngoái, ĐHCĐ bất thường của HSC đã thông qua phương án phát hành cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu nhằm tăng vốn điều lệ thêm 3.600 tỷ lên trên 10.800 tỷ đồng. Nếu thành công, tỷ lệ này tại HSC sẽ giảm xuống đáng kể.

Cuộc đua tăng vốn chắc chắn sẽ không phải là câu chuyện của riêng HSC. Hàng loạt CTCK cũng đang có kế hoạch tăng vốn điều lệ, có thể kể đến như SSI muốn chào bán riêng lẻ tăng vốn lên 20.800 tỷ; DNSE muốn chào bán cho cổ đông hiện hữu và ESOP; VDSC chào bán riêng lẻ và ESOP;…

Không chỉ phục vụ cho nhu cầu đòn bẩy của nhà đầu tư trong nước, các CTCK sẽ phải không ngừng nâng cao năng lực về vốn để đảm bảo khả năng thanh toán cho nhà đầu tư nước ngoài sau khi Thông tư 68/2024/TT-BTC chính thức có hiệu lực từ 2/11/2024. Đồng thời, đón đầu dòng vốn ngoại khi triển vọng nâng hạng ngày càng rõ rệt.

Hiện tại, tổ chức nước ngoài được đặt lệnh mua cổ phiếu không yêu cầu đủ tiền. CTCK thực hiện đánh giá rủi ro thanh toán của nhóm nhà đầu tư này để xác định mức tiền phải có khi đặt lệnh mua cổ phiếu theo thỏa thuận giữa 2 bên. Đây là một bước tiến quan trọng trong tiến trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam.

Tăng vốn sẽ gia tăng năng lực tài chính và củng cố khả năng cạnh tranh cho các CTCK. Với nguồn vốn mới, CTCK có thể mở rộng hoạt động cho vay ký quỹ, nâng hạn mức cấp Non Pre-funding cho nhà đầu tư tổ chức nước ngoài, đồng thời tham gia nhiều hơn vào hoạt động thu xếp vốn trong các thương vụ ngân hàng đầu tư.