Gánh nặng các khoản lãi vay

Ngày 21/4, Công ty CP chứng khoán VNDirect (VND) công bố báo cáo tài chính quý I với doanh thu hoạt động đạt 1.257 tỷ đồng, giảm 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Nguyên nhân là lãi từ các khoản nắm giữ đến ngày đáo hạn, doanh thu từ môi giới chứng khoán, bảo lãnh phát hành chứng khoán… đều giảm mạnh. Trong khi đó, chi phí hoạt động của VND lại tăng vọt 50%. Kết quả, lợi nhuận sau thuế quý I còn 382 tỷ đồng, giảm gần 40% so với cùng kỳ năm trước.

Tại thời điểm 31/3, VND ghi nhận tổng tài sản đạt hơn 50.000 tỷ đồng, tăng mạnh so với mức 44.294 tỷ đồng cuối năm 2024. Tuy nhiên, nợ phải trả tăng 22%, lên gần 30.000 tỷ đồng – chủ yếu do công ty gia tăng các khoản vay ngắn hạn ngân hàng để để tài trợ cho các khoản đầu tư tài chính.

Công ty CP Chứng khoán Tiên Phong (ORS) cũng sụt giảm về cả doanh thu trong quý đầu năm chỉ đạt 450 tỷ đồng, giảm 7,14%; lợi nhuận trước chỉ đạt vỏn vẹn 2 tỷ đồng, giảm tới gần 98% so với cùng kỳ năm trước. Công ty này giải trình do chi phí tăng và doanh thu sụt giảm đã khiến lợi nhuận sau thuế lao dốc.

Công ty CP Chứng khoán TPHCM (HCM) thông báo đạt 283 tỷ đồng doanh thu, giảm 18% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, doanh thu môi giới chứng khoán và hoạt động tự doanh giảm mạnh. Lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp này đạt 227 tỷ đồng, giảm 18% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tình trạng kinh doanh của Công ty CP Chứng khoán Rồng Việt (VDS), Công ty Cổ phần Chứng khoán Thiên Việt (TVS) còn bết bát hơn khi doanh thu trong quý đầu năm các các công ty này lao dốc không phanh. Doanh thu của VDS chỉ đạt gần 170 tỷ đồng, giảm 40,4%; TVS đạt 150 tỷ đồng, giảm 57,7%. Kết quả lợi nhuận sau thuế của VDS chỉ đạt 18 tỷ đồng, giảm gần 84%; còn TVS chỉ đạt 12,5% giảm hơn 94%.

Lãi lớn nhờ hậu thuẫn từ nhà băng

Ở chiều ngược lại, một số công ty chiếm thị phần lớn lại có kết quả khá tích cực. Điển hình, Công ty CP Chứng khoán VPS cho biết, trong quý I doanh thu của doanh nghiệp này đạt gần 1.470 tỷ đồng, giảm 6,4% so với cùng kỳ năm ngoái, chủ yếu do sự sụt giảm mạnh của mảng môi giới. Tuy nhiên, nhờ kiểm soát hiệu quả chi phí hoạt động, doanh nghiệp này vẫn lãi ròng 735 tỷ đồng, tăng 45%.

Một doanh nghiệp lớn khác là Công ty CP Chứng khoán SSI (SSI) cũng thông báo báo lãi trước thuế 1.017 tỷ đồng, tăng 13% so với cùng kỳ. Doanh thu hoạt động đạt 2.100 tỷ đồng (tăng gần 10%), trong đó riêng hoạt động kinh doanh chứng khoán đóng góp 1.040 tỷ đồng, tăng 15%. Tính đến thời điểm này, dư nợ cho vay ký quỹ tăng mạnh 23,5% đạt 26.920 tỷ đồng, cán vượt mốc 1 tỷ USD. SSI giữ vững vị trí thứ hai về thị phần môi giới trên sàn HoSE là 9,93% xếp sau VPS.

Điểm chung của các công ty chứng khoán báo lãi là có vốn hóa lớn, đẩy mạnh tăng vốn trong thời gian vừa qua, đặc biệt là nhóm thuộc sở hữu/có mối liên kết với các ngân hàng như ACBS, VPBankS, Kafi, TCBS, VIX… Nhóm các công ty này (ngoại trừ TCBS) dù mảng môi giới và cho vay kí quỹ còn khá khiêm tốn, song có lợi thế về nguồn lực, quy mô vốn cùng với tệp khách hàng khai thác chéo từ ngân hàng, tạo sức ép cạnh tranh không nhỏ lên toàn ngành khi tập trung kinh doanh các mảng chính.

Theo báo cáo tài chính quý I, Công ty CP Chứng khoán VIX ghi nhận doanh thu 979,7 tỷ đồng, tăng 2,7 lần so với cùng kỳ năm trước. Nhờ doanh thu tăng trưởng tích cực, lợi nhuận sau thuế đạt 372,3 tỷ đồng, tăng gấp 2,3 lần cùng kỳ năm trước.

Đóng góp tỷ trọng lớn nhất trong doanh thu quý I là lãi từ các tài sản tài chính ghi nhận thông qua lãi/lỗ (FVTPL) với 784,5 tỷ đồng, tăng 3,8 lần so với cùng kỳ năm trước và chiếm 80% tổng doanh thu hoạt động. Mảng cho vay ký quỹ cũng đạt kết quả tích cực. Cụ thể, trong cơ cấu doanh thu, lãi từ các khoản cho vay và phải thu quý I đạt 160,7 tỷ đồng, tăng 40% so với cùng kỳ năm trước. VIX cũng đang là một trong những công ty vốn hoá top đầu thị trường.

Công ty CP Chứng khoán Kỹ thương (TCBS) cũng báo lợi nhuận sau thuế tăng 9% so với cùng kỳ năm ngoái đạt 1.011 tỷ đồng nhờ doanh thu hoạt động tăng 334 tỷ tương ứng tăng 20%, chủ yếu nhờ tăng trưởng doanh thu từ hoạt động cho vay ký quỹ, và hoạt động bảo lãnh, đại lý phát hành chứng khoán.