“Năm năm trước, khi Masan quyết định tiếp quản WinCommerce – mạng lưới bán lẻ với hơn 3.000 cửa hàng – nhiều người đã đặt câu hỏi liệu Masan có thể xoay chuyển tình hình kinh doanh khi hệ thống đang chịu lỗ tới 3.800 tỷ đồng mỗi năm và chỉ có 203 cửa hàng có lãi hay không?

Năm năm sau, câu trả lời đã rõ ràng: WinCommerce không chỉ vượt qua khó khăn và bắt đầu có lợi nhuận, mà còn lần đầu tiên đạt doanh thu vượt mức 30.000 tỷ đồng, với tổng doanh thu năm 2024 lên tới 33.000 tỷ đồng” – CEO WinCommerce Nguyễn Thị Phương chia sẻ về hành trình nửa thập kỷ của chuỗi bán lẻ nhiều chi nhánh nhất Việt Nam.

Hiện, WinCommerce sở hữu 4.000 cửa hàng trên toàn quốc và mục tiêu đạt 8.000–10.000 cửa hàng trong tương lai.

Sức mạnh tỷ đồng từ 1cm giấy in

Trong buổi chia sẻ của CEO Nguyễn Thị Phương, ấn tượng nhất có lẽ đến từ những “điều nhỏ bé” nhưng mang lại kết quả to lớn không ngờ.

Theo bà, WinCommerce hiện đang vận hành một mô hình tài chính với mức hòa vốn thấp nhất trong khu vực châu Á. Thành tựu này đạt được nhờ quá trình tối ưu hóa liên tục trong chi phí đầu tư cho từng cửa hàng, với sự phân tích kỹ lưỡng và quản lý chặt chẽ đến từng khoản chi nhỏ nhất.

“Đơn cử như việc giảm 1cm chiều dài của hóa đơn in cũng giúp WinCommerce tiết kiệm được khoảng 10 tỷ đồng mỗi năm” – CEO WinCommerce tiết lộ.

Vậy con số 10 tỷ đồng này – xét chi tiết hơn – thì ở đâu mà ra?

Việc giảm 1cm chiều dài hóa đơn in giúp tiết kiệm khoảng 10 tỷ đồng, chủ yếu do giảm lượng giấy in và khấu hao máy in. Vì việc giảm chiều dài hóa đơn giúp giảm số lần in, từ đó kéo dài tuổi thọ máy in và giảm chi phí bảo trì, sửa chữa. 

Ngoài ra giảm lượng giấy in cũng giảm chi phí vận chuyển và lưu trữ giấy. Tổng việc giảm này đã giúp WinCommerce tiết kiệm 10 tỷ đồng mỗi năm.

Giảm “đau” môi trường

Việc tưởng là nhỏ như “giảm 1cm chiều dài hóa đơn in” này không chỉ giúp WinCommerce về mặt kinh tế mà còn giúp doanh nghiệp giảm thiểu tác hại đến môi trường. Bởi:

Hóa đơn bán lẻ thường sử dụng giấy in nhiệt (thermal paper), không yêu cầu mực in riêng mà sử dụng nhiệt từ máy in để hiển thị thông tin. 

Giấy in nhiệt là một loại giấy đặc biệt được phủ một lớp hóa chất nhạy nhiệt trên bề mặt. Khi được gia nhiệt bởi đầu in của máy in nhiệt, lớp hóa chất này sẽ phản ứng và đổi màu (thường là đen hoặc xanh), tạo ra chữ, số, hình ảnh mà không cần sử dụng mực in. Đây là loại giấy phổ biến trong các ứng dụng in hóa đơn, vé, nhãn hàng, và các biên lai tại siêu thị, cửa hàng tiện lợi, nhà hàng…

Đó là tiện ích đối với con người của giấy in nhiệt. Nhưng đối với môi trường, giấy in nhiệt có một số tác động đáng kể đến môi trường, sức khỏe con người từ quá trình sản xuất, sử dụng, đến xử lý sau khi thải bỏ.

1. Tác động trong quá trình sản xuất

– Nguyên liệu thô: Giấy in nhiệt được làm từ giấy nền (base paper), chủ yếu từ bột gỗ, đòi hỏi khai thác rừng. Quá trình này có thể góp phần vào nạn phá rừng nếu không sử dụng nguồn gỗ bền vững (FSC-certified). 

Lớp phủ hóa chất nhạy nhiệt (chứa leuco dye, chất nhạy nhiệt như BPA/BPS, và các chất ổn định) cần sản xuất công nghiệp, tiêu tốn năng lượng và nước, đồng thời thải ra chất thải hóa học nếu không được xử lý đúng cách. 

– Tiêu thụ năng lượng và phát thải: Sản xuất giấy in nhiệt yêu cầu năng lượng cao, đặc biệt trong công đoạn phủ hóa chất và cán màng. Các nhà máy sản xuất có thể tạo ra khí thải CO2, góp phần vào biến đổi khí hậu. 

Nước thải từ quá trình sản xuất có thể chứa hóa chất độc hại, gây ô nhiễm nguồn nước nếu không được xử lý đạt tiêu chuẩn.

2. Tác động trong quá trình sử dụng

– Hóa chất độc hại (BPA/BPS): Nhiều loại giấy in nhiệt truyền thống chứa Bisphenol A (BPA) hoặc Bisphenol S (BPS), là các hợp chất hóa học dùng để kích hoạt phản ứng tạo màu khi in.

Các chất này có thể gây ảnh hưởng sức khỏe: BPA là một chất gây rối loạn nội tiết, có liên quan đến các vấn đề sức khỏe như rối loạn hormone, ung thư, và ảnh hưởng đến sinh sản. Tiếp xúc thường xuyên qua da (như khi cầm hóa đơn) hoặc qua thực phẩm (nếu hóa đơn tiếp xúc với thực phẩm) có thể gây rủi ro. 

Ngoài ra, các hóa chất này cũng gây ô nhiễm môi trường: BPA/BPS có thể rò rỉ vào môi trường khi hóa đơn bị vứt bỏ, làm ô nhiễm đất và nước. 

– Khả năng tái chế hạn chế: Giấy in nhiệt không dễ tái chế vì lớp phủ hóa chất nhạy nhiệt làm ô nhiễm quá trình tái chế giấy thông thường. Nếu lẫn vào dòng giấy tái chế, hóa chất như BPA/BPS có thể làm giảm chất lượng giấy tái chế hoặc gây ô nhiễm.

3. Tác động khi thải bỏ

– Ô nhiễm đất và nước: Khi giấy in nhiệt bị vứt vào bãi rác, các hóa chất như BPA/BPS có thể ngấm vào đất hoặc nguồn nước, gây ô nhiễm môi trường. BPA có khả năng phân hủy chậm, tồn tại lâu dài trong môi trường.

Nếu giấy in nhiệt bị đốt (trong lò đốt rác hoặc tự do), quá trình này có thể giải phóng các hợp chất độc hại như dioxin hoặc khí CO2, góp phần vào ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu.