Chia sẻ tại hội nghị ứng dụng AI trong quản trị doanh nghiệp vừa và nhỏ sáng 21/6 tại TP HCM, ông Lê Hữu Nghĩa – Tổng giám đốc Công ty TNHH Thương mại Xây dựng Lê Thành, kể rằng hai năm trước doanh nghiệp ông bắt đầu nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo, sau đó dành hơn một năm chuẩn bị ngân sách và đội ngũ để thử nghiệm.

Lê Thành đã tự phát triển hệ thống gồm 5 AI lớn, mỗi hệ thống tích hợp khoảng 10 AI nhỏ phụ trách các quy trình từ tư vấn, tạo đơn hàng đến giao nhận và hậu kiểm. Hệ thống này phục vụ nhiều lĩnh vực như chuỗi mỹ phẩm, khách sạn và bán cà phê online.

Tuy nhiên, kết quả thử nghiệm ban đầu của công ty không suôn sẻ. Ông Nghĩa thừa nhận AI gặp nhiều lỗi trong giao tiếp do không hiểu đúng ngôn ngữ địa phương, viết tắt, hoặc sai chính tả. Những phản hồi sai khiến doanh nghiệp rơi vào tình huống trả nhầm hàng, xử lý sai thông tin, thậm chí có thời điểm doanh thu giảm tới một nửa. “Chúng tôi từng buộc phải tắt toàn bộ hệ thống để hiệu chỉnh lại từ đầu”, ông chia sẻ.

Dù vậy, doanh nghiệp vẫn kiên định với lựa chọn của mình. Thay vì dùng dịch vụ thuê ngoài, công ty đầu tư xây dựng hạ tầng riêng với chi phí vận hành mỗi tháng lên đến hàng trăm triệu đồng, bao gồm nhân sự kỹ thuật, phần mềm tích hợp và thuê máy chủ đám mây. “AI không phải phép màu, mà là hành trình dài, gian nan và đòi hỏi thực chiến”, ông Nghĩa nhấn mạnh.

Tiếp nối câu chuyện tại hội nghị, ông Hà Thân – Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tin học Lạc Việt, đưa ra một ví dụ khác cho thấy tiềm năng rõ nét hơn của AI. Theo ông, doanh nghiệp vừa triển khai hệ thống xử lý đơn hàng tự động bằng AI cho một tập đoàn nhập khẩu thực phẩm. Trước đây, mỗi đơn mất 4 tiếng xử lý thủ công, nay chỉ mất khoảng 2 phút. Với 20.000 đơn hàng mỗi tháng, chi phí xử lý chỉ khoảng 1.000 đồng một đơn, tức khoảng 20 triệu đồng, một con số rất nhỏ so với doanh thu hàng chục tỷ đồng mỗi năm của tập đoàn này.

Từ kinh nghiệm này, ông Thân khuyến nghị doanh nghiệp nhỏ và vừa nên bắt đầu từ các ứng dụng AI đơn giản, dễ tiếp cận như chatbot tư vấn, tiếp nhận thông tin, gửi báo giá… Sau khi quen với công nghệ và thấy được hiệu quả, họ có thể nâng cấp dần lên các giải pháp phức tạp hơn như xử lý văn bản, video hay dữ liệu lớn.

Đồng quan điểm, ông Trần Mạnh Huy – CEO Rainscales (Đà Nẵng), chia sẻ thêm một bài học thực tế. Công ty ông từng đầu tư phát triển hệ AI có khả năng phân tích hành vi khách hàng ngay sau khi họ rời khách sạn, từ đó cá nhân hóa gợi ý dịch vụ như tặng voucher, giới thiệu tour, hỗ trợ làm visa hoặc chăm sóc nha khoa. Hệ thống này giúp tăng tỷ lệ giữ chân khách và thúc đẩy bán chéo sản phẩm, dù chi phí vận hành lên tới hàng triệu đồng mỗi tháng.

Tuy nhiên, ông Huy nhấn mạnh rằng AI không chỉ là công cụ tăng năng suất mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được kiểm soát đúng. Với các doanh nghiệp nhỏ, việc thuê ngoài thường đi kèm nguy cơ khi không đánh giá đầy đủ tiêu chuẩn đạo đức như ISO 42000. Nếu đối tác gặp sự cố hoặc vướng yếu tố địa chính trị, toàn bộ hệ thống có thể bị tê liệt.

Theo ông, doanh nghiệp nên tiếp cận AI theo hướng “AI cộng”, tức để AI hỗ trợ con người chứ không thay thế hoàn toàn. Đồng thời, cần xây dựng chỉ số năng lực số – CPI (Computing Power Index), để đánh giá khả năng làm chủ hạ tầng công nghệ, tránh phụ thuộc hoàn toàn vào nền tảng bên ngoài.

“Không nên để linh hồn dữ liệu nằm ở nơi mình không kiểm soát được. Khi bị khóa quyền truy cập, doanh nghiệp có thể không bao giờ phục hồi được”, ông nói.

Ở góc độ quản lý nhà nước, ông Nguyễn Thanh Hòa – Phó giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP HCM, cho biết tại hội nghị giữa tháng 6 rằng phần lớn doanh nghiệp tại thành phố là vừa và nhỏ, nhiều đơn vị vẫn còn “rón rén” khi tiếp cận AI do chưa hình dung được hiệu quả cụ thể.

“Sắp tới sẽ có một lực lượng lớn là hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp. Họ cũng rất cần ứng dụng AI để tiêu chuẩn hóa và tinh chỉnh mô hình kinh doanh nhằm đạt kết quả tốt nhất”, ông nói. Trung tâm Chuyển đổi số TP HCM đang tích cực thúc đẩy các giải pháp AI phù hợp với nhu cầu đặc thù của địa phương.

Thi Hà