Theo số liệu mới nhất từ Hiệp hội Công nghiệp Lạnh và Điều hòa không khí Nhật Bản, trong năm 2024, người tiêu dùng Ấn Độ đã mua tới 11,94 triệu chiếc điều hòa – lần đầu tiên vượt qua Nhật Bản (10,18 triệu chiếc) và chỉ xếp sau Trung Quốc (47,44 triệu chiếc), thị trường chiếm gần 1/3 tổng nhu cầu toàn cầu.
Chỉ cách đây 5 năm, thị trường điều hòa Ấn Độ vẫn còn khá nhỏ bé, với lượng tiêu thụ năm 2019 chỉ đạt 5,87 triệu chiếc – bằng một nửa so với Nhật Bản. Đại dịch COVID-19 khiến đà tăng trưởng bị gián đoạn, nhưng nhu cầu đã phục hồi nhanh chóng kể từ đó và tiếp tục tăng tốc mạnh mẽ nhờ vào nhiều yếu tố cộng hưởng.
Là một trong những quốc gia có khí hậu nóng bức nhất thế giới, với nhiệt độ mùa hè có thể vượt ngưỡng 50°C, điều hòa đang dần trở thành nhu cầu thiết yếu thay vì món hàng xa xỉ. Chính phủ Ấn Độ cũng khuyến khích người dân sử dụng điều hòa như một phần trong chiến lược ứng phó với biến đổi khí hậu.
Một động lực không thể bỏ qua là thu nhập bình quân đầu người tại Ấn Độ đang cải thiện rõ rệt. Theo Ngân hàng Thế giới, GDP bình quân đầu người của nước này trong năm 2023 đạt 2.480 USD – tăng 22% so với năm 2019.
Dù mức sống vẫn còn thấp so với các nước phát triển, nhưng Ấn Độ đang tiến gần tới ngưỡng 3.000 USD/người – mốc được coi là “bước ngoặt tiêu dùng” đối với các sản phẩm bền vững như điều hòa, máy giặt hay tủ lạnh.
Hiện nay, tỷ lệ hộ gia đình sở hữu điều hòa tại Ấn Độ mới chỉ ở mức 7% (theo dữ liệu từ Daikin), nhưng dự kiến sẽ tăng lên khoảng 12% trong vài năm tới – mở ra dư địa tăng trưởng khổng lồ cho các nhà sản xuất.
Nắm bắt tiềm năng đó, các công ty điện lạnh lớn đang đổ bộ vào thị trường này. Daikin, nhà sản xuất Nhật Bản, đang lên kế hoạch xây dựng nhà máy thứ ba tại Ấn Độ vào năm 2030, với mục tiêu nâng công suất từ 3 triệu lên 5 – 7 triệu chiếc mỗi năm.
Trong năm tài chính kết thúc ngày 31/3 vừa qua, doanh thu hợp nhất của Daikin đạt 4.750 tỷ yên (tương đương 32,6 tỷ USD), tăng 8%. Riêng thị trường Ấn Độ ghi nhận mức tăng trưởng doanh thu tới 26% (tính theo nội tệ), dù công ty không công bố con số chi tiết.
Không chỉ có Daikin, Mitsubishi Electric cũng đang đầu tư mạnh với nhà máy mới trị giá 26,7 tỷ yên, dự kiến cung cấp 300.000 máy điều hòa mỗi năm. Trong khi đó, hãng nội địa Blue Star lên kế hoạch tăng công suất 30%, đạt 1,8 triệu chiếc.
Một lợi thế lớn cho các nhà sản xuất trong nước là xu hướng “nội địa hóa” ngày càng rõ rệt. Chính sách “Sản xuất tại Ấn Độ” (Make in India) của chính phủ đang dần loại bỏ sự phụ thuộc vào hàng nhập khẩu, đặc biệt là từ Trung Quốc. Nếu như năm 2018, hàng Trung Quốc chiếm gần 40% thị trường điều hòa tại Ấn Độ thì nay đang bị thu hẹp do thuế cao, rào cản kỹ thuật và ưu đãi cho hàng nội.
Trái ngược với Ấn Độ, nhu cầu điều hòa tại Nhật Bản trong 5 năm qua gần như không thay đổi. Tuy vậy, biến đổi khí hậu lại đang mở ra những phân khúc mới, đặc biệt là ở vùng Hokkaido – nơi trước đây hầu như không cần đến điều hòa. Tình trạng nóng lên toàn cầu cùng giá điện cao đang khiến người dân Nhật Bản quan tâm nhiều hơn tới các thiết bị tiết kiệm năng lượng, tạo cơ hội cho các dòng điều hòa cao cấp, hiệu suất cao.
