Tháng 6/2024, vụ bê bối bún khoai lang của Chị Vũ Đông Bắc – một trong những livestreamer nông sản đình đám nhất Douyin đã gây chấn động dư luận nước này. Kết quả kiểm nghiệm chính thức từ cơ quan chức năng đã xác nhận sản phẩm bún của cô có thành phần không đúng như quảng cáo, dẫn đến việc cô phải đối mặt với án phạt nghiêm khắc và hình ảnh “chân chất” đã hoàn toàn sụp đổ.

Chị Vũ Đông Bắc, với hơn 24 triệu người theo dõi trên Douyin, đã xây dựng tên tuổi nhờ hình ảnh mộc mạc, gần gũi và chuyên bán các đặc sản địa phương vùng Đông Bắc Trung Quốc. Nhưng hành trình “ngã ngựa” của cô chỉ diễn ra trong thời gian rất ngắn.

Bán bún khoai lang không có khoai lang

Theo báo cáo từ CCTV News, Cơ quan Quản lý Giám sát Thị trường huyện Triều Dương, thành phố Triều Dương, tỉnh Liêu Ninh (nơi sản xuất bún) và Cục Quản lý Giám sát Thị trường huyện Bản Khê, thành phố Bản Khê (nơi Chị Vũ Đông Bắc hoạt động) đã chính thức công bố kết quả kiểm nghiệm: Loại bún khoai lang mà Chị Vũ Đông Bắc bán trong các buổi livestream không hề có thành phần khoai lang, thay vào đó, nó chỉ phát hiện tinh bột sắn – loại tinh bột có giá thành rẻ hơn nhiều trên thị trường.

“Việc cho tinh bột sắn vào bún khoai lang chắc chắn là hành vi vi phạm pháp luật,” một nhân viên của Cục Quản lý Giám sát Thị trường huyện Triều Dương khẳng định. “Đây rõ ràng là hành vi vi phạm pháp luật. Chúng tôi đang nghiên cứu xem liệu nó vi phạm Luật An toàn Thực phẩm của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa hay Luật Chất lượng Sản phẩm. Nếu số tiền liên quan đến vụ án là lớn, nó có thể cấu thành tội phạm, và chúng tôi chắc chắn sẽ chuyển giao cho cơ quan tư pháp xử lý.”

Hành trình “sụp đổ”: Từ đỉnh cao đến vực sâu

Sự việc bắt đầu từ ngày 23 tháng 9 năm 2023, khi blogger “Đại Oa” tố cáo bún khoai lang của Chị Vũ Đông Bắc không chứa khoai lang. Anh này đã ba lần gửi mẫu đi kiểm nghiệm và tất cả đều cho kết quả tương tự: chỉ có tinh bột sắn.

Ngay sau đó, blogger “Thợ Săn Tiền Thưởng Tro Tàn” tiếp tục “đổ thêm dầu vào lửa” khi tố cáo anh và “Đại Oa” đã bị đội ngũ của Chị Vũ Đông Bắc hạn chế tự do và hành hung khi đến tận nơi để làm rõ vấn đề. Mặc dù sau đó cảnh sát đã can thiệp, hai bên đạt được thỏa thuận hòa giải tại đồn cảnh sát và xin lỗi nhau, nhưng “Thợ Săn Tiền Thưởng Tro Tàn” lại bất ngờ đăng tải video bị đánh lén và yêu cầu Chị Vũ Đông Bắc phải trả 300.000 NDT tiền bồi thường hòa giải.

Vụ việc nhanh chóng “bùng nổ” trên các nền tảng mạng xã hội, kéo Chị Vũ Đông Bắc vào tâm bão dư luận. Cô bị “đào lại” nhiều vụ lùm xùm khác như nghi vấn dàn dựng cảnh quay và bao bì dưa muối không đúng với thực tế.

Đến ngày 26 tháng 9, sau nhiều ngày im lặng, Chị Vũ Đông Bắc đã lên livestream công khai thừa nhận có “chửi thề và đánh người”, đồng thời xin lỗi người hâm mộ. Cô cam kết đã gửi sản phẩm đi kiểm nghiệm và “nếu sản phẩm có vấn đề, sẽ đền bù đến tán gia bại sản.” Tuy nhiên, video xin lỗi này sau đó đã bị xóa, chỉ còn lại một tuyên bố xin lỗi vào ngày 30 tháng 9 hứa hẹn hoàn tiền cho khách hàng và đổ lỗi cho kỳ nghỉ lễ khiến kết quả kiểm nghiệm bị chậm trễ.

Sự thật cuối cùng đã được phơi bày: Cục Giám sát Thị trường huyện Bản Khê đã xác định Chị Vũ Đông Bắc biết rõ về việc sản phẩm bún không chứa khoai lang, nhưng vẫn cố tình quảng cáo sai sự thật. Để có được bằng chứng then chốt này, cơ quan điều tra đã phải đến tận Triều Dương, nơi nhà máy sản xuất bún, để thu thập tài liệu hợp tác giữa nhà sản xuất và đội ngũ của livestreamer nổi tiếng.

Hậu quả nặng nề và “cuộc chơi” livestream thay đổi

Trước khi bê bối nổ ra, Chị Vũ Đông Bắc là một ngôi sao đang lên, với hơn 24 triệu người theo dõi và từng tăng 6,76 triệu fan trong nửa năm đầu 2024. Tuy nhiên, ngay sau sự cố, cô đã mất hơn 1,7 triệu fan, xuống còn 22,72 triệu.

Công ty đứng sau cô phải nộp phạt và bồi thường tổng cộng 6.717.600 NDT (khoảng hơn 23 tỷ đồng Việt Nam), đánh dấu một cú sốc lớn cho ngành thương mại điện tử livestream.

Vụ việc của Chị Vũ Đông Bắc không chỉ là một lời cảnh tỉnh cho bản thân cô mà còn là một dấu hiệu cho thấy giai đoạn “phát triển hoang dã” của thương mại điện tử livestream đã kết thúc. Người tiêu dùng ngày càng trở nên lý trí hơn, không còn dễ dàng tin vào lời quảng cáo của các streamer nổi tiếng. Họ chuyển trọng tâm từ việc “nghe ai nói” sang “hàng hóa chất lượng như thế nào”.

Trong “nửa sau” của cuộc chơi livestream, chất lượng sản phẩm và sự trung thực sẽ là yếu tố cốt lõi để các streamer có thể tồn tại và phát triển bền vững. Các trường hợp “lật kèo” liên tiếp của các streamer lớn cho thấy dù có lượng truy cập khổng lồ, không ai là không thể thay thế. Thị trường sẽ luôn tìm thấy “làn sóng sau” để lấp đầy khoảng trống, nhưng chỉ những ai đặt chất lượng và uy tín lên hàng đầu mới có thể đi đường dài trong kỷ nguyên mới của livestream.

Nguồn: Sina, Sohu