Thủ tướng Anh Keir Starmer có thể cần cân nhắc lại khi nấu món cà ri cá hồi yêu thích của mình tại dinh thự Downing Street, bởi nhiên liệu cung cấp cho bếp ga tại đây cùng hàng loạt cơ quan chính phủ khác đến từ TotalEnergies Gas & Power, chi nhánh tại Anh của tập đoàn dầu khí Pháp TotalEnergies.
Tờ Politico dẫn dữ liệu công khai cho biết phần lớn các cơ quan trọng yếu như Văn phòng Thủ tướng, Bộ Ngoại giao, Bộ Tài chính, Bộ Quốc phòng, Bộ Nội vụ và Bộ Môi trường Anh đều mua khí đốt từ công ty này theo hợp đồng dài hạn “Supply of Energy 2”. Hợp đồng do Cơ quan Dịch vụ Thương mại Vương quốc Anh (CCS) ký kết, với giá trị tối đa lên tới 8 tỷ bảng Anh (11 tỷ USD). Ngoài ra, nhiều cơ quan công quyền khác như Ngân hàng Trung ương Anh, bệnh viện công, trường học và chính quyền địa phương cũng có hợp đồng mua khí đốt với TotalEnergies.
Vấn đề nằm ở chỗ: TotalEnergies vẫn đang kinh doanh khí đốt hóa lỏng (LNG) của Nga. Công ty này nắm giữ 20% cổ phần của Yamal LNG ở Siberia. Thuộc sở hữu phần lớn của tập đoàn năng lượng Novatek (Nga), Yamal LNG là nơi xử lý khí đốt được vận chuyển đến một số quốc gia châu Âu kể cả sau khi xung đột Ukraine nổ ra.
Dù TotalEnergies khẳng định các hợp đồng nhập khẩu LNG từ Nga là thỏa thuận dài hạn có từ trước năm 2022 và tuân thủ đúng pháp luật châu Âu, công ty vẫn bị chỉ trích vì việc tiếp tục hợp tác với một tập đoàn có liên quan đến năng lượng Nga đang làm suy yếu tuyên bố cứng rắn của Anh đối với Moscow. Anh đã tuyên bố cấm nhập khẩu LNG trực tiếp của Nga, trong khi Thủ tướng Starmer kêu gọi các đồng minh G7 siết chặt nguồn thu năng lượng của Nga.
Tổ chức phi chính phủ Global Witness cho rằng TotalEnergies là “một trong những bên mua khí đốt Nga lớn nhất” và là “mắt xích then chốt đưa năng lượng Nga ra thị trường”.
Dù Anh đã cấm nhập khẩu trực tiếp LNG từ Nga, các chuyên gia cho rằng việc ký kết hợp đồng trị giá hàng tỷ bảng với TotalEnergies – công ty vẫn tiếp tục cung ứng khí đốt Nga cho châu Âu – là hành động “đạo đức giả”.
Tại Pháp, CEO của TotalEnergies, ông Patrick Pouyanné, khẳng định công ty sẽ tiếp tục cung cấp LNG Nga cho đến khi EU ban hành lệnh cấm chính thức. Trong trường hợp hòa bình được lập lại tại Ukraine, ông này cũng không loại trừ khả năng đầu tư trở lại Nga.
Trước sức ép ngày càng lớn, một số nghị sĩ Công đảng Anh – đảng cầm quyền hiện nay – đã lên tiếng yêu cầu chính phủ xem xét lại hợp đồng với TotalEnergies. Nghị sĩ Tan Dhesi, Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Hạ viện, cho rằng London cần đảm bảo không có sự “hỗ trợ vô tình” nào cho Nga, trong khi nghị sĩ Phil Brickell kêu gọi chính phủ “sớm chấm dứt hợp đồng càng sớm càng tốt”.
Tuy nhiên, việc chấm dứt hợp đồng không hề dễ dàng. Hợp đồng “Supply of Energy 2” có hiệu lực đến năm 2027, và nhiều hợp đồng phụ của các bộ ngành khác kéo dài đến tận năm 2030. Ngoài CCS, một số chính quyền địa phương còn ký hợp đồng riêng với TotalEnergies thông qua các cơ chế mua sắm tập trung khác với giá trị hàng chục đến hàng trăm triệu bảng.
Dù TotalEnergies là một trong số ít nhà cung cấp có đủ năng lực phục vụ nhu cầu lớn trong khu vực công, các chuyên gia năng lượng cho rằng chính phủ Anh vẫn có thể tìm kiếm giải pháp thay thế nếu có ý chí chính trị rõ ràng.
Anh là một trong những quốc gia ủng hộ nhiệt thành nhất của Ukraine, cung cấp cho Kiev sự hỗ trợ về mặt quân sự và chiến thuật cùng hàng tỉ USD. Các chính phủ Anh liên tiếp đã áp dụng hơn 2.000 lệnh trừng phạt đối với các cá nhân và tổ chức Nga kể từ khi xung đột Ukraine.
Tham khảo: Politico
