Rạng sáng ngày 8/7 (theo giờ Việt Nam), Tổng thống Donald Trump thông báo Mỹ sẽ áp các mức thuế cao trên diện rộng đối với hàng hóa nhập khẩu từ ít nhất 14 quốc gia, bắt đầu từ ngày 1/8. Trong danh sách này, có tới gần một nửa là các quốc gia Đông Nam Á, bên cạnh nhiều nền kinh tế lớn ở châu Á như Nhật Bản và Hàn Quốc.
Theo một báo cáo thực hiện bởi các chuyên gia kinh tế của Morgan Stanley do ông Chetan Ahya đứng đầu, mức thuế bình quân gia quyền đối với hàng hóa từ châu Á có thể tăng lên tới 27% nếu các mức thuế mới được áp dụng.
“Căng thẳng thương mại đang quay trở lại tâm điểm. Bên cạnh diễn biến mới này, khả năng áp dụng thuế theo ngành đối với dược phẩm và chất bán dẫn, các cuộc đàm phán với Trung Quốc, cùng với vấn đề hàng hóa trung chuyển đều cho thấy rằng sự bất định sẽ tiếp tục kéo dài. Điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến niềm tin doanh nghiệp, chi phí vốn và chu kỳ thương mại toàn cầu”, báo cáo viết.
Các chuyên gia lưu ý rằng chỉ khoảng 18% tổng kim ngạch nhập khẩu của Mỹ nằm trong phạm vi điều chỉnh của các thông báo thuế mới công bố trong ngày, cùng với thỏa thuận với Việt Nam được đưa ra tuần trước.
Tính đến thời điểm hiện tại, mức thuế trung bình mà Mỹ đánh vào các hàng hóa nhập khẩu đã tăng thêm 10,9 điểm phần trăm kể từ khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng, lên 13,3%. Các diễn biến trong ngày thứ Hai cho thấy phần lớn các đối tác thương mại của Mỹ vẫn đang trong quá trình đàm phán phức tạp, với hạn chót được gia hạn đến ngày 1/8.
Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng: “Vấn đề nằm ở chi tiết, và những con số hiện tại có thể thay đổi khi có thêm thông tin”.
Ví dụ, hiện vẫn chưa rõ liệu các mặt hàng như dược phẩm và điện tử – vốn không thuộc diện bị Mỹ đánh thuế đối ứng và cũng chưa chính thức nằm trong danh sách bị đánh thuế riêng theo ngành – có bị áp dụng mức thuế mới hay không. Điều duy nhất rõ ràng lúc này là sự bất định trong chính sách thương mại của Mỹ – yếu tố đã gây ra không ít trở ngại cho doanh nghiệp và thị trường trong nửa đầu năm – sẽ còn kéo dài.
Phản ứng của các nước
Nhà Trắng đã gửi thư chính thức tới 14 đối tác thương mại, bao gồm Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Campuchia và một số quốc gia nhỏ hơn. Tuy nhiên, các đối tác lớn hơn như Liên minh châu Âu (EU), Ấn Độ, đảo Đài Loan (Trung Quốc), Brazil, Thổ Nhĩ Kỳ và Australia vẫn chưa nhận được thông báo tương tự.
Hàn Quốc cho biết sẽ sửa đổi các quy định và quy trình hiện hành nhằm đáp ứng yêu cầu của Mỹ về việc giảm bớt các rào cản phi thuế quan. Bộ Công nghiệp và Thương mại Hàn Quốc hôm thứ Ba phát biểu: “Chúng tôi coi bức thư này như một hình thức gia hạn thời gian ân hạn để áp thuế đối ứng đến ngày 1/8”, đồng thời cam kết sẽ đẩy nhanh các cuộc đàm phán nhằm đạt được một thỏa thuận đôi bên cùng có lợi.
Tại Nhật Bản, Thủ tướng Shigeru Ishiba phát biểu trong cuộc họp nội các rằng ông lấy làm tiếc về việc Tổng thống Trump tuyên bố tăng thuế. Ông cho biết Nhật Bản sẽ cố gắng đạt được thỏa thuận với Mỹ trong thời gian sớm nhất, tuy nhiên vẫn còn nhiều điểm khác biệt giữa hai nước chưa thể thống nhất. Ông cũng nhấn mạnh rằng Tokyo sẽ tiếp tục bảo vệ lợi ích quốc gia và tránh các thỏa hiệp dễ dãi trong quá trình đàm phán.
>> Chứng khoán châu Á bật tăng sau loạt thuế quan mạnh tay của ông Trump
