“Xe cũ 0 km” không phải là vấn đề về chất lượng xe, mà là vấn đề của việc làm đẹp sổ sách kế toán.

Khi ngày càng nhiều hãng xe bán lẻ những chiếc xe mới chưa thực sự được bán ra thị trường dưới danh nghĩa “xe cũ” cho các nhà phân phối, để sau đó xe lại được đưa trở lại thị trường thông qua các nền tảng giao dịch, họ không thực hiện một giao dịch thực sự mà chỉ là việc trang điểm cho báo cáo tài chính.

“Kỹ thuật tài chính” này đang trở thành bí mật công khai của ngành, làm dần mất đi sự chính xác trong số liệu thị trường, ảnh hưởng lớn tới niềm tin và trật tự ngành ô tô Trung Quốc.

Vào ngày 27 tháng 5, theo báo cáo của Cailian Press, một số hãng xe, và tổ chức ngành nghề đã nhận được thông báo từ các cơ quan liên quan về việc tham gia một cuộc họp kín được tổ chức tại Bắc Kinh.

Đồng thời, Bộ Thương mại đã triệu tập các doanh nghiệp như BYD, Tập đoàn Dongfeng, Guazi.com (một nền tảng bán xe cũ) và nhiều tổ chức ngành nghề khác để cùng thảo luận về vấn đề liên quan đến “xe cũ 0 km”.

Lãnh đạo ngành xe nói gì?

Vào ngày 23 tháng 5, Chủ tịch Great Wall Motors, ông Ngụy Kiến Quân, đã cảnh báo trong một cuộc phỏng vấn không lâu trước đó rằng một số doanh nghiệp đang sử dụng cách thức “xe cũ 0 km” để tạo ra doanh số ảo, làm xáo trộn quy tắc thị trường.

Ngày 27 tháng 5, Chủ tịch Changan Automobile, ông Chu Hoa Dung, tại đại hội đồng cổ đông của công ty, đã nói rằng: “Hiện tại, thị trường vốn và xã hội đang ngày càng đầu tư một cách hợp lý, và sự phát triển của các hãng xe cũng dần ổn định. Dự kiến không quá 2 năm, ngành sẽ trở lại với môi trường cạnh tranh lành mạnh hơn.”

Ông cũng nhắc lại phát ngôn gần đây của ông Ngụy Kiến Quân, Chủ tịch Great Wall Motors, và cho rằng: “Lời phát biểu của ông Ngụy là để nhắc nhở ngành công nghiệp, giống như ‘thị trường chứng khoán có rủi ro, đầu tư cần thận trọng’. Changan Automobile sẽ phân tích một cách thận trọng những rủi ro trong và ngoài nước.”

Dưới áp lực đẩy mạnh doanh số và đánh giá chỉ số tài chính, một số hãng xe niêm yết đã thông qua phương pháp “bán sỉ xuất kho” để chuyển nhượng xe tồn kho cho các công ty tài chính chuỗi cung ứng hoặc nền tảng lưu thông, sau đó xe sẽ được chuyển trở lại thị trường, tạo ra giao dịch hoàn chỉnh trên giấy tờ và nhận dạng doanh thu trước thời hạn.

Lỗ hổng ngành xe

Ở Trung Quốc, hành vi này vẫn chưa có định nghĩa pháp lý rõ ràng, nhưng bản chất của nó là làm méo mó thời điểm nhận dạng doanh thu, gây hiểu lầm cho nhà đầu tư.

Hiện nay, phần lớn “xe cũ 0 km” lưu thông trên thị trường không phải là xe thực sự đã qua sử dụng, mà là qua một cấu trúc giao dịch được thiết kế một cách nhân tạo để “qua tay ” người dùng. Những chiếc xe này thường xuất phát từ những thời điểm áp lực về nhiệm vụ cuối tháng, cuối quý, và được các nền tảng bán hàng đóng gói như những “xe gần như mới” để bán trực tuyến. Tuy nhiên, thực chất đây chỉ là “sự cải trang khác của kênh xe mới”.

Vấn đề “xe cũ 0 km” trên bề mặt là sự biến dạng của khâu lưu thông, nhưng thực chất nó phơi bày những lỗ hổng trong hệ thống kế toán và giám sát của các hãng xe niêm yết ở Trung Quốc.

Ở Trung Quốc, giám sát vẫn chủ yếu tập trung vào việc kiểm tra hình thức, và thiếu cơ chế để đối phó với những hành vi “đặt tên là xe cũ nhưng thực chất là đẩy doanh thu”.

Cuộc họp mà Bộ Thương mại triệu tập có thể là dấu hiệu của sự thay đổi trong xu hướng giám sát.

Trên thị trường có nhiều quan điểm khác nhau, chẳng hạn có ý kiến cho rằng việc quản lý không nên chỉ giới hạn trong lĩnh vực thương mại, mà cần phải kết hợp với Ủy ban Giám sát và Quản lý Chứng khoán, để thiết lập cơ chế giám sát xuyên suốt đối với hành vi nhận dạng doanh thu của các công ty niêm yết.

Điểm mấu chốt không phải là liệu có cho phép “xe cũ 0 km” lưu thông hay không, mà là liệu có cho phép các hãng xe sử dụng các giao dịch giả mạo, nhận dạng doanh thu sớm để làm đẹp báo cáo tài chính hay không.

Câu nói của ông Ngụy Kiến Quân, “Không phải tôi đang chờ, mà là ngành công nghiệp đang chờ”, vẫn còn vang vọng trong ngành. Điều mọi người đang chờ đợi là một đường ranh giới rõ ràng: Dữ liệu nên do thị trường quyết định, chứ không phải do tài chính đặt ra.

Nếu “xe cũ 0 km” tiếp tục với tư cách “hợp pháp” làm méo mó ngành công nghiệp, thì điều chúng cuối cùng phá vỡ không chỉ là niềm tin của người tiêu dùng, mà còn là nền tảng uy tín của toàn bộ ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc.