Một vụ bê bối thực phẩm nghiêm trọng đã bị phanh phui tại Na Uy, sau khi công ty thủy sản Pure Norwegian Seafood (PNS) – chuyên cung cấp cá hồi – bị phát hiện đã âm thầm bán ra hàng trăm tấn cá không đủ điều kiện tiêu dùng cho con người.

Theo thông báo từ Måsøval – tập đoàn nuôi cá hồi sở hữu 65% cổ phần tại PNS từ tháng 6/2021, ban lãnh đạo tập đoàn bắt đầu nghi ngờ có sai phạm vào ngày 20/10/2023.

Ngay sau đó, hoạt động bán hàng tại PNS được yêu cầu tạm dừng, kho lạnh bị niêm phong và các sản phẩm nghi vấn được thu hồi. Cơ quan An toàn Thực phẩm Na Uy (NFSA) cũng đã được thông báo đầu tháng 11 và duy trì liên lạc chặt chẽ với phía công ty trong suốt quá trình điều tra.

Bán cá chết suốt nhiều năm

Cuộc điều tra cho thấy trong giai đoạn 2020–2023, PNS đã bán ra gần 500 tấn cá hồi đông lạnh không đủ điều kiện tiêu dùng, chiếm khoảng 1% tổng sản lượng. Số cá này bao gồm cá chết trước khi giết mổ, cá rơi xuống sàn, cá bị thương, cá trưởng thành sớm (sexually mature fish) – tất cả đều bị cấm đưa vào chuỗi tiêu dùng theo quy định của Na Uy.

Bên cạnh đó, PNS còn xuất khẩu khoảng 300–400 tấn cá “sản xuất” (production fish) – loại cá có thương tổn nhẹ được phép tiêu thụ nếu được xử lý tại Na Uy trước khi xuất khẩu. Tuy nhiên, công ty đã không thực hiện bước xử lý bắt buộc này.

Theo báo cáo, khoảng 20 khách hàng ở Đông Âu và một số nước châu Âu, bao gồm cả Na Uy, đã mua các lô hàng này. Đáng chú ý, nhiều khách hàng được cho là biết rõ tình trạng của cá và yêu cầu mua đúng loại này.

Điều đáng lo ngại là hoạt động sai phạm này đã kéo dài trong nhiều năm nhưng không bị phát hiện trong các đợt kiểm toán định kỳ hay giám sát từ cơ quan chức năng. Phía Måsøval và ban giám đốc PNS khẳng định không hề biết về sự việc trước thời điểm tháng 10/2023. Ngay sau khi có nghi vấn, hai nhân viên bị nghi ngờ liên quan trực tiếp đã bị đình chỉ công tác.

“Chúng tôi coi đây là một vụ việc nghiêm trọng và đáng thất vọng, cả trên tư cách cổ đông lẫn nhà cung cấp. Dù chưa có dấu hiệu ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng, nhưng điều này không làm giảm tính nghiêm trọng của vụ việc”, ông Helge Kvalvik – Chủ tịch PNS kiêm CEO Måsøval – phát biểu. “Hoạt động này đã được che giấu kỹ lưỡng. Không một ai trong ban lãnh đạo, kiểm toán hay các cơ quan chức năng từng phát hiện ra”.

Nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe chưa rõ ràng, nhưng hậu quả vẫn lớn

Các mẫu cá bị thu hồi đã được giã đông và kiểm tra. Kết quả cho thấy không phát hiện Salmonella, nhưng có sự hiện diện Listeria monocytogenes trên bề mặt cá – cao hơn mức dự kiến bình thường. Tuy nhiên, Listeria không được phát hiện trong phần cơ thịt, và đến nay chưa ghi nhận trường hợp ảnh hưởng sức khỏe nào liên quan đến số cá này.

Dù vậy, PNS và Måsøval vẫn đối mặt với rủi ro bị xử phạt công khai hoặc chịu trách nhiệm pháp lý về hợp đồng và bồi thường dân sự. Måsøval tuyên bố sẽ ưu tiên hợp tác tối đa với cơ quan chức năng để xử lý vụ việc, đồng thời rà soát lại toàn bộ quy trình kiểm soát nội bộ.

Từ cuối tháng 10/2023, ông Remy Strømskag đã được bổ nhiệm làm quyền Tổng giám đốc PNS để dẫn dắt công ty vượt qua khủng hoảng. “Đây là thời điểm vô cùng khó khăn cho toàn bộ đội ngũ. Chúng tôi nổi tiếng vì chất lượng cao của sản phẩm – và giờ phải thừa nhận rằng mình đã không đáp ứng được điều đó. Điều này lẽ ra phải được xử lý từ sớm”, ông nói.

“Giờ đây, chúng tôi đang cùng nhau làm mọi cách để đảm bảo chuyện này không bao giờ lặp lại”.

Theo Fishfarming expert