Phát biểu tại cuộc họp báo ngày 17/7, Bộ trưởng Thương mại Indonesia Budi Santoso nhấn mạnh: “Nếu thực tế triển khai đi chệch khỏi nội dung thỏa thuận, toàn bộ cam kết có thể bị điều chỉnh. Do đó, chúng ta phải đảm bảo mọi hành động đều tuân thủ đúng những gì đã ký với Mỹ”.
Trung chuyển – tức vận chuyển hàng hóa từ quốc gia bị đánh thuế cao qua Indonesia để tận dụng mức thuế thấp hơn – là hành vi bị coi là “không thể chấp nhận được”, ông Santoso khẳng định. Đây là một trong những điều khoản then chốt mà hai bên đã đàm phán kỹ lưỡng trong quá trình thương lượng về thuế quan.
Tuyên bố của Jakarta được đưa ra chỉ một ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo sẽ giảm thuế nhập khẩu đối với hàng hóa từ Indonesia từ 32% xuống còn 19%.
Theo bài đăng trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump cho biết hàng hóa từ Indonesia vào Mỹ sẽ được áp mức thuế 19%, trong khi hàng hóa của Mỹ xuất sang Indonesia sẽ được miễn hoàn toàn thuế quan và các rào cản phi thuế.
Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng nếu phát hiện hành vi trung chuyển từ nước thứ ba, mức thuế tương ứng sẽ bị cộng dồn. “Ví dụ, nếu một quốc gia bị đánh thuế 20%, mà hàng hóa từ nước đó trung chuyển qua Indonesia, thì lô hàng đó có thể phải chịu thuế tới 40%,” Bộ trưởng Budi Santoso giải thích thêm.
Bên cạnh việc giảm thuế, ông Trump cũng tiết lộ Indonesia đã cam kết sẽ mua một lượng lớn hàng hóa từ Mỹ, bao gồm 15 tỷ USD năng lượng, 4,5 tỷ USD nông sản và 50 máy bay Boeing – chủ yếu là dòng Boeing 777. Tuy nhiên, không rõ các thỏa thuận mua bán này sẽ được thực hiện bởi các doanh nghiệp tư nhân hay cơ quan nhà nước phía Indonesia.
Dữ liệu từ Cục Thống kê Dân số Mỹ và Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC) cho thấy kim ngạch thương mại song phương giữa hai nước trong năm 2024 đạt gần 40 tỷ USD. Tuy vậy, Mỹ vẫn ghi nhận mức thâm hụt thương mại hàng hóa lên đến 17,9 tỷ USD, theo báo cáo từ Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR).
Những mặt hàng chính mà Mỹ nhập khẩu từ Indonesia bao gồm dầu cọ, thiết bị điện tử (như bộ định tuyến và thiết bị chuyển mạch), giày dép, lốp xe, cao su thiên nhiên và tôm đông lạnh. Đây đều là những mặt hàng có lợi thế cạnh tranh cao của Indonesia tại thị trường Mỹ – và cũng là đối tượng dễ bị theo dõi trong trường hợp xảy ra hành vi trung chuyển từ nước thứ ba.
