Phát biểu trong một cuộc vận động cuối tuần tại bang Uttar Pradesh, ông Modi không chỉ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ lợi ích kinh tế quốc gia, mà còn kêu gọi người dân Ấn Độ “chỉ mua những gì làm ra từ mồ hôi của người Ấn”. Lời kêu gọi này diễn ra chỉ vài ngày sau khi Washington bất ngờ áp thuế 25% lên hàng xuất khẩu từ Ấn Độ sang Mỹ và đe dọa thêm các biện pháp cứng rắn nếu New Delhi tiếp tục nhập khẩu dầu từ Nga.
Trong khi đó, theo nguồn tin thân cận với chính phủ, chính quyền Modi hiện vẫn chưa đưa ra chỉ đạo nào buộc các nhà máy lọc dầu phải ngừng mua dầu Nga. Cả các doanh nghiệp nhà nước lẫn tư nhân vẫn được quyền lựa chọn nguồn cung dựa theo yếu tố thương mại.
Thực tế, Ấn Độ hiện là khách hàng lớn nhất thế giới của dầu thô Nga vận chuyển qua đường biển, chiếm khoảng 1/3 tổng lượng dầu nhập khẩu của nước này. Sau khi xung đột tại Ukraine nổ ra và phương Tây áp lệnh cấm vận Nga, Ấn Độ đã tận dụng mức giá chiết khấu để tăng cường mua năng lượng Nga – động thái khiến nước này trở thành mục tiêu chỉ trích của cả Mỹ và Liên minh châu Âu (EU).
Tổng thống Trump tuần trước đã chỉ trích gay gắt Ấn Độ vì tiếp tục duy trì quan hệ gần gũi với Moscow và tham gia BRICS, tuyên bố rằng “họ có thể cùng nhau kéo các nền kinh tế xuống vực”. Đây là sự thay đổi lập trường đáng chú ý từ phía Washington, vốn trước đây từng xem New Delhi là đối tác then chốt để cân bằng ảnh hưởng của Trung Quốc tại châu Á.
Không chỉ dừng lại ở dầu mỏ, ông Trump còn cáo buộc Ấn Độ đánh thuế “quá nhiều” lên hàng hóa Mỹ và lợi dụng hệ thống nhập cư. Tuy nhiên, ông Stephen Miller – Phó Chánh văn phòng Nhà Trắng, cho biết Tổng thống vẫn muốn duy trì “mối quan hệ tuyệt vời với Ấn Độ và Thủ tướng Modi”, nhưng đồng thời cũng phải “thực tế trong việc giải quyết các nguồn tài chính đang tiếp sức cho cuộc chiến tại Ukraine”.
Về phía Ấn Độ, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Randhir Jaiswal khẳng định quan hệ với Nga là “ổn định và đã được kiểm chứng qua thời gian”. Ông cũng nhấn mạnh rằng các mối quan hệ song phương của Ấn Độ “không nên bị đánh giá qua lăng kính của một quốc gia thứ 3”, đồng thời bày tỏ tin tưởng rằng quan hệ với Mỹ vẫn sẽ tiếp tục phát triển.
Chính phủ Mỹ hiện đang lên kế hoạch cử đoàn đàm phán thương mại tới New Delhi vào cuối tháng để nối lại đối thoại về một hiệp định song phương. Tuy nhiên, phía Ấn Độ khẳng định họ sẽ không nhượng bộ trong các lĩnh vực nhạy cảm như nông nghiệp và sữa – những ngành chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố văn hóa và tôn giáo sâu sắc.
Với tình hình hiện tại, Thủ tướng Modi đang tái khẳng định chiến lược “Make in India”. Sau loạt động thái từ Mỹ, khẩu hiệu “tự cường” giờ đây không còn mang tính biểu tượng mà trở thành định hướng kinh tế cấp thiết.
“Lợi ích của nông dân chúng ta, các ngành công nghiệp nhỏ và việc làm cho thanh niên phải được đặt lên hàng đầu,” ông Modi phát biểu trước hàng chục nghìn người dân tại Uttar Pradesh.
Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu bất ổn và các mối quan hệ quốc tế ngày càng phức tạp, Ấn Độ đang thể hiện lập trường độc lập và thực dụng hơn, kể cả khi phải đối mặt với sức ép từ các cường quốc như Mỹ.
Tham khảo BNN