Nhật báo Jakarta Globe ngày 6/8 đưa tin Quỹ đầu tư quốc gia Indonesia Danantara đang xây dựng kế hoạch tái cấu trúc khoản nợ cho dự án đường sắt cao tốc Jakarta-Bandung, một siêu dự án trị giá hàng tỷ USD được tài trợ phần lớn bằng các khoản vay từ Trung Quốc.
Tuyến đường sắt này được đặt tên là Whoosh, cho phép người dân di chuyển từ thủ đô Jakarta đến thành phố Bandung (tỉnh Tây Java) chỉ trong 45 phút, rút ngắn hơn nhiều so với thời gian tới 3 tiếng nếu hành khách đi ô tô. Mặc dù tàu cao tốc kể trên có tốc độ tối đa 350km/h, giúp tiết kiệm thời gian đáng kể cho người dân Indonesia, song dự án trị giá 7,3 tỷ USD (gần 191.399 tỷ đồng) cũng đẩy Indonesia – nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á vào tình trạng nợ nần lớn.
Ngân hàng Phát triển Trung Quốc (China Development Bank) đã tài trợ 75% chi phí của siêu dự án Whoosh. Theo truyền thông, Trung Quốc áp mức lãi suất 2%/năm cho phần vay ban đầu. Tuy nhiên, do các vấn đề liên quan đến đại dịch Covid-19 và khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng, dự án bị đội vốn thêm 1,2 tỷ USD (xấp xỉ 31.463 tỷ đồng) và khoản vay bổ sung để trang trải phần phát sinh này bị tính lãi suất 3,4%/năm.
Cũng vì những nguyên nhân trên cùng việc thay đổi thiết kế kỹ thuật bên cạnh khó khăn trong huy động vốn và quản lý chi phí dẫn đến việc tuyến đường sắt cao tốc Jakarta-Bandung bị chậm tiến độ 4 năm. Ban đầu, Whoosh được lên kế hoạch hoàn thành và vận hành vào năm 2019, nhưng do nhiều nguyên nhân, dự án này chỉ chính thức khai trương vào tháng 10 năm 2023.
Ông Rosan Roeslani, Giám đốc Danantara cho biết với báo chí vào tối thứ Ba (5/8) rằng cơ quan này đang tìm cách thay đổi các điều khoản vay để việc trả nợ cho siêu dự án Whoosh trở nên dễ dàng hơn.
“Chúng tôi đang đánh giá lại dự án này. Nếu tiến hành hành động mang tính doanh nghiệp, thì chúng tôi sẽ giải quyết triệt để (khoản nợ), chứ không đơn thuần chỉ là trì hoãn. Tuy nhiên, chúng tôi sẽ tìm hướng tái cấu trúc khoản nợ của Whoosh”, ông Rosan phát biểu tại Jakarta.
Vị Giám đốc này không tiết lộ chi tiết mức giảm lãi suất hay thời gian gia hạn mà Danantara đang nhắm tới. “Chúng tôi sẽ công bố sau”, ông Rosan nói.
Dự án Whoosh do KCIC, một liên doanh giữa các doanh nghiệp Nhà nước của Indonesia và Trung Quốc vận hành.
Phía Indonesia là công ty Pilar Sinergi BUMN Indonesia (PSBI) nắm giữ 60% cổ phần KCIC, trong khi Beijing Yawan HSR của Trung Quốc sở hữu 40% còn lại. Cơ cấu cổ đông của PSBI gồm: công ty đường sắt quốc gia Kereta Api Indonesia (58,53%), công ty xây dựng Wijaya Karya (33,36%), công ty trồng trọt Perkebunan I (1,03%) và công ty quản lý đường cao tốc Jasa Marga (7,08%). Các cổ đông của KCIC chịu trách nhiệm chi trả 25% chi phí xây dựng.
Tuyến Whoosh đã phục vụ 2,9 triệu lượt hành khách trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 6 năm 2025, tăng 10% so với cùng kỳ năm trước.
Video trải nghiệm của hành khách khi đi tàu điện cao tốc Whoosh từ Jakarta đến Bandung – Nguồn clip: YouTube/Introvert Travel
Bất chấp những lo ngại về nợ nần, Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto vẫn mong muốn mở rộng tuyến đường sắt này đến tận thủ phủ Surabaya của tỉnh Đông Java – một kế hoạch đã được Bộ trưởng Điều phối phụ trách Các vấn đề Kinh tế Agus Harimurti Yudhoyono xác nhận hồi tuần trước. Theo báo cáo, vị “Tổng tư lệnh hạ tầng” này còn cho biết khung pháp lý cho việc mở rộng đang được xúc tiến.
Tuyến đường sắt cao tốc Jakarta-Bandung (Whoosh) là tuyến đường sắt cao tốc đầu tiên tại Đông Nam Á. Dự án này đã trở thành biểu tượng trong quan hệ song phương Indonesia – Trung Quốc và thậm chí còn được nhắc đến trong cuộc hội đàm giữa Tổng thống Indonesia Prabowo và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh hồi tháng 11 năm ngoái.
“Hai bên đánh giá cao những đóng góp quan trọng của tuyến đường sắt cao tốc Jakarta-Bandung đối với phát triển kinh tế – xã hội địa phương trong suốt một năm kể từ khi được đưa vào hoạt động chính thức và sẽ cùng nhau đảm bảo vận hành chất lượng cao tuyến đường này”, tuyên bố chung của lãnh đạo hai nước nêu rõ.
Theo Jakarta Globe
