Hiện nay, kho cảng LNG Cái Mép đang trong quá trình tìm kiếm hàng hóa để bắt đầu thử nghiệm và đưa vào vận hành, dự kiến trở thành kho cảng LNG thứ hai của Việt Nam đi vào hoạt động, theo báo cáo của Reuters vào cuối tháng 8/2024.

Kho cảng nhập LNG Cái Mép trị giá 500 triệu USD với công suất 3 triệu tấn/năm và có thể nâng cấp lên 6 triệu tấn/năm.

Lộ diện loạt nhà đầu tư ngoại

Theo báo cáo của Reuters vào cuối tháng 8/2024, ông Karthik Sathyamoorthy, Giám đốc điều hành AG&P LNG cho biết: “Chúng tôi vừa nhận được giấy phép nhập khẩu và đang nỗ lực đẩy nhanh quá trình chuẩn bị, đặt mục tiêu hoàn thành trong 3 tháng tới. Chúng tôi sẽ cố gắng chốt lô hàng để đưa vào vận hành vào tháng 10, và dự kiến giao hàng từ cuối tháng 10 đến giữa tháng 11″.

Động thái này diễn ra sau khi AG&P LNG, một công ty con của Tập đoàn Nebula Energy, đã mua lại 49% cổ phần của kho cảng LNG Cái Mép, thuộc tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, do Công ty TNHH Hải Linh làm chủ đầu tư vào tháng 3/2024.

Trước đó, vào tháng 6/2024, Excelerate Energy (Hoa Kỳ) đã ký bản ghi nhớ với Công ty Cổ phần ITECO để phát triển một kho cảng LNG mới tại Hải Phòng. Ông Ramon Wangdi, Phó Chủ tịch khu vực châu Á – Thái Bình Dương của Excelerate nhận định rằng Việt Nam, một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất châu Á, vẫn là một thị trường mới nổi đầy hấp dẫn đối với các nhà đầu tư nước ngoài.

“Nhu cầu năng lượng tăng nhanh là động lực cho sự phát triển, LNG sẽ đóng vai trò then chốt trong các thập kỷ tới. Khi Việt Nam chuyển đổi từ các loại nhiên liệu carbon cao như than và dầu sang các nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời và thủy điện, LNG sẽ góp phần quan trọng trong việc giúp Việt Nam đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050”, ông Wangdi nói.

Excelerate Energy đang tích cực tìm hiểu các cơ hội đầu tư vào hạ tầng LNG không chỉ tại Việt Nam mà còn ở các quốc gia khác trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Theo ông Wangdi, Việt Nam đặt mục tiêu mở rộng công suất điện LNG từ mức gần như bằng 0 lên hơn 20GW vào năm 2045, điều này sẽ giúp quốc gia trở thành một phần quan trọng trong ngành công nghiệp LNG toàn cầu.

Với đường bờ biển dài và địa hình phức tạp, hạ tầng tiếp nhận, xử lý và phân phối LNG tại Việt Nam cần phải được xây dựng trên toàn quốc, nhằm kết nối các kho cảng nhập khẩu với các người dùng cuối, từ phát điện đến các ngành công nghiệp và thương mại. Việc đầu tư vào hạ tầng này cần có tính ổn định, chi phí hiệu quả và triển khai nhanh chóng. Tương tự Excelerate, nhiều công ty lớn khác cũng nhận thấy tiềm năng đầu tư vào lĩnh vực này trên toàn chuỗi giá trị khí đốt và LNG.

Trong khi đó, dự án Kho cảng LNG Sơn Mỹ, do liên doanh giữa Tập đoàn AES và PetroVietnam Gas (PV Gas) đầu tư, đã được UBND tỉnh Bình Thuận chấp thuận chủ trương vào tháng 7/2023, với kế hoạch bắt đầu hoạt động vào năm 2027.

>> PV GAS đưa khí LNG ra Bắc bằng đường sắt, tạo bước ngoặt cho ngành năng lượng Việt Nam

Một lĩnh vực đầy hứa hẹn

Ông Adam Sitkoff, Giám đốc điều hành Phòng Thương mại Hoa Kỳ (AmCham) tại Hà Nội, nhận xét rằng các doanh nghiệp Hoa Kỳ là những tập đoàn hàng đầu thế giới trong lĩnh vực năng lượng và đang rất hứng thú với các cơ hội đầu tư tại Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực hạ tầng LNG. Tuy nhiên, để hiện thực hóa những khoản đầu tư này, Việt Nam cần phải chứng minh với các nhà đầu tư quốc tế rằng cơ sở hạ tầng quy mô lớn có thể được triển khai theo các tiêu chuẩn quốc tế của ngân hàng.

Theo ông Sitkoff, các dự án LNG và hạ tầng liên quan cần được thực hiện đúng tiến độ và có các thỏa thuận rõ ràng giữa các bên mua bán điện, nhằm tạo niềm tin cho các tổ chức tài trợ quốc tế. Quy hoạch Điện VIII và các thỏa thuận song phương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đã phản ánh mối quan hệ bền chặt trong việc thúc đẩy hợp tác năng lượng, qua đó tạo cơ hội cho các doanh nghiệp Hoa Kỳ đầu tư vào những dự án LNG trị giá hàng tỷ USD.

Theo FiinGroup, Việt Nam đã có bước tiến quan trọng khi PV Gas khánh thành kho cảng LNG đầu tiên vào cuối năm 2023. Trong số 13 nhà máy điện LNG với tổng công suất 24GW được phê duyệt theo Quy hoạch Điện VIII, chỉ có 2 nhà máy, Nhơn Trạch III & IV và Hiệp Phước, đang trong quá trình xây dựng, trong khi 11 nhà máy khác vẫn trong giai đoạn lập kế hoạch, và 3 nhà máy còn đang tìm kiếm nhà tài trợ tiềm năng.

Kho cảng LNG Thị Vải

Ngoài ra, một số kho cảng LNG thương mại, bao gồm Kho cảng LNG Thị Vải của PV Gas và Kho cảng LNG Cái Mép của AG&P, đã đi vào hoạt động hoặc đang được xây dựng, phục vụ cả cho các nhà máy nhiệt điện và các khách hàng công nghiệp địa phương.

“LNG sẽ là một ngành hứa hẹn trong nhiều năm tới tại Việt Nam. Quy hoạch Điện VIII tập trung vào việc chuyển đổi từ các nguồn năng lượng truyền thống như than và thủy điện, đồng thời giảm tỷ trọng của các nguồn năng lượng này trong sản xuất điện. LNG dự kiến sẽ đóng góp 14,9% vào nguồn cung cấp điện của Việt Nam”, bà Anh Nguyễn, Trưởng phòng Nghiên cứu và Tư vấn thị trường của FiinGroup cho biết.

Trong khi đó, Bộ Công Thương đã ban hành các hướng dẫn về hợp đồng mua bán điện mới vào năm 2024, nhằm tháo gỡ các rào cản chính đối với việc phát triển hạ tầng LNG và khí đốt tự nhiên, bao gồm dự án Nhà máy Điện Ô Môn. Các hướng dẫn này giúp nhà đầu tư và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) có cái nhìn rõ ràng hơn để đạt được các thỏa thuận một cách hiệu quả.

Các nhà đầu tư quốc tế giàu kinh nghiệm đang đặc biệt quan tâm đến thị trường LNG tại Việt Nam. Những tập đoàn lớn như ExxonMobil, Siemens Energy, General Electric và Millennium Energy rất mong muốn thực hiện các dự án trong lĩnh vực này. Với kinh nghiệm phát triển LNG và năng lực tài chính mạnh mẽ, các nhà đầu tư quốc tế sẽ đóng góp quan trọng vào sự phát triển của ngành điện tại Việt Nam.

Dù triển vọng đầy hứa hẹn, ngành LNG tại Việt Nam vẫn phải đối mặt với một số thách thức trong ngắn hạn. Do tính chất đặc thù, việc kinh doanh LNG đòi hỏi nhiều giấy phép và chứng nhận, khiến quá trình phê duyệt kéo dài, làm chậm tiến độ dự án và tăng phức tạp cho nhà đầu tư.

Ông Wangdi gợi ý rằng Việt Nam nên áp dụng cách tiếp cận hợp tác giữa các tổ chức công và tư để tối đa hóa hiệu quả đầu tư vào cơ sở hạ tầng năng lượng quan trọng, đồng thời đảm bảo an ninh quốc gia, tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững.

Đồng tình, ông Sitkoff từ AmCham đề xuất cần đơn giản hóa và đẩy nhanh quá trình phê duyệt cho các dự án LNG. Ông cho rằng việc đơn giản hóa thủ tục hành chính và đảm bảo các quy định rõ ràng, nhất quán sẽ giúp nhà đầu tư dễ dàng triển khai dự án theo đúng quy định pháp luật.