Giá dầu luôn được xem là một trong những yếu tố hàng đầu ảnh hưởng đến lạm phát trên toàn cầu. Dầu mỏ không chỉ là nguồn cung cấp năng lượng chính mà còn là đầu vào quan trọng cho nhiều ngành công nghiệp, từ vận tải, sản xuất đến hóa chất. Khi giá dầu tăng, chi phí sản xuất, vận chuyển và tiêu dùng đều tăng theo, tạo ra áp lực lên lạm phát.

Theo Báo cáo Kinh tế tháng 10 từ Bộ phận phân tích Kinh tế và Thị trường tài chính (MA) thuộc Ngân hàng Techcombank, giá dầu thô West Texas Intermediate (WTI) hiện đang ở mức 74,6 USD/thùng. Theo dự báo của Bloomberg, giá dầu có thể dao động ở mức 75,3 USD/thùng trong quý IV/2024, trong khi các chuyên gia từ ClearView Energy cảnh báo rằng nếu nguồn cung từ Iran bị gián đoạn hoàn toàn do căng thẳng địa chính trị, giá dầu có thể tăng vọt lên 101 USD/thùng​.

Dự báo giá dầu thô WTI trong các kịch bản khác nhau (2024) – Nguồn: ClearView Energy, Bloomberg, Bộ phận phân tích Kinh tế và Thị trường tài chính (Techcombank)

Mối lo ngại lớn nhất liên quan đến việc gián đoạn nguồn cung dầu mỏ đến từ căng thẳng địa chính trị ở Trung Đông, đặc biệt là xung đột giữa Iran và Israel. Nếu xảy ra xung đột nghiêm trọng, khả năng nguồn cung dầu bị gián đoạn là rất lớn, từ đó có thể đẩy giá dầu tăng vọt.

Kịch bản này sẽ tạo áp lực lớn lên nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt là với những quốc gia có độ mở cao và phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu năng lượng như Việt Nam. Do Việt Nam nhập khẩu phần lớn nguồn xăng dầu, giá cả xăng dầu trên thị trường nội địa sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp bởi biến động giá dầu thế giới. Điều này đặt ra thách thức lớn trong việc kiểm soát lạm phát.

Lạm phát tại Việt Nam đã có dấu hiệu giảm nhẹ trong thời gian gần đây, với mức lạm phát cơ bản tháng 9/2024 giảm còn 2,5% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi đỉnh điểm lạm phát là 4,4% vào giữa năm 2024​. Điều này phần nào phản ánh tác động tích cực của việc kiểm soát giá năng lượng, cùng với các chính sách điều hành giá cả của Chính phủ.

Đóng góp của các yếu tố vào lạm phát MoM tại Việt Nam (09/2023 – 09/2024) – Nguồn: Tổng cục Thống kê (GSO), TCB Market Research.

Bộ phận Phân tích Kinh tế và Thị trường Tài chính (Ngân hàng Techcombank) dự báo lạm phát trong năm 2024 sẽ duy trì trong khoảng 3,5% đến 4,0%, thấp hơn mức mục tiêu mà Chính phủ đề ra là 4,5%. Trong các tháng gần đây, dù giá xăng dầu có sự dao động, nhưng mức đóng góp vào lạm phát vẫn duy trì tương đối ổn định​. Điều này cho thấy, cho đến thời điểm hiện tại, Việt Nam vẫn kiểm soát tốt tác động của biến động giá dầu đến lạm phát.

Bên cạnh giá dầu, lạm phát tại Việt Nam còn chịu tác động từ nhiều yếu tố khác như giá cả hàng hóa tiêu dùng, thực phẩm, và các quyết định điều hành của Chính phủ. Báo cáo từ Bộ phận Phân tích Kinh tế và Thị trường tài chính (Ngân hàng Techcombank) cũng nhấn mạnh vai trò của giá thực phẩm, giá điện và các sản phẩm khác trong việc đóng góp vào lạm phát hàng tháng​. Giá thực phẩm vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong rổ CPI, đặc biệt trong bối cảnh các hiện tượng khí hậu cực đoan như La Nina có thể ảnh hưởng đến sản lượng nông sản, đẩy giá tăng cao​.

Với dự báo giá dầu quốc tế có thể dao động trong khoảng từ 75 đến 101 USD/thùng tùy theo mức độ gián đoạn nguồn cung, Việt Nam cần có các giải pháp cụ thể để kiểm soát lạm phát. Theo Bộ phận phân tích Kinh tế và Thị trường tài chính (Ngân hàng Techcombank), Việt Nam có thể thực hiện một số biện pháp chính sách tiền tệ như tiếp tục duy trì lãi suất ở mức thấp để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, đồng thời kiểm soát tốt lượng cung tiền trong nền kinh tế nhằm hạn chế áp lực lạm phát​.

Bên cạnh đó, các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp giảm chi phí đầu vào, đặc biệt là trong lĩnh vực vận tải và sản xuất, có thể giúp hạn chế tác động của giá dầu tăng lên chi phí sản xuất và giá cả hàng hóa. Việc điều chỉnh giá các mặt hàng do nhà nước quản lý như giá điện, giá y tế cũng cần được thực hiện một cách thận trọng để tránh gây thêm áp lực lạm phát.

Nhìn chung, giá dầu thế giới sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành lạm phát tại Việt Nam. Dưới tác động của nhiều yếu tố, từ căng thẳng địa chính trị đến biến động nguồn cung dầu, các kịch bản giá dầu có thể ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế nội địa. Mặc dù lạm phát tại Việt Nam được dự báo ở mức 3,5-4,0% vào cuối năm 2024, Chính phủ và các doanh nghiệp cần thận trọng trước những diễn biến khó lường của thị trường năng lượng toàn cầu.

>> AFA Capital: Áp lực lạm phát đã hạ nhiệt đáng kể nhưng vẫn cần thận trọng