Ứng viên tranh cử Tổng thống Mỹ của đảng Cộng hòa, cựu Tổng thống Donald Trump (trái) và ứng viên của đảng Dân chủ, Phó Tổng thống Kamala Harris trong cuộc tranh luận trực tiếp tại Philadelphia. Ảnh: THX/TTXVN

Khi nước Mỹ chuẩn bị bước vào một nhiệm kỳ Tổng thống mới, các chuyên gia như Giáo sư khoa học chính trị Stephen Cimbala tại Đại học Penn State Brandywine và Lawrence Korb, Đại úy Hải quân Mỹ đã nghỉ hưu, từng phục vụ tại Lầu Năm Góc dưới thời chính quyền Reagan, nhận định rằng vị tổng thống kế nhiệm sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức quan trọng liên quan đến chính sách đối ngoại. Từ sự cạnh tranh địa chính trị với Trung Quốc và Nga đến vấn đề di cư, những thách thức này không chỉ ảnh hưởng đến vị thế của Mỹ trên trường quốc tế mà còn tác động sâu sắc đến chính trị nội bộ.

Thứ nhất: Cuộc cạnh tranh địa chính trị mới. Một trong những thách thức lớn nhất mà tổng thống mới của Mỹ sẽ phải đối mặt là sự tái xuất hiện của cuộc cạnh tranh địa chính trị, tương tự như thời Chiến tranh Lạnh. Tuy nhiên, bối cảnh hiện tại phức tạp hơn nhiều.

Thay vì chỉ có hai siêu cường, thế giới đang chứng kiến sự hình thành của nhiều liên minh giữa các quốc gia. Một bên là các quốc gia hợp tác để giải quyết các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu và an ninh quốc tế, trong khi bên kia là những quốc gia phản đối trật tự quốc tế hiện tại, ví dụ như Trung Quốc, Nga, Iran.

Hai chuyên gia trên cho rằng, việc duy trì sự lãnh đạo toàn cầu của Mỹ trong bối cảnh này sẽ đòi hỏi một chiến lược linh hoạt, có khả năng thích ứng với các thay đổi nhanh chóng trong môi trường địa chính trị.

Thứ hai: Vấn đề phổ biến vũ khí hạt nhân. Thách thức thứ hai liên quan đến khả năng phổ biến vũ khí hạt nhân. Cuộc xung đột ở Ukraine đã làm tăng mối lo ngại về việc sử dụng vũ khí hạt nhân đầu tiên. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhiều lần đưa ra những lời cảnh báo liên quan đến vũ khí hạt nhân, điều này không chỉ làm tăng căng thẳng giữa các cường quốc mà còn đặt ra câu hỏi về khả năng răn đe hạt nhân của Mỹ.

Theo một báo cáo của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), số lượng đầu đạn hạt nhân toàn cầu vẫn ở mức cao, với khoảng 13.000 đầu đạn. Tổng thống Mỹ tiếp theo sẽ cần phải tìm cách duy trì sự ổn định trong bối cảnh này, đồng thời đảm bảo rằng các đồng minh của Washington vẫn tin tưởng vào khả năng bảo vệ từ Mỹ.

Thứ ba: Sự ổn định của “nền dân chủ phương Tây”. Các quốc gia như Mỹ và nhiều nước Tây Âu đang chứng kiến sự suy giảm niềm tin vào hệ thống chính trị của họ. Theo một khảo sát của Pew Research Center, chỉ 45% người Mỹ tin rằng nền dân chủ của họ hoạt động tốt. Tổng thống Mỹ tiếp theo sẽ cần phải giải quyết những vấn đề này không chỉ bằng cách củng cố nền tảng dân chủ trong nước mà còn thông qua việc khôi phục vai trò lãnh đạo toàn cầu của Mỹ.

Thứ tư: Vấn đề di cư. Mỹ đang phải đối mặt với một làn sóng di cư lớn từ các quốc gia kém phát triển hơn do xung đột và khủng hoảng kinh tế. Theo dữ liệu từ Liên hợp quốc, số lượng người di cư toàn cầu đã đạt 280 triệu vào năm 2020, tăng 40% so với một thập kỷ trước. Các thành phố lớn như New York và Chicago đang gặp khó khăn trong việc quản lý số lượng người di cư mới đến, dẫn đến căng thẳng ngân sách và xã hội.

Tổng thống Mỹ tiếp theo sẽ cần phải tìm cách giải quyết vấn đề này thông qua hợp tác quốc tế và phát triển các chính sách nhập cư hợp lý để vừa bảo vệ quyền lợi của người di cư vừa đáp ứng nhu cầu của xã hội Mỹ.

Tóm lại, Tổng thống Mỹ tiếp theo sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức lớn về chính sách đối ngoại, từ cuộc cạnh tranh địa chính trị mới đến vấn đề phổ biến vũ khí hạt nhân và sự ổn định của nền dân chủ phương Tây. Sự thành công hay thất bại trong việc giải quyết những vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến vị thế của Washington trên trường quốc tế mà còn tác động sâu sắc đến tương lai chính trị nội bộ của Mỹ.