Hôm 31/10, hãng thông tấn Reuters cho hay, hai người hiểu biết về vấn đề trên cho biết Trung Quốc đã yêu cầu các nhà sản xuất ô tô của nước này dừng đầu tư quy mô lớn vào các quốc gia châu Âu ủng hộ mức thuế bổ sung đối với xe điện (EV) do Trung Quốc sản xuất, một động thái có khả năng sẽ khiến “lục địa già” chia rẽ hơn nữa.
Các phóng viên báo chí và công chúng chiêm ngưỡng mẫu xe SUV điện Atto 3 do hãng sản xuất ô tô Trung Quốc BYD sản xuất tại triển lãm xe điện Fully Charged Live ở Farnborough, Anh ngày 28/4/2023 – Ảnh: Nick Carey/Reuters
Mức thuế mới của Liên minh châu Âu (EU) lên tới 45,3% đã có hiệu lực vào thứ Tư (30/10) sau cuộc điều tra kéo dài một năm gây chia rẽ khối này và thúc đẩy hành động trả đũa từ Bắc Kinh.
Mười thành viên EU bao gồm Pháp, Ba Lan và Italy đã ủng hộ thuế quan cao kể trên với xe điện Trung Quốc trong cuộc bỏ phiếu trong tháng này, trong khi 5 thành viên khác bao gồm Đức phản đối và 12 thành viên bỏ phiếu trắng.
Các nhà sản xuất ô tô lớn của Trung Quốc bao gồm BYD, SAIC và Geely đã được thông báo tại một cuộc họp do Bộ Thương mại tổ chức vào ngày 10/10 rằng họ nên tạm dừng các kế hoạch đầu tư tài sản lớn như nhà máy ở các quốc gia ủng hộ đề xuất này, những người trong cuộc cho biết. Họ cũng từ chối nêu tên mình vì cuộc họp kể trên không được công khai.
Một số nhà sản xuất ô tô nước ngoài cũng tham dự cuộc họp kín ấy. Tại đó, những người tham gia được khuyên nên thận trọng khi đầu tư vào các quốc gia không bỏ phiếu và được “khuyến khích” đầu tư vào những quốc gia bỏ phiếu chống lại thuế quan, những nhân chứng này cho biết.
Theo Reuters, Geely đã từ chối bình luận về thông tin trên. Còn SAIC, BYD và Bộ Thương mại Trung Quốc cũng không trả lời ngay lập tức các yêu cầu bình luận.
Động thái mới nhất của Trung Quốc cho thấy Chính phủ nước này đang tìm kiếm đòn bẩy trong các cuộc đàm phán với EU về một giải pháp thay thế cho thuế quan. Họ cũng mong muốn tránh sự sụt giảm mạnh trong xuất khẩu xe điện sang thị trường trọng điểm.
Theo tính toán của Reuters sử dụng dữ liệu từ Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc (CPCA), thị trường châu Âu chiếm hơn 40% lượng xe điện được vận chuyển từ Trung Quốc vào năm 2023.
Với mức thuế 100% đối với xe điện do Trung Quốc sản xuất tại Mỹ và Canada, việc giảm xuất khẩu xe điện sang châu Âu có nguy cơ làm trầm trọng thêm tình trạng dư thừa công suất mà các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc phải đối mặt tại thị trường trong nước.
Trong chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez vào tháng 9 năm nay, một công ty Trung Quốc đã đồng ý xây dựng một nhà máy trị giá 1 tỷ USD tại Tây Ban Nha để sản xuất máy móc dùng cho sản xuất hydro. Tây Ban Nha là 1 trong 12 quốc gia EU bỏ phiếu trắng liên quan đến thuế quan kể trên.
Italy và Pháp nằm trong số các quốc gia EU đang thu hút đầu tư từ các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, nhưng họ cũng cảnh báo về những rủi ro mà làn sóng xe điện giá rẻ của đất nước đông dân thứ 2 thế giới gây ra cho các nhà sản xuất châu Âu.
>> Phải bán hàng ‘cắt lỗ’, ông lớn Việt buôn xe điện Trung Quốc lỗ nặng
SAIC, công ty Nhà nước xuất khẩu ô tô lớn thứ hai của Trung Quốc, đang lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy sản xuất xe điện tại châu Âu. Họ đang có kế hoạch riêng để mở trung tâm phụ tùng châu Âu thứ hai tại Pháp trong năm nay để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng đối với xe mang thương hiệu MG của mình.
Một trợ lý của nữ Bộ trưởng Bộ Thương mại Pháp Sophie Primas cho biết họ không có bình luận gì trước chuyến đi của bà tới Trung Quốc vào tuần tới.
Trong khi đó, Chính phủ Italy đang đàm phán với Chery, nhà sản xuất ô tô lớn nhất Trung Quốc về xuất khẩu và các nhà sản xuất ô tô khác của đất nước Đông Á, bao gồm cả Dongfeng Motor về các khoản đầu tư tiềm năng.
Bộ Công nghiệp Italy từ chối bình luận về điều này. Dongfeng không trả lời ngay lập tức, trong khi Chery từ chối bình luận.
Đáng chú ý, BYD đang xây dựng một nhà máy ở Hungary, nơi đã bỏ phiếu chống lại thuế quan của EU. “Gã khổng lồ” xe điện Trung Quốc cũng đang cân nhắc việc chuyển trụ sở chính tại châu Âu từ Hà Lan sang Hungary do lo ngại về chi phí, hai người riêng biệt có hiểu biết về vấn đề này cho biết.
Ngay cả trước khi chính quyền Bắc Kinh ban hành hướng dẫn, các công ty Trung Quốc đã thận trọng về việc thành lập các cơ sở sản xuất độc lập tại châu Âu vì việc này đòi hỏi số tiền đầu tư lớn và hiểu biết sâu sắc về luật pháp cũng như văn hóa địa phương.
Các nhà sản xuất ô tô nước này cũng được thông báo tại cuộc họp ngày 10/10 rằng họ nên tránh các cuộc thảo luận đầu tư riêng biệt với các Chính phủ châu Âu và thay vào đó nên hợp tác để tổ chức các cuộc đàm phán tập thể, những người này cho biết.
Chỉ thị đó được đưa ra sau một cảnh báo tương tự vào tháng 7/2024 khi Bộ Thương mại Trung Quốc khuyên các nhà sản xuất ô tô nước này không nên đầu tư vào các quốc gia như Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời thận trọng khi đầu tư vào châu Âu.
Theo Reuters/CNBC
