Từ ngày 2/11/2024, Thông tư 68/2024/TT-BTC chính thức có hiệu lực, trong đó có nội dung đáng chú ý quy định nhà đầu tư tổ chức nước ngoài có thể giao dịch mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền (Non Pre-funding solution – NPS).
Đây được đánh giá là một bước tiến lớn trong tiến trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, đồng thời mở ra nhiều cơ hội cho ngành chứng khoán. Về vấn đề này, ông Barry Weisblatt David – Giám đốc Khối Phân tích, CTCP Chứng khoán VNDIRECT đã có những chia sẻ thẳng thắn:
Ông đánh giá thế nào về tác động của quy định này đối với thị trường nói chung?
Trước tiên, tôi cho rằng thông tư này rất quan trọng vì nó thể hiện cam kết của Chính phủ trong việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào thị trường chứng khoán Việt Nam. Đây hy vọng sẽ là một phần trong xu hướng biến Việt Nam trở thành một điểm đến đầu tư hấp dẫn.
Chúng tôi nhận thấy có hai tác động:
1. Tác động trực tiếp từ chính Thông tư
2. Tác động gián tiếp của Thông tư trong việc cải thiện khả năng nâng hạng của FTSE vào tháng 3
Thông tư 68 sẽ khiến một số nhà quản lý quỹ tích cực gia tăng phân bổ cho Việt Nam do đầu tư trở nên hiệu quả hơn về chi phí. Tuy nhiên, phạm vi này khá nhỏ. Nó không ảnh hưởng đến phân bổ từ các quỹ Vietnam-dedicated (ví dụ như PYN, Dragon Capital hay VinaCapital) vì họ đã đầu tư 100% vào Việt Nam (mặc dù lợi nhuận của họ sẽ tăng nhẹ). Thông tư sẽ áp dụng chủ yếu cho các quỹ khu vực hoặc các quỹ chuyên các thị trường cận biên và mới nổi toàn cầu có quan tâm đến Việt Nam.
Tác động lớn hơn là việc nâng cao khả năng FTSE sẽ công bố nâng hạng lên thị trường mới nổi vào tháng 3. Thông báo này sẽ cải thiện tâm lý thị trường và lực mua của nhà đầu tư cá nhân một cách tích cực. Bên cạnh đó, các ETFs nước ngoài mô phỏng thị trường Việt nam có thể gia tăng tài sản quản lý khi nhà đầu tư tại các thị trường nước ngoài kỳ vọng vào nâng hạng thị trường mới nổi. Đây có thể là một sự kiện quan trọng và giúp tăng giá cổ phiếu trong quý 1/2025.
Khi Việt Nam chính thức được FTSE nâng hạng vào tháng 9 và các công ty Việt Nam được đưa vào các chỉ số thị trường mới nổi, chúng ta có thể kỳ vọng dòng vốn lớn từ các ETF thị trường mới nổi. Dù có nhiều ước tính khác nhau, tôi nghĩ rằng khoảng 500 triệu – dưới 1 tỷ USD là hợp lý. Những công ty được hưởng lợi có thể bao gồm những doanh nghiệp hiện đang chiếm ưu thế trong chỉ số FTSE FM, bao gồm HPG, VHM, VCB, VIC và VNM.
Có những rủi ro/thách thức nào trong quá trình thực hiện quy định này để gỡ bỏ chính sách thanh toán trước không?
Thông tư này tạo ra một số rủi ro cho các công ty chứng khoán vì nó khiến họ phải chịu rủi ro vỡ nợ thanh toán của nhà đầu tư tổ chức nước ngoài và phải đưa chứng khoán vào danh mục giao dịch của tự doanh. Đây là một điều mới đối với chúng tôi.
Trước đây, chúng tôi cũng đã thực hiện KYC đối với khách hàng nước ngoài nhưng chưa phải đánh giá rủi ro đối tác. Hiện nay, chỉ có một số ít công ty chứng khoán hoạt động mạnh trong mảng môi giới cho khách hàng tổ chức nước ngoài. Tuy nhiên, họ sẽ cần đầu tư đáng kể vào phát triển hệ thống và chính sách để đánh giá rủi ro này và triển khai sản phẩm cho khách hàng.
Rủi ro cho thị trường là những công ty chứng khoán có ý định mở rộng sự hiện diện trong lĩnh vực này và chiếm lĩnh thị phần từ các nhà đầu tư nước ngoài cần thực hiện các biện pháp quản lý rủi ro liên quan và không đi đường tắt.
VNDIRECT đã chuẩn bị như thế nào để triển khai quy định này với khách hàng của mình?
Tại VNDIRECT, chúng tôi đang:
1) Tuân thủ hướng dẫn của VSD và chỉ thị của Thông tư 68 để tiếp nhận khách hàng, triển khai dịch vụ theo yêu cầu.
2) Làm việc với các tổ chức tư vấn , thuộc nhóm kiểm toán Big-4, để thiết lập đánh giá rủi ro đối tác cho từng khách hàng.
3) Về nội bộ, chúng tôi tận dụng năng lực vượt trội công nghệ để nâng cao năng lực quản lý rủi ro và mang lại trải nghiệm thông suốt cho khách hàng trong quá trình giao dịch theo quy định mới.
