Phúc đáp công văn số 7421/VPCP-KSTT ngày 10/10/2024 của Văn phòng Chính phủ về việc triển khai văn bản số 727/TTg-KSTT của Thủ tướng Chính phủ, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) đã gửi báo cáo tình hình sản xuất xuất khẩu thủy sản 9 tháng đầu năm 2024 và các vướng mắc, khó khăn hiện tại về cơ chế, chính sách, thủ tục hành chính trong hoạt động sản xuất xuất khẩu của doanh nghiệp thủy sản.

Các vướng mắc về thuế của doanh nghiệp thủy sản liên quan đến thủ tục kê khai thu mua nguyên liệu thủy sản

Theo phản ảnh của doanh nghiệp thành viên VASEP, thời gian gần đây Cục Thuế của một số tỉnh (như Bà Rịa – Vũng Tàu, Quảng Trị,…) đã tổ chức thanh, kiểm tra thuế cho giai đoạn 2016-2017 tại một số doanh nghiệp chế biến thuỷ sản xuất khẩu trên trên địa bàn. Trong quá trình thanh, kiểm tra đã phát sinh một số vướng mắc, bất cập, cụ thể như sau:

Vướng mắc, bất cập về việc tàu khai thác chưa có giấy phép khai thác: Hiện một số tàu thuyền đánh bắt hải sản mà các doanh nghiệp chế biến thủy sản kê khai chưa có giấy phép khai thác. Cục Thuế đã loại tất cả chi phí thu mua nguyên liệu từ những tàu thuyền này vì xem đó là chi phí không hợp lý, hợp lệ.

Vướng mắc, bất cập trong việc xác minh thông tin thu mua nguyên liệu thủy sản từ các tàu cá, ngư dân, chính quyền địa phương: doanh nghiệp luôn ở thế bị động và phải tuỳ thuộc vào tâm trạng của chủ tàu ở thời điểm xác minh, thậm chí có thể chịu khoản truy thu thuế oan nếu chủ tàu không muốn rắc rối nên không chịu xác nhận.

Đối với việc xác nhận của chính quyền địa phương: Đa phần việc thu mua thủy sản của doanh nghiệp từ tàu đánh bắt nhưng cơ quan chính quyền nơi tàu có hộ khẩu thường trú không biết đến việc mua bán này, hoặc có trường hợp mua thủy sản của tàu nhưng chủ tàu không biết.

Vướng mắc, bất cập về việc doanh nghiệp thu mua nguyên liệu từ nậu vựa: Một số nậu vựa chưa chưa đăng ký giấy phép kinh doanh nên không xuất được hóa đơn tài chính thì nậu vựa, tàu khai thác làm bảng kê mua bán theo mẫu 01/TNDN của Thông tư 96/2015/TT-BCT.

Ngày 11/10/2024, VASEP đã có văn bản số 103/CV-VASEP báo cáo, kiến nghị giải quyết bất cập về thuế cho doanh nghiệp thủy sản gửi tới Tổng cục Thuế (đồng kính gửi Bộ Tài chính và Hội đồng Tư vấn CCTTHC) về nội dung này và đang chờ phản hồi kết quả xem xét giải quyết của Bộ Tài chính.

Về chính sách thuế TNDN đối với hoạt động chế biến thủy sản

VASEP kiến nghị Bộ Tài chính xem xét, đưa nội dung xác nhận sản phẩm thủy sản là sản phẩm của “hoạt động chế biến” để hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp cho hoạt động chế biến vào văn bản dự thảo Luật thuế Thu nhập doanh nghiệp sửa đổi hoặc một văn bản quy phạm pháp luật phù hợp để các cơ quan thuế thực hiện thống nhất theo tinh thần văn bản số 2550/BTC-TCT ngày 12/3/2021 của Bộ Tài chính.

Bất cập trong thủ tục cấp giấy S/C và C/C trên hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử (eCDT)

Trên hệ thống phần mềm eCDT, các địa phương phải triển khai đồng bộ từ trong cả chuỗi khai thác (từ ngư dân, cơ sở thu mua, doanh nghiệp) để đảm bảo phần nhập liệu đầy đủ và chính xác ngay từ khâu đầu ngư dân ra-vào cảng.

VASEP kiến nghị Bộ NNPTNT xem xét, hỗ trợ để khai thông được sản xuất-xuất khẩu bình thường hiện nay của ngư dân và doanh nghiệp:

– Cục Thủy sản, Chi cục Thủy sản và BQL cảng cá tập huấn, hướng dẫn cho ngư dân việc nạp dữ liệu nguồn đầu vào chính xác để các khâu sau không bị vướng mắc. Cần thiết lập đường dây hỗ trợ kỹ thuật 24/7.

– Cục Thủy sản có hướng dẫn về việc nhập liệu lên eCDT đối với tàu khai thác nhỏ (dưới 15m) không lắp đặt VMS và quy trình xác nhận nguyên liệu khai thác (S/C) đối với nguyên liệu khai thác từ các tàu khai thác này.

– Xem xét chỉ đạo việc yêu cầu tất cả các khâu thẩm tra tàu IUU phải hoàn thành trước khi tàu vào cảng; và khi các thông tin trên eCDT đã đầy đủ và đúng thì BQL cảng cá cần xác nhận luôn S/C cho doanh nghiệp.