Thanh tra TP.HCM vừa công bố thông báo kết luận thanh tra trách nhiệm Chủ tịch và UBND quận 1 trong việc thực hiện pháp luật về thanh tra, tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo và quản lý, sử dụng nhà, đất và tài sản gắn liền với đất thuộc sở hữu nhà nước trên địa bàn quận 1 (thời kỳ 2022-2023).

Chuyển công an điều tra việc để ngoài sổ sách 12,5 tỷ đồng

Tính đến thời điểm thanh tra, UBND quận 1 được UBND TP.HCM giao quản lý, theo dõi 186 nhà, đất công. Ngoài ra, từ năm 2019, quận đã đưa thêm 42 nhà, đất công vào phương án sắp xếp lại nhưng chưa được Ban chỉ đạo 167 phê duyệt.

Theo đó, đối với Trung tâm Thể dục thể thao Quận 1, Thanh tra TP.HCM cho biết, trước năm 2022, cho thuê 32 mặt bằng với số tiền 18,7 tỷ đồng.

Tháng 12/2022, UBND quận 1 đã có văn bản chuyển Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM để làm rõ hành vi để ngoài sổ sách nguồn thu 12,5 tỷ đồng từ việc cho thuê 32 mặt bằng này.

Tại buổi làm việc vào tháng 7/2023, UBND quận 1 đã cung cấp đầy đủ hồ sơ theo yêu cầu của Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM.

Trong giai đoạn 2022-2023, Trung tâm Thể dục thể thao Quận 1 tiếp tục cho thuê nhiều vị trí mặt bằng tại 4 địa chỉ nhà, đất khi chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt Đề án sử dụng tài sản công. Trong đó, cho đơn vị khác thuê mặt bằng để kinh doanh bãi giữ xe, rạp chiếu phim trái quy định.

Từ đầu năm 2024, cho thuê thêm 5 vị trí tại 4 địa chỉ nhà, đất không có trong Đề án được duyệt (bãi xe không thực hiện theo Văn bản số 9757/ 2022 của Bộ Tài chính).

Trung tâm báo cáo tổng thu từ hoạt động cho thuê không có trong đề án được duyệt (bãi xe, rạp chiếu phim) từ ngày 1/1/1022-30/6/2024 là hơn 38,9 tỷ đồng, tổng chi là hơn 32,8 tỷ đồng, chênh lệch thu – chi là hơn 6,1 tỷ đồng.

Theo Thanh tra TP, nội dung trong hợp đồng cho thuê mặt bằng đã ký kết với các đơn vị thuê chưa chặt chẽ, chưa đảm bảo quyền lợi của bên cho thuê khi không có điều khoản cụ thể về chế tài hợp đồng để xử lý trong trường hợp đơn vị thuê tài sản không thực hiện đúng, đầy đủ, kịp thời việc thanh toán tiền thuê và các nghĩa vụ khác đã ký kết.

Ngoài ra, việc cho thuê mặt bằng tại các vị trí nhà đất không có trong đề án đều không tổ chức đấu giá mà thực hiện bằng hình thức thỏa thuận để cho thuê.

Đối với Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên Quận 1, UBND quận cho thuê mặt bằng (ngắn hạn) để làm bãi xe, căn tin, máy bán nước, cho thuê phòng học tại 5 địa chỉ nhà, đất khi không có Đề án sử dụng tài sản công được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Báo cáo tổng thu từ hoạt động cho thuê từ khi phát sinh hợp đồng cho thuê đến ngày 30/6/2024 là hơn 17,7 tỷ đồng, tổng chi là hơn 7,9 tỷ đồng, chênh lệch thu – chi là hơn 9,8 tỷ đồng.

Việc cho thuê nêu trên không thực hiện tổ chức đấu giá mà bằng hình thức thỏa thuận để cho thuê. Đến thời điểm hiện nay, sau khi nộp ngân sách và trích lập các quỹ chỉ còn lại hơn 979 triệu đồng, phải tiếp tục thu nộp vào ngân sách Nhà nước.

Tương tự, tại Ban quản lý chợ Bến Thành có hoạt động cho thuê mặt bằng, kết cấu hạ tầng chợ (không thực hiện đấu giá để cho thuê) làm dịch vụ bãi giữ xe, máy ATM khi không có Đề án sử dụng tài sản công được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Tổng thu của các hoạt động này là 1,9 tỷ đồng, tổng chi là 190 triệu đồng, số tiền chênh lệch thu – chi sau khi chi trả các chi phí có liên quan, là hơn 1,7 tỷ đồng phải được nộp vào ngân sách Nhà nước.

3 doanh nghiệp chiếm giữ nhà, đất công và nợ tiền thuê đất nhiều năm

Đối với nhà, đất và tài sản gắn liền với đất thuộc sở hữu nhà nước do Công ty TNHH MTV Dịch vụ Công ích quận 1 (gọi tắt là Công ty Công ích quận 1) trực tiếp quản lý, theo dõi.

Trong số đó, Thanh tra TP.HCM xác định có 3 doanh nghiệp thuê 6 địa chỉ nhà, đất phát sinh việc nợ đọng tiền thuê nhà trong nhiều năm (lũy kế từ năm 2018 đến ngày 30/6/2024 là 20,4 tỷ đồng, chiếm tỉ lệ 95,48% số nợ đọng) nhưng chậm bị thanh lý hợp đồng, chấm dứt việc cho thuê.

Ba doanh nghiệp này là Công ty CP Thực phẩm sản xuất và Thương mại Sài Gòn 1, Công ty CP Dịch vụ Bưu chính Viễn thông Sài Gòn (SPT), Công ty CP Xuất nhập khẩu Tổng hợp II.

Đến nay đã hết hạn hợp đồng thuê (tạm thuê) nhiều năm nhưng ba doanh nghiệp vẫn chiếm giữ 4/6 địa chỉ nhà, đất. Đồng thời, cả 6/6 địa chỉ nhà, đất còn nợ đọng tiền thuê lớn (trong đó tiền thuê đất là 15,4 tỷ đồng).

Qua kiểm tra, Thanh tra TP.HCM ghi nhận trong giai đoạn năm 2022-2023, ba doanh nghiệp nêu trên đều sử dụng các địa chỉ nhà đất để kinh doanh thu lợi nhuận. Thậm chí tại hai địa chỉ là số 131 đường Calmette (phường Nguyễn Thái Bình) và số 212/1 đường Nguyễn Trãi (phường Nguyễn Cư Trinh) đã phát sinh việc cho thuê lại và đã thu tiền thuê của đối tác từ nhiều năm. Tuy nhiên, doanh nghiệp viện dẫn lý do gặp khó khăn trong kinh doanh để không nộp tiền thuê nhà và cũng không trả lại nhà đất, không cam kết thời hạn khắc phục.

“Việc 3 doanh nghiệp nêu trên chiếm giữ tài sản nhà, đất của Nhà nước và không thanh toán tiền thuê nhà, đất (trong đó tiền thuê đất phải nộp NSNN do Công ty Công ích quận 1 xác định là 15,4 tỷ đồng), là hành vi trái pháp luật, tiềm ẩn rủi ro thiệt hại lớn về tiền và tài sản của Nhà nước” – Thanh tra TP.HCM nêu trong kết luận.

Thanh tra TP.HCM cho biết hiện nay, Công ty Công ích quận 1 đã nộp đơn khởi kiện tại TAND quận 1 theo hướng dẫn của Công an quận 1.

Các thiếu sót, vi phạm nêu trên thuộc về UBND quận 1, Giám đốc Công ty Công ích quận 1, các Phó Giám đốc phụ trách và các tổ chức, cá nhân có liên quan thời kỳ phát sinh vụ việc.