Truyền thông Nhật Bản thường sử dụng một số thuật ngữ nhằm phản ánh tâm trạng lo ngại về tác động mà ông Donald Trump có thể mang lại cho Nhật Bản.

Cụ thể, “Moshitora” – thuật ngữ này được dùng vào cuối năm 2023 khi khả năng ông Trump quay lại Nhà Trắng chưa chắc chắn. Thuật ngữ này phản ánh sự lo lắng âm ỉ trong Chính phủ, doanh nghiệp và thị trường.

“Hobotora” có nghĩa là “có khả năng là ông Trump” – một bước nâng cao về mức độ lo ngại, khi thị trường bắt đầu xem xét nghiêm túc những rủi ro mà ông Trump có thể gây ra, nhất là về chính trị quốc tế, lạm phát và thương mại.

“Matatora” có nghĩa là “ông Trump quay lại” – từ này thể hiện sự lo lắng đã đạt đỉnh, như một tín hiệu cho thấy những tác động từ sự trở lại của vị cựu Tổng thống có thể nghiêm trọng và tức thì.

Những từ này phản ánh sự chuyển biến từ trạng thái lo ngại ban đầu đến sự lo âu cao hơn khi viễn cảnh ông Trump quay trở lại dần trở nên rõ ràng.

Và chỉ trong vòng vài giờ sau khi ông Donald Trump giành chiến thắng, truyền thông Nhật Bản đã sử dụng thuật ngữ “Matatora”.

Sự trở lại của ông Donald Trump sẽ là cơ hội tích cực cho Nhật Bản?

Mặc dù sự trở lại của ông Trump khiến nhiều người lo lắng, nhưng một số lại xem đây là cơ hội tích cực cho Nhật Bản. Họ lập luận rằng, nếu không xảy ra các cuộc xung đột khu vực hoặc biến cố bất ngờ, Nhật Bản có thể hưởng lợi nhiều hơn so với hầu hết các thị trường phát triển khác ngoài nước Mỹ trong vài năm tới.

Nhà chiến lược Neil Newman, người đã nghiên cứu thị trường Nhật Bản từ những năm 1980, nhận định rằng thị trường chứng khoán Tokyo đang trong trạng thái hiếm có, sẵn sàng cho một đợt bùng nổ.

Ông cho rằng tình trạng chính trị hiện tại của Nhật Bản thực chất có thể mang lại lợi ích cho thị trường chứng khoán. Khi Chính phủ Nhật Bản ở trong tình trạng chưa thực sự ổn định hoặc chưa đủ mạnh để đưa ra những quyết sách mới, thì điều này cũng có nghĩa là những thay đổi đột ngột có thể ảnh hưởng đến thị trường sẽ ít có khả năng xảy ra.

Trong bối cảnh không có chính sách mới gây rủi ro, môi trường đầu tư trở nên ổn định và dễ dự đoán hơn, điều này có thể hấp dẫn đối với các nhà đầu tư toàn cầu và các quỹ lớn.

Đây là một lập luận thú vị và những biến động thị trường gần đây ở Tokyo càng làm tăng thêm sức hấp dẫn cho quan điểm này. Cụ thể, sau tin tức về chiến thắng của ông Trump, các nhà đầu tư đã phản ứng nhanh chóng, đẩy giá cổ phiếu của một số ngành lên cao.

Cổ phiếu xuất khẩu tăng giá do dự đoán đồng yên sẽ suy yếu, điều này giúp hàng xuất khẩu của Nhật Bản cạnh tranh hơn trên thị trường quốc tế. Cổ phiếu ngành công nghiệp quốc phòng cũng tăng, với dự đoán rằng ông Trump sẽ yêu cầu các đồng minh của Mỹ tăng cường chi tiêu quân sự.

Cổ phiếu ngân hàng hưởng lợi từ triển vọng lạm phát và lãi suất tăng, giúp ngân hàng có cơ hội mở rộng lợi nhuận từ hoạt động cho vay.

Dưới sự lãnh đạo của ông Donald Trump, ngành công nghiệp bán dẫn của Nhật Bản cũng có thể được thúc đẩy nhờ vào chính sách của ông, đặc biệt là việc tái sản xuất nhanh chóng các sản phẩm bán dẫn tại Nhật Bản. Điều này nhằm giảm sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng quốc tế.

Những động thái này cho thấy các nhà đầu tư đang cân nhắc khả năng Nhật Bản có thể hưởng lợi từ sự thay đổi chính sách và ưu tiên kinh tế của ông Trump nếu ông quay lại nắm quyền.

Nicholas Smith, nhà chiến lược của CLSA, dự đoán rằng Nhật Bản có thể sẽ đón một đợt tăng trưởng ngắn hạn trong khoảng 6 tháng tới. Điều này sẽ xảy ra khi tâm lý lạc quan và sự kỳ vọng vào tăng trưởng kinh tế lan tỏa, đặc biệt là trong ngành tài chính.

Trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, các khoản chi tiêu vốn toàn cầu (như đầu tư của các công ty và quỹ lớn) đã bị tạm dừng hoặc trì hoãn do sự không chắc chắn về kết quả bầu cử và chính sách mới.

Tuy nhiên, sau khi cuộc bầu cử kết thúc và tình hình trở nên rõ ràng, các khoản chi này sẽ được giải phóng nhanh chóng. Nhật Bản sẽ là một trong những quốc gia hưởng lợi từ sự gia tăng này, khi các nhà đầu tư toàn cầu đổ vốn vào thị trường Nhật Bản, giúp thúc đẩy nền kinh tế của nước này.

Cổ phiếu Nhật Bản

Về dài hạn, triển vọng của thị trường cổ phiếu Nhật Bản dưới thời ông Trump phụ thuộc vào hai yếu tố chính.

Thứ nhất, sự suy giảm của các thị trường chứng khoán Thượng Hải và Hồng Kông có thể tạo cơ hội cho Tokyo. Các quỹ hưu trí của Mỹ đã bị áp lực để ngừng hoặc rút vốn khỏi Trung Quốc, còn các thương vụ đầu tư tại Trung Quốc do các quỹ đầu tư tư nhân Mỹ dẫn dắt gần như bị đình trệ.

Mặc dù dòng vốn Mỹ có thể đã quay lại Trung Quốc và Hồng Kông (Trung Quốc) trong những tháng gần đây, nhưng điều này có thể sẽ bị đảo ngược nhanh chóng nếu ông Trump quay lại nắm quyền.

Trong trường hợp đó, Tokyo có thể trở thành điểm đến thay thế, vì đây là thị trường phát triển duy nhất ở châu Á đủ lớn để hấp thụ dòng vốn này.

Lập luận thứ hai là tình trạng chính trị gần đây của Nhật Bản – với việc Đảng Dân chủ Tự do cầm quyền và lãnh đạo Shigeru Ishiba vẫn chưa thành lập được Chính phủ hoạt động – nhưng không phải là vấn đề lớn đối với thị trường chứng khoán.

Theo quan điểm này, ông Ishiba và đảng của ông chưa có thể làm gián đoạn đà tăng trưởng của nền kinh tế hoặc cản trở tiến trình cải cách quản trị và tái cấu trúc doanh nghiệp.

Cụ thể, các cải cách trong lĩnh vực quản trị công ty và tái cấu trúc doanh nghiệp ở Nhật Bản trong những năm gần đây đã thu hút sự quan tâm và đầu tư từ các nhà đầu tư nước ngoài.

Những cải cách này chủ yếu tập trung vào việc cải thiện tính minh bạch trong quản lý doanh nghiệp, tối ưu hóa hoạt động sản xuất và quản lý tài chính.

Những thay đổi này đã và đang giúp nâng cao năng lực cạnh tranh của các công ty Nhật Bản, và thậm chí có thể tiếp tục được đẩy mạnh bất chấp sự bế tắc chính trị trong nước. Do đó, ngay cả khi chính trị Nhật Bản không ổn định, thị trường chứng khoán vẫn có thể duy trì hoặc thậm chí tăng trưởng nhờ vào những cải cách này.

Triển vọng chưa chắc đã “tươi sáng”

Tuy nhiên, cũng có những lập luận phản biện mạnh mẽ đối với triển vọng tích cực cho Nhật Bản dưới thời ông Trump. Một trong những lo ngại chính là khả năng chính quyền ông Trump sẽ gây ra mức độ bất ổn địa chính trị cao.

Điều này có thể khiến các nhà đầu tư quay lại với xu hướng tránh rủi ro. Bất ổn toàn cầu, đặc biệt là liên quan đến các vấn đề thương mại và quan hệ quốc tế, có thể khiến các nhà đầu tư trở nên thận trọng hơn và tìm kiếm các kênh đầu tư ít rủi ro hơn.

Ngoài ra, mặc dù Nhật Bản có thể hưởng lợi từ sự tăng trưởng toàn cầu, nhưng một phần lớn trong tăng trưởng đó vẫn phụ thuộc vào mối quan hệ thương mại và đầu tư với Trung Quốc.

Nhật Bản là một trong những đối tác thương mại quan trọng của Trung Quốc, và nếu quan hệ kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc trở nên căng thẳng hơn dưới thời ông Trump, các công ty Nhật Bản có thể phải đối mặt với những thách thức lớn trong việc duy trì lợi nhuận từ thị trường Trung Quốc.

Ngay cả khi các công ty Nhật Bản có thể vượt qua các mức thuế cao hơn hoặc các chính sách khó khăn từ Washington, thì Trung Quốc – một thị trường quan trọng – có thể sẽ không còn mang lại lợi ích lớn như trước nữa.

Kể từ đầu năm 2024, khi chỉ số Nikkei 225 cuối cùng đã vượt qua kỷ lục đạt được vào năm 1989, khẩu hiệu “Nhật Bản trở lại” đã trở thành phương châm của các nhà môi giới.

Một loạt các quỹ đầu tư dài hạn lớn từ Mỹ và châu Âu đã đến Tokyo để kiểm chứng thực tế này. Số lượng các quỹ ngày càng tăng dường như đã quay lại với sự tin tưởng vào thị trường Nhật Bản.

Tuy nhiên, sự tin tưởng này không đủ mạnh để họ thực hiện một cuộc tái phân bổ lớn vào thị trường Nhật Bản. Họ vẫn chưa quyết định đầu tư mạnh tay và đã chọn chờ đợi cho đến sau cuộc bầu cử Mỹ.

Khẩu hiệu “ông Trump trở lại” có thể giúp củng cố niềm tin rằng “Nhật Bản trở lại”, duy trì xu hướng tích cực cho thị trường Nhật Bản. Tuy nhiên, cũng không thể loại trừ khả năng sự trở lại của ông Trump sẽ mang lại những yếu tố bất ổn và đẩy Nhật Bản lùi lại một bước, làm giảm sự thu hút của thị trường này đối với các nhà đầu tư toàn cầu.

Theo FT