Trong bối cảnh kinh tế thế giới đối mặt với nhiều biến động, đặc biệt là từ các chính sách thắt chặt tiền tệ tại Mỹ và châu Âu cùng tình trạng suy thoái của Trung Quốc, ông Trần Ngọc Báu, CEO Wigroup, đã đặt ra câu hỏi: Liệu nền kinh tế thế giới có đang chuẩn bị cho một cuộc hạ cánh mềm?

Ông Trần Ngọc Báu là CEO của Công ty Cổ phần Dữ liệu Kinh tế Tài chính Wigroup, một trong những chuyên gia uy tín về phân tích kinh tế vĩ mô và tài chính tiền tệ tại Việt Nam.

Bối cảnh hiện tại của kinh tế thế giới: Sức ép từ chính sách tiền tệ và sự phân hóa giữa các khu vực

Ông Trần Ngọc Báu nhận định rằng nền kinh tế toàn cầu hiện đang trải qua một giai đoạn phục hồi yếu khi các chỉ số Nhà quản trị Mua hàng (PMI) của khu vực sản xuất và dịch vụ tại các nền kinh tế lớn như Mỹ, châu Âu và Trung Quốc đều giảm mạnh từ giữa năm 2021. Ông cho rằng kinh tế Mỹ vẫn duy trì sức mạnh nhờ khu vực dịch vụ và công nghệ, nhưng khu vực sản xuất lại đang có dấu hiệu chậm lại. Trong khi đó, Trung Quốc dường như đang rơi vào vòng xoáy suy thoái kéo dài với tăng trưởng kinh tế suy giảm liên tục và lạm phát gần mức giảm phát.

Từ góc nhìn tài chính tiền tệ, ông Báu cho rằng nền kinh tế Mỹ vẫn kiên cường trước làn sóng thắt chặt tiền tệ nhờ tỷ lệ thất nghiệp thấp và chi tiêu tiêu dùng ổn định. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng khi khu vực sản xuất suy yếu, tỷ lệ thất nghiệp có thể tăng, kéo chậm nhịp phục hồi của nền kinh tế Mỹ trong năm 2025.

Trung Quốc và nguy cơ “hạ cánh cứng”

Một phần quan trọng trong phân tích của ông Báu là sự phân hóa trong chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương lớn. Ông chỉ ra rằng trong khi Mỹ và châu Âu duy trì lãi suất cao để kiểm soát lạm phát, Trung Quốc lại theo đuổi chính sách tiền tệ nới lỏng để kích thích tăng trưởng.

Ông nhận định rằng nền kinh tế Trung Quốc đang có dấu hiệu tăng trưởng chậm lại rõ rệt, buộc Chính phủ Trung Quốc phải áp dụng các chính sách kích thích để vực dậy nền kinh tế, mặc dù điều này gây áp lực lớn lên tài chính công. Giá nhà ở Trung Quốc đã giảm trong nhiều quý liên tiếp, trung bình giảm 5% tính đến tháng 10/2024, cho thấy những khó khăn trong việc phục hồi tiêu dùng và đầu tư tại quốc gia này.

Mỹ và câu hỏi về một cuộc “hạ cánh mềm” thực sự

Ông Báu giải thích rằng, mặc dù nền kinh tế Mỹ hiện chưa cho thấy các dấu hiệu rõ ràng của suy thoái, việc thắt chặt tài chính có thể kìm hãm tăng trưởng GDP trong giai đoạn 2024-2025. Theo ông, khả năng hạ cánh mềm sẽ phụ thuộc vào việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể điều chỉnh lãi suất linh hoạt hay không. Dự đoán của ông cho rằng Fed có thể giảm lãi suất xuống khoảng 3,4% vào năm 2025 nếu kinh tế Mỹ bắt đầu chậm lại.

Ông Báu cũng nhấn mạnh rằng kinh tế Mỹ vẫn có khả năng đạt được một cuộc hạ cánh mềm nhờ cấu trúc kinh tế đa dạng và thị trường lao động bền bỉ, nhưng điều này vẫn đi kèm với nhiều thách thức. Nếu nhu cầu tiêu dùng tiếp tục ổn định trong khi các yếu tố khác suy giảm, kinh tế Mỹ có thể tránh được suy thoái sâu và chỉ đối mặt với một giai đoạn điều chỉnh nhẹ.

Lạm phát toàn cầu: Sự trở lại hay giảm phát?

Ông Trần Ngọc Báu nhận định rằng các quốc gia phát triển đã thành công trong việc kiềm chế lạm phát ở mức mục tiêu 2%. Tuy nhiên, ông lưu ý rằng nếu kinh tế toàn cầu đi vào suy thoái hoặc giảm phát, chúng ta sẽ phải làm quen với khái niệm giảm phát. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh Trung Quốc đang ở mức tăng trưởng lạm phát gần như bằng không, tạo ra rủi ro giảm phát kéo dài nếu không có các chính sách đủ mạnh để kích cầu.

Nền kinh tế toàn cầu hiện đang đứng trước nhiều ngã rẽ lớn. Một cuộc hạ cánh mềm là điều mong muốn, nhưng điều này phụ thuộc vào khả năng phối hợp linh hoạt chính sách tài khóa và tiền tệ của các quốc gia để đảm bảo tăng trưởng mà không gây thêm áp lực lạm phát.

Theo ông Trần Ngọc Báu, nền kinh tế thế giới có thể đạt được một cuộc hạ cánh mềm nếu các chính sách được thực hiện đồng bộ và linh hoạt, nhưng ông cũng không loại trừ khả năng một số nền kinh tế sẽ phải đối mặt với nguy cơ suy thoái cục bộ trước khi phục hồi.