Ngày 15/4, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đã ký ban hành Quyết định số 768/QĐ-TTg, chính thức phê duyệt Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 – tức Quy hoạch điện VIII điều chỉnh. Đây là bản điều chỉnh quan trọng nhằm hiện thực hóa mục tiêu cân bằng năng lượng, bảo đảm an ninh điện và thúc đẩy tăng trưởng xanh trong bối cảnh mới.

Ảnh minh họa

VNDirect Research tóm tắt nội dung quyết định với tổng sản lượng điện sản xuất và nhập khẩu dự kiến đạt 650 tỷ kWh vào năm 2030, cao hơn năm 2024 từ 82% – 102%. Mục tiêu tăng trưởng sản lượng điện nhằm đảm bảo nguồn cung phục vụ cho mức tăng trưởng GDP bình quân 10% trong giai đoạn 2026 – 2030.

Để đạt được mục tiêu này, tổng công suất điện đến năm 2030 dự kiến đạt 183 – 236 GW, tăng 122% – 187% so với năm 2024 và tăng 16% – 49% so với Quy hoạch điện VIII trước đó. Ngoài ra, hệ thống lưới điện cũng sẽ được chú trọng đầu tư để đảm bảo năng lực truyền tải, đơn cử như xây dựng mới 12.944km đường dây truyền tải và cải tạo 1.404km đường dây 500kV.

Tổng nguồn vốn cần thiết để thực hiện mục tiêu đầy tham vọng này là 136 tỷ USD cho giai đoạn 2026 – 2030 (gồm 118 tỷ USD phát triển nguồn điện và 18 tỷ USD đầu tư lưới điện) và 130 tỷ USD cho giai đoạn 2031 – 2035 (114 tỷ USD cho nguồn điện và 16 tỷ USD cho lưới điện).

Do nguồn lực công có hạn, VNDirect Research cho rằng khu vực tư nhân sẽ đóng vai trò chủ chốt trong giai đoạn tới. Điều này càng nhấn mạnh đến nhu cầu về các cơ chế và khung pháp lý rõ ràng, phù hợp và nhất quán từ cơ quan chức năng để thu hút đầu tư tư nhân vào phát triển nguồn điện, đặc biệt là trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, đang được quan tâm nhiều nhất.

VNDirect Research tổng hợp từ Quy hoạch điện VIII điều chỉnh

Năng lượng tái tạo được kỳ vọng có dư địa tăng trưởng lớn nhất. Công suất điện mặt trời đến năm 2030 dự kiến tăng 2,3 – 3,6 lần so với Quy hoạch điện VIII cũ, trong khi công suất điện gió tăng 1,2 – 1,7 lần. Quy định mới cũng ưu tiên và khuyến khích phát triển điện mặt trời và điện gió tiêu thụ tại chỗ mà không cần đấu nối hoặc bán điện lên lưới điện quốc gia. Điều này làm nổi bật vai trò của cơ chế DPPA trong giai đoạn 2025 – 2030 và cả sau đó. Điện than sẽ dần bị loại bỏ và nhiệt điện khí sử dụng nhiên liệu LNG có xu hướng thay thế.

Kỳ vọng về một chu kỳ đầu tư mới vào năng lượng tái tạo, VNDirect bày tỏ sự ưa thích đối với các doanh nghiệp niêm yết trong lĩnh vực này như REE, HDG và GEG (nhà đầu tư), cũng như PC1 (nhà thầu xây lắp). Ngoài ra, đơn vị này cho rằng POW có 2 nhà máy điện LNG đầu tiên tại Việt Nam là Nhơn Trạch 3 và 4 cũng sẽ được hưởng lợi từ tăng trưởng tiêu thụ điện.