Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) ngày 18/9 đã ra quyết định hạ lãi suất lần đầu (-0,5%) kể từ năm 2020 qua đó phát đi tín hiệu rõ ràng hơn về việc đảo chiều chính sách tiền tệ. Trước đó, trong gần 70 năm, Fed đã có tổng cộng 15 chu kỳ giảm lãi suất, mỗi chu kỳ kéo dài từ 1-2 năm.

Trong báo cáo chuyên đề mới công bố, Chứng khoán An Bình (ABS) đánh giá, kết luận của Fed ngày 18/9 có thể là một trong những sự kiện quan trọng nhất năm 2024 của thị trường tài chính quốc tế, với kỳ vọng Fed sẽ hạ lãi suất lần đầu sau hơn 2 năm.

Với riêng thị trường chứng khoán Việt Nam, từ khi thành lập vào tháng 7/2000, thị trường – đại diện bởi VN-Index – chứng kiến tổng cộng 4 chu kỳ giảm lãi suất từ Fed, trong đó có 3 lần giảm lãi suất lớn liên quan đến các sự kiện kinh tế khủng hoảng toàn cầu năm 2001, 2007 và 2020.

Trong bối cảnh kinh tế chung, VN-Index cũng bị ảnh hưởng, tuy nhiên mức độ phản ứng của chỉ số có sự khác biệt trong từng chu kỳ. Cụ thể:

– Chu kỳ 2001: Sau khi Fed công bố giảm lãi suất lần đầu, VN-Index không có dấu hiệu suy giảm mà tăng 49 điểm trong vòng 1 tháng, sau đó tăng trưởng gấp đôi lên 571 điểm vào tháng 6/2001. Bong bóng chứng khoán bắt đầu hình thành khi thị trường tăng trưởng quá nhanh trong khoảng thời gian ngắn, ẩn chứa nguy cơ xảy ra đợt điều chỉnh giảm mạnh. Bên cạnh đó, một số quy định được ban hành nhằm kiểm soát đà tăng nóng khiến nhà đầu tư mất hứng thú với thị trường.

Hệ quả là, vào cuối năm 2001, VN-Index giảm hơn 300 điểm từ mức đỉnh trước đó, kết thúc tại 235,4 điểm.

– Chu kỳ 2007 – 2008: Sự tăng trưởng nóng của thị trường bất động sản dẫn đến việc Fed đưa ra quyết định giảm lãi suất 50 điểm cơ bản lần đầu ngày 18/9/2007 khi bong bóng bất động sản bắt đầu vỡ và tỉ lệ thất nghiệp bắt đầu tăng. VN-Index giảm điểm trong 1 tháng trước khi quyết định cắt lãi suất được đưa ra. Tuy nhiên, chỉ số đã bật tăng 14,39% lên 1.069 điểm trong vòng 1 tháng sau quyết định cắt giảm lãi suất của Fed trước khi giảm liên tiếp về vùng đáy 260,x.

Trong bối cảnh cuộc đại khủng hoảng kinh tế thế giới ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế Việt Nam, VN-Index chỉ phục hồi và tăng điểm trở lại sau đó hai năm.

– Chu kỳ 2019: Fed đã cắt giảm lãi suất ba lần trong năm 2019, mỗi lần giảm một phần tư điểm phần trăm, trong động thái mà Chủ tịch Powell gọi là “điều chỉnh giữa chu kỳ”. VN-Index giảm nhẹ trước và sau thông báo cắt lãi suất, sau đó tăng trở lại mốc 1.01x đầu tháng 11/2019.

– Chu kỳ 2020: Fed giảm mạnh lãi suất do đại dịch Covid-19. Thị trường liên tục rơi vào trạng thái hoảng loạn với áp lực bán tháo mạnh của nhà đầu tư. VN-Index lập đáy vào ngày 30/3 ở mức 662,26 điểm, tương ứng giảm 27% so với thời điểm 22/1/2020. Tuy nhiên sau đó 1 năm, thị trường đã lấy được đà tăng và tăng 31,2%.