Trong thư gửi nhà đầu tư mới đây, ông Petri Deryng, Quản lý danh mục đầu tư của PYN Elite Fund (Phần Lan), nói về nguyên nhân quỹ này không còn nắm giữ lượng lớn cổ phiếu FPT và CMG trong danh mục đầu tư của họ. PYN Elite Fund là một trong những quỹ ngoại lớn nhất thị trường với quy mô danh mục hơn 813 triệu euro (khoảng 23.000 tỷ đồng) vào cuối tháng 2.

Bên cạnh ngân hàng, các mã chứng khoán công nghệ từng chiếm tỷ trọng rất cao trong danh mục của PYN Elite Fund. Tuy nhiên hồi tháng 11/2024, quỹ này không còn là cổ đông lớn của Tập đoàn Công nghệ CMC (CMG) sau nhiều đợt thoái vốn. Còn với FPT, mã này đã lọt khỏi top 10 danh mục kể từ tháng 2 năm nay.

Theo ông Petri Deryng, cổ phiếu FPT và CMG đã có hiệu suất vượt trội so với lợi nhuận của các công ty, thể hiện trong năm 2024. Đà tăng trong những năm gần đây của chứng khoán thế giới tập trung vào cổ phiếu công nghệ, giúp cổ phiếu lĩnh vực này ở một số thị trường khác được hưởng lợi.

“Một nhà đầu tư giàu kinh nghiệm sẽ nhận ra mức giá cao và có thể giảm rủi ro bằng cách chốt lời ở những vị thế như vậy”, người đứng đầu quỹ ngoại này nêu lý do.

Ông Petri Deryng cho rằng sự phấn khích là một phần bản chất của thị trường chứng khoán. Các nhà đầu tư có xu hướng bị thổi phồng với các cổ phiếu trong một lĩnh vực hoặc quốc gia nhất định. Trong những trường hợp như vậy, định giá có thể tăng nhanh hơn đáng kể so với mức tăng lợi nhuận cơ bản.

“Không ai có thể khẳng định chắc chắn liệu cổ phiếu công nghệ Mỹ đã đạt đến đỉnh trong đợt tăng giá này hay chưa, hay liệu mức cao vẫn còn ở phía trước. Những bước ngoặt này chỉ có thể được xác định khi nhìn lại”, chuyên gia nói.

PYN Elite Fund gợi nhớ lại bong bóng dotcom vào năm 2000. Khi đó, nhà đầu tư khó có thể nhận ra liệu thị trường đã bước vào giai đoạn đầu của một cuộc sụp đổ hay chỉ là đợt chốt lời ngắn hạn. Sự bùng nổ của bong bóng dotcom năm 2000 đã tác động mạnh tới cổ phiếu công nghệ của Mỹ, thị trường chứng khoán Phần Lan – quê hương của PYN Elite Fund. Nokia chiếm tỷ trọng lớn trong chỉ số chung của nước này, cùng với một nhóm các công ty công nghệ thông tin đã niêm yết trong thời kỳ bùng nổ và sự xuất hiện của công nghệ không dây.

Khi bong bóng dotcom vỡ, tác động cũng lan sang các thị trường chứng khoán khác. Chỉ số HEX25 – chỉ số đại diện cho 25 cổ phiếu được giao dịch nhiều nhất trên sàn giao dịch chứng khoán Helsinki của Phần Lan – đạt đỉnh điểm của cơn sốt công nghệ vào ngày 6/3/2000. Chỉ số này đã giảm 69% trong 31 tháng tiếp theo.

Với chỉ số Nasdaq, đỉnh điểm của cơn sốt là vào ngày 10/3/2000. Chỉ số này giảm 78% trong hơn 2,5 năm. Sau đó, nhiều cổ phiếu phi công nghệ phục hồi nhanh hơn so với các mã công nghệ – nhóm vốn được dự báo tăng trưởng lợi nhuận cao một cách phi thực tế trước khi bong bóng sụp đổ.

Thực tế tại thị trường Việt Nam, nhóm cổ phiếu công nghệ cũng đang có định giá cao hơn lịch sử. Theo dữ liệu của Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) tính đến cuối tháng 2, P/E (giá thị trường trên lợi nhuận mỗi cổ phiếu) nhóm công nghệ phần mềm đạt 27,7 lần, trong khi mức trung bình 5 năm chỉ dưới 15 lần. Nếu xét theo P/B (giá thị trường trên giá trị sổ sách), các cổ phiếu lĩnh vực này được định giá 5,4 lần, vượt hẳn so với bình quân 5 năm qua (dưới 2,5 lần).

Còn theo VNDirect, P/E và P/B của nhóm công nghệ thông tin tính đến cuối phiên 25/3 lần lượt là 24,3 và 5,9 lần.

Về thị giá, cổ phiếu công nghệ đã có cú trượt dài từ đầu năm đến nay – trái ngược đà tăng “thần tốc” của nhóm này trong năm trước. Theo thống kê của Chứng khoán Thiên Việt (TVS), công nghệ thông tin đã giảm 15,7% tính đến phiên 25/3, là nhóm cổ phiếu có hiệu suất thấp nhất khi so với bất động sản, tài nguyên cơ bản, chứng khoán, ngân hàng, bán lẻ và thực phẩm, đồ uống.

Trong những phiên gần đây, cổ phiếu công nghệ thường xuyên trở thành gánh nặng cho VN-Index khi chịu áp lực bán ròng mạnh của khối ngoại đi kèm các tin tức tiêu cực từ thị trường quốc tế.

Bình luận về những cổ phiếu đang bị bán tháo do tin tức nói chung, ông Nguyễn Việt Đức, Giám đốc Kinh doanh số của Chứng khoán VPBank (VPBankS), cho rằng tâm lý của nhà đầu tư thay đổi rất nhanh, việc yêu ghét một cổ phiếu đảo chiều chỉ trong vài tháng. Cuối năm trước, cổ phiếu nào đó là mã được nhiều người yêu thích, ghi nhận nhịp tăng mạnh nhưng nay nó có thể bị bán tháo, đảo chiều.

Ông Đức cho biết cá nhân ông chưa bao giờ “bắt đáy”, nhưng với những mã bluechip, mức chiết khấu 15-20% sẽ tạo giá phù hợp để xem xét quyết định mua vào. Dù vậy, nếu nhà đầu tư hướng tới câu chuyện an toàn, họ có thể xem xét mua ở những điểm đảo chiều.

“Chúng ta không thể kỳ vọng mua đáy – bán đỉnh mà thường mua vào khi thị giá qua đáy và bán khi mã đó qua đỉnh”, ông nói thêm.

Tất Đạt