Chủ tịch Fed Jerome Powell

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ không đợi cho đến khi lạm phát giảm xuống mức mục tiêu 2% mới bắt đầu cắt giảm lãi suất, Chủ tịch Fed Jerome Powell phát biểu trong phiên điều trần trước Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện Mỹ vào ngày 10/7.

“Chúng tôi không muốn đợi cho đến khi tỷ lệ lạm phát giảm xuống còn 2%”, ông Powell nói. “Nếu đợi lâu như vậy, lạm phát có thể sẽ giảm xuống và về dưới mức 2%. Đây là điều mà chúng ta không mong muốn”.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 6 tăng mức 3,1% so với cùng kỳ, trong khi đó, chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) tháng 5 tăng 2,6%, gần với mức mục tiêu 2%. Cả hai chỉ số này đều phản ánh tình hình lạm phát của nền kinh tế.

Hầu hết người Mỹ đều khá quen thuộc với chỉ số CPI, nhưng PCE mới là yếu tố quyết định thời điểm Fed cắt giảm lãi suất.

“Chúng tôi xem xét các thước đo khác nhau. Nhưng trong một phần tư thế kỷ, PCE là kim chỉ nam của Fed”, chủ tịch Powell cho biết. “Fed xác định mục tiêu của mình theo PCE vì tin rằng đó là thước đo lạm phát tốt nhất”.

PCE khác với CPI ở ba điểm chính. PCE ít chú trọng hơn vào chi phí nhà ở, đo lường chi phí chăm sóc sức khỏe toàn diện hơn CPI, và tính đến những thay đổi trong hành vi của người tiêu dùng khi giá cả tăng.

Fed chắc chắn sẽ hạ lãi suất trong tương lai gần nếu lạm phát tiếp tục chậm lại, nhưng ngân hàng trung ương có thể sẽ không cắt giảm nhiều như Phố Wall mong đợi một năm trước. Lý do là bởi lãi suất trung lập đã tăng lên. Lãi suất trung lập là tỷ lệ phổ biến khi lạm phát và thất nghiệp gần mức tối ưu, do đó Fed không cần phải tăng hoặc giảm lãi suất.

Các quan chức Fed đã hạ ước tính về lãi suất trung lập xuống mức thấp nhất là 2,5% sau đại dịch. Fed sau đó đã nâng ước tính lên 2,8% trong năm nay. Tuy nhiên, ông Powell cho rằng con số này có thể còn cao hơn nữa. “Rõ ràng là lãi suất trung lập đã tăng lên, ít nhất là trong ngắn hạn”, ông nói.

Một số nhà dự báo Phố Wall cho rằng lãi suất trung lập có khả năng sẽ ở mức trên 3%. Powell cho biết các quan chức cấp cao của Fed sẽ thảo luận về mức lãi suất trung lập trong cuộc họp đánh giá cuối năm.

Hiện Fed đang duy trì lãi suất cơ bản ở mức 5,25-5,5% và chốt tỷ lệ lãi suất trung lập ở mức 2,5%.

Thống kê trong lịch sử, từ năm 1994 đến năm 2023, Fed đã có tổng cộng 13 lần đưa ra các chính sách nâng/hạ lãi suất điều hành, trong đó có 8 lần hạ lãi suất.

Theo biểu đồ Plot dot hiện tại của Fed vào tháng 12/2023, dự kiến quá trình giảm lãi suất sắp tới có thể kéo dài trong 3 năm. Trong đó, năm 2024 sẽ giảm 0,75%, đưa lãi suất về mức bình quân 4,5%; đến năm 2026, lãi suất bình quân là 2,75%.

Diễn biến của S&P 500 và Dow Jones sau một đợt hạ lãi suất nhanh và mạnh của Fed để đối phó với suy thoái kinh tế thường là 1 đợt sụt giảm, thay vì tiếp tục tăng.

Tuy nhiên, quan sát giai đoạn 2007 – 2009 là khi Fed cắt giảm lãi suất mạnh tay, thị trường chứng khoán Mỹ sụt giảm, nhưng thị trường mới nổi lại tăng và chỉ quay đầu giảm giá sau khi quá trình cắt giảm lãi suất hoàn thành. Thị trường cận biên cũng có diễn biến tương tự như vậy.

Việt Nam là thị trường cận biên, với quy mô và thanh khoản tương đương thị trường mới nổi. Về mặt lý thuyết, thị trường chứng khoán Việt Nam có thể được hưởng lợi khi dòng tiền đầu tư quay trở lại thị trường mới nổi và cận biên khi Fed giảm lãi suất.

Quỹ Lumen Vietnam Fund (LVF) cũng nhận định khả năng giảm áp lực bán ra của nhà đầu tư nước ngoài là một yếu tố tích cực đáng kể cho thị trường. Khi Fed có thể giảm lãi suất, các thị trường mới nổi, bao gồm Việt Nam, được kỳ vọng sẽ thu hút sự quan tâm mới của nhà đầu tư nước ngoài.

Việc Việt Nam được nâng lên thị trường mới nổi bởi FTSE vào tháng 9/2025 có thể sẽ thúc đẩy thêm các dòng vốn đầu tư nước ngoài, khi các thay đổi về quy định, như việc gỡ bỏ yêu cầu thanh toán trước, được kỳ vọng sẽ cải thiện khả năng tiếp cận thị trường.