Ảnh minh họa

Mua lại cổ phiếu – một chiến lược tài chính nhằm bảo vệ giá trị doanh nghiệp và gia tăng lợi ích cổ đông – đang trở thành xu hướng trên thị trường chứng khoán. Sau thương vụ hàng chục nghìn tỷ của Vinhomes (VHM) trong năm 2024, thị trường tiếp tục đón nhận thông tin Tập đoàn Hoa Sen (HSG) lên kế hoạch mua lại 50-100 triệu cổ phiếu.

Động thái này được công bố trong bối cảnh cổ phiếu HSG vừa trải qua nhịp điều chỉnh mạnh 35% từ tháng 7/2024 đến tháng 2/2025, trước khi phục hồi về vùng giá 18.x. Theo ban lãnh đạo, phương án này nhằm bảo vệ lợi ích cổ đông trước rủi ro thị trường biến động mạnh.

Thực tế, việc mua lại cổ phiếu giúp doanh nghiệp hỗ trợ giá, hạn chế áp lực bán tháo và tăng thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS) khi lượng cổ phiếu lưu hành giảm. Đây cũng là dấu hiệu cho thấy niềm tin của lãnh đạo vào giá trị nội tại, đồng thời tối ưu hóa cấu trúc vốn, tăng ROE, ROA và giảm nguy cơ thâu tóm từ bên ngoài. Tuy nhiên, nếu không được thực hiện đúng thời điểm hoặc sử dụng đòn bẩy tài chính quá mức, điều này có thể gây áp lực dòng tiền lên doanh nghiệp.

Dù vậy, câu chuyện của Hoa Sen không chỉ dừng lại ở kế hoạch mua cổ phiếu. Bối cảnh ngành thép toàn cầu vẫn đối mặt với cuộc chiến phòng vệ thương mại, trong khi tập đoàn vừa báo lỗ 181 tỷ đồng trong quý IV/2024. Thiếu vắng động lực tăng trưởng rõ ràng, động thái “đi lệnh nghìn tỷ” của Chủ tịch Lê Phước Vũ – người từng tuyên bố “cả thế giới đều là đầu cơ” – đang tạo nên nhiều tranh luận trước thềm Đại hội cổ đông.

Về tiềm lực tài chính, Hoa Sen hiện có gần 4.700 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế chưa phân phối và 157 tỷ đồng thặng dư vốn cổ phần. Chủ tịch Lê Phước Vũ khẳng định: “Chúng ta không thiếu tiền”, nhưng liệu tập đoàn đã sẵn sàng đi lệnh nghìn tỷ để mua vào?

Tại phiên thảo luận sáng ngày 18/3, khi được hỏi giá nào thì Hoa Sen cam kết mua lại cổ phiếu, ông Vũ thẳng thắn: “Tôi không nói trước được, tùy tình hình. Giá hiện nay mua là quá hời. Có lúc HSG còn 16.000 đồng/cp. Chúng ta đang sử dụng vốn với chi phí lãi rất thấp, nếu không can thiệp thì khi điều kiện khách quan của thị trường có thể ảnh hưởng tâm lý nhà đầu tư.

Năm nay, chúng tôi xin ý kiến cổ đông nhưng chưa chắc đã mua nếu cổ phiếu lên 19.000-20.000 đồng/cp. Dù vậy, vẫn phải xin ý kiến cổ đông để thực hiện khi cần thiết”.

Sau phát ngôn, thị trường ngay lập tức phản ứng. Lúc 14h15, cổ phiếu HSG giảm 1,9% về 18.500 đồng, với khối lượng khớp lệnh hơn 8,3 triệu đơn vị. Phe bán chủ động áp đảo, chiếm 73,6%, trong khi lượng mua chủ động chỉ đạt 25%.

Trong giai đoạn điều chỉnh gần đây, vị thế của dòng tiền lớn tại HSG suy yếu rõ rệt. Khối ngoại liên tục bán ròng, giảm tỷ lệ sở hữu về 8,7%. Với kế hoạch mua lại cổ phiếu, Hoa Sen sẽ phải đối mặt với bài toán lớn: Liệu thị trường có đủ niềm tin để đồng hành cùng “vua tôn” trong lần “đi lệnh” này?