Phiên 27/3, vốn hóa các hãng xe Toyota, Honda, Hyundai Motor và Kia mất tổng cộng 16,5 tỷ USD sau thông tin Mỹ áp thuế 25% với ôtô con và xe tải nhỏ nhập khẩu. Sang phiên 28/3, cổ phiếu các hãng này tiếp tục giảm 2-4%.

Từ Tokyo, Seoul đến thành phố xe hơi Gwangju, nhiều người dân lo ngại thuế này sẽ tác động lớn đến ngành xe hơi – vốn đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế của Hàn Quốc, Nhật Bản hậu Thế chiến II.

Tại Nhật Bản, sản xuất xe hơi đóng góp gần 3% GDP. Các hãng xe, đặc biệt là Toyota, tạo nền tảng cho việc tăng lương trên toàn quốc thông qua các cuộc đàm phán hàng năm giữa công đoàn và lãnh đạo công ty.

Theo hãng nghiên cứu Teikoku Databank, chuỗi cung ứng xe hơi tạo ra tổng cộng 60.000 việc làm trong 5 tháng đầu năm ngoái. Lĩnh vực này hiện đóng góp hơn 5 triệu việc làm, tương đương 8% lao động, theo Hiệp hội Các hãng xe Nhật Bản.

“Xe hơi là lĩnh vực đầu tiên xuất hiện trong đầu mọi người khi nhắc đến sản xuất. Tôi lo ngại thuế nhập khẩu sẽ gây ra ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế và kéo tụt sản lượng của các công ty Nhật Bản”, Hiroshi Kojima – doanh nhân 56 tuổi tại Tokyo cho biết trên Reuters.

Trong khi đó, tại Hàn Quốc, sản xuất ôtô cũng là ngành sử dụng nhiều lao động nhất. Xe hơi và phụ tùng linh kiện đóng góp 14% xuất khẩu nước này. Khoảng một nửa sản lượng xuất khẩu xe và phụ tùng của Hàn Quốc là sang Mỹ,

Tại Gwangju – nơi đặt các nhà máy sản xuất model Sportage, Soul và Selto được Kia xuất khẩu sang Mỹ, các công nhân cũng tỏ ra lo lắng. “Chúng tôi sợ sản xuất giảm và mất việc làm”, công nhân một nhà máy cung ứng cho Kia nói. Nhà máy của anh vẫn giữ ca làm vào thứ 7 trong tháng 4, nhưng sau này thì chưa chắc.

Hãng ôtô Mỹ General Motors cũng có nhà máy ở Hàn Quốc, xuất khẩu hơn 80% xe sản xuất tại đây, trong đó có Chevrolet Trax và Trailblazer. Các nhà máy này sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề hơn so với đối thủ Hàn Quốc – vốn chủ yếu sản xuất xe cho thị trường trong nước.

“Chúng tôi rất lo. Đây là việc ngoài tầm kiểm soát”, một công nhân khác tại Hàn Quốc cho biết. Ban lãnh đạo của anh trước đó nói rằng sản xuất năm nay sẽ tương đương năm ngoái, nhưng đến nay vẫn chưa cập nhật mục tiêu.

Bộ trưởng Công nghiệp Hàn Quốc Ahn Duk-geun tuần này đã gặp lãnh đạo các hãng xe và nhà cung cấp linh kiện xe hơi. Ông bày tỏ lo ngại về thuế nhập khẩu, nhưng cam kết sẽ có các chính sách mới trong tháng 4 để giảm thiểu tác động. Một trong những giải pháp họ tính tới là tăng đầu tư và kích cầu tiêu thụ trong nước.

Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba cũng cho biết Tokyo “sẽ thảo luận mọi phương án”. Ông nhấn mạnh nước này vẫn đang là nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) hàng đầu với Mỹ. Năm 2023, Nhật Bản xuất khẩu 4,4 triệu ôtô, trong đó một phần ba sang Mỹ.

Ôtô ngày càng đóng vai trò quan trọng trong kinh tế Nhật Bản, khi tác động từ các lĩnh vực như điện tử tiêu dùng hay microchip suy giảm. Các hãng xe cũng được coi là điểm đến hàng đầu cho sinh viên mới tốt nghiệp tại đây.

Mayu Morikawa (24 tuổi) mới tốt nghiệp và đang tìm việc làm. Cô lo ngại về tương lai của mình và người bạn vừa bắt đầu làm việc tại một hãng xe.

Tại Hàn Quốc, Hyun Sang-jin nói rằng thuế nhập khẩu có thể đe dọa chất lượng cuộc sống của nhiều người, do Hyundai đóng vai trò quan trọng tại nước này. “Tôi nghĩ rằng số việc làm sẽ giảm mạnh”, người này nói.

Hà Thu (theo Reuters)