Tín dụng cải thiện và bám sát mục tiêu tăng trưởng

Tăng trưởng tín dụng (TTTD) năm 2024 đạt +15.09% so với đầu năm (svđn), cao hơn so với +13.7% svđn của năm 2023 và hoàn thành mục tiêu tăng trưởng của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đề ra. Năm 2024, TTTD được đẩy mạnh cho mảng tín dụng doanh nghiệp ngay từ đầu năm và sau đó tín dụng cá nhân cũng trên đà hồi phục trong năm. Bên cạnh đó, các ngân hàng hầu hết giảm số dư nợ đối với khoản đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn còn ảm đạm. Một số ngân hàng dẫn dắt TTTD của ngành như NVB, HDB, MBB, TCB, VIB, LPB, SSB, và TPB.

Biểu đồ 1. Tăng trưởng tín dụng của hệ thống ngân hàng (Nguồn: NHNN, KIS Research)

Biểu đồ 2. 18/27 ngân hàng có mức tín dụng cao hơn (Nguồn: FiinproX, Các ngân hàng, KIS Research)

Theo báo cáo vào giữa tháng 3 năm nay của NHNN, tín dụng đã tăng gần 1% svđn, cao hơn cùng kỳ với mức TTTD âm 0.74% svđn. Điều này cho thấy TTTD khá tích cực ngay từ thời điểm đầu năm nay.

Năm 2025, NHNN đã đặt mục tiêu TTTD là 16%, cao nhất trong 7 năm trở lại đây. KIS cho rằng ngành sẽ đạt được mức 15%-16%, góp phần hỗ trợ nền vốn cho nền kinh tế và đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 8% đã đề ra. Những chương trình thúc đẩy của Chính phủ như đẩy mạnh đầu tư công và hỗ trợ phát triển một số ngành nghề sẽ góp phần tăng nhu cầu tín dụng và kích thích nền kinh tế trong thời gian tới. Bên cạnh đó, nhu cầu tín dụng còn phụ thuộc phần nào đến từ gia tăng nhu cầu cho sản xuất kinh doanh và tiêu dùng của khách hàng.

KIS cho rằng những nhóm ngân hàng có nền tảng vững chắc và đẩy mạnh tham gia những chương trình chính sách của chính phủ sẽ được mức phân bổ room tín dụng cao hơn trong năm 2025, trong bối cảnh nhu cầu tín dụng hồi phục. Như nhóm ngân hàng thương mại cổ phần Nhà nước tham gia tài trợ dự án đầu tư công và chương trình miễn giảm hỗ trợ khách hàng, hay riêng đối với nhóm: VCB, MBB, VPB, và HDB đã hoàn thành nhận tái cấu trúc ngân hàng 0 đồng sẽ hưởng lợi với mức tăng trưởng tín dụng cao hơn.v.v..

Biên lãi ròng (NIM) chịu thách thức

Nhìn chung, NIM trong năm 2024 chứng kiến giảm nhẹ so với năm 2023 trong bối cảnh chi phí vốn duy trì ở mức thấp. Nếu xét kỹ hơn thì mức NIM trong nửa đầu năm 2024 cao hơn và dần áp lực đối với nửa cuối năm 2024. KIS nhìn nhận là do tỷ suất sinh lời trên tài sản sinh lãi vẫn chưa cải thiện đến từ: (1) áp lực giảm lãi suất cho vay để hỗ trợ nền kinh tế, (2) cạnh tranh lãi suất giữa các ngân hàng, và (3) cho vay vốn trung và dài hạn với tỷ suất sinh lời cao hơn vẫn chưa thật sự hồi phục. Những ngân hàng có NIM cải thiện so với cùng kì như: TCB, VPB, HDB, LPB, SSB, EIB, NAB, OCB, và một số ngân hàng nhỏ.

Biển đồ 3. Biên lãi ròng (NIM) của ngành (Nguồn: FiinproX, các ngân hàng, KIS Research).

Biểu đồ 4. 14/27 ngân hàng có NIM cải thiện (Nguồn: FiinproX, các ngân hàng, KIS Research)

Ghi chú: tổng hợp của 27 ngân hàng

Năm 2025, NIM của ngân hàng vừa phải chịu áp lực vừa phải duy trì lãi suất huy động thấp và giảm chi phí lãi vay theo chủ trương chung. Song song với đó, cho vay trung và dài hạn với tỷ suất sinh lời cao hơn vẫn chưa thật sự hồi phục nhanh chóng. KIS cho rằng nhóm ngân hàng có thể duy trì biên lãi thuần trong các trường hợp: (1) kiểm soát chi phí vốn tốt (như nhóm ngân hàng lớn), (2) phục hồi mảng cho vay với tỷ suất sinh lời tài sản cao hơn, và (3) giảm hỗ trợ cho việc giảm lãi suất cho khách hàng.

Nợ xấu dần kiểm soát, tuy nhiên bộ đệm dự phòng cần được tăng cường

Năm 2024, tỷ lệ nợ xấu duy trì ở mức cao trong ba quý đầu năm và có sự suy giảm trong quý IV năm 2024. KIS nhận thấy nợ xấu cao của ngành đến từ cả phân khúc cho vay nhóm khách hàng cá nhân và doanh nghiệp. Trong năm 2024, bộ đệm dự phòng giảm trong ba quý đầu và phục hồi nhẹ vào quý IV. Tuy nhiên, bộ đệm dự phòng được đánh giá vẫn còn tương đối mỏng khi chưa quay về mức trước khi nợ xấu gia tăng mạnh. Nhóm ngân hàng dẫn đầu duy trì tỷ lệ nợ xấu thấp tại thời điểm cuối 2024 bao gồm: VCB, TCB, BAB, CTG, VAB, BID, ACB, TPB.

Biểu đồ 5. Tỷ lệ nợ xấu của ngành (NPL) và tỷ lệ bao phủ nợ xấu (LLCR) (Nguồn: FiinproX, các ngân hàng, KIS Research)

Biểu đồ 6. 12/27 ngân hàng có tỷ lệ nợ xấu cải thiện (Nguồn: FiinproX, các ngân hàng, KIS Research)

Ghi chú: Tổng hợp của 27 ngân hàng

Năm 2025, Chứng khoán KIS kỳ vọng nợ xấu sẽ được kiểm soát và hạ nhiệt trong bối cảnh môi trường kinh doanh cải thiện. Tuy nhiên, KIS cho rằng ngành sẽ gia tăng trích lập dự phòng cho một phần nợ tái cơ cấu chuyển thành nợ xấu sau khi thông tư 02/2023/TT-NHNN hết hiệu lực vào cuối năm 2024 và tăng cường bộ đệm dự phòng. Nhóm ngân hàng thương mại cổ phẩn Nhà nước và ngân hàng tư nhân, với việc kiểm soát chất lượng tín dụng tốt và bộ đệm dự phòng cao, sẽ ít chịu áp lực trích lập dự phòng hơn so với các nhóm khác.

Triển vọng tích cực và định giá ngành hấp dẫn cho tích lũy đầu tư dài hạn

Trong năm 2024, lợi nhuận của ngành ngân hàng tăng 18% so với cùng kỳ nhờ được hỗ trợ bởi mức tăng trưởng tín dụng cao, quản lý chi phí hoạt động hiệu quả, và chi phí trích lập dự phòng được kiểm soát tốt. KIS cho rằng ngành sẽ duy trì mức tăng trưởng lợi nhuận tốt trong năm 2025 nhờ vào thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, các hoạt động dịch vụ ngân hàng sẽ dần phục hồi trong bối cảnh kinh tế sôi động, chi phí hoạt động tiếp tục được kiểm soát tốt, và tỷ lệ nợ xấu sẽ dần hạ nhiệt. Tuy nhiên, ngành vẫn chịu áp lực lên biến động biên lãi ròng và gia tăng chi phí trích lập để tăng cường bộ đệm dự phòng.

Ngành ngân hàng hiện đang giao dịch với mức P/B là 1.57x, thấp hơn trung bình lịch sử 5 năm là 1.7x và được đánh giá là tiềm năng cho tích lũy đầu tư dài hạn. KIS ưa thích nhóm cổ phiếu có tiềm năng tăng trưởng lợi nhuận tốt: nhóm NHTMCP Nhà nước và nhóm NHTMCP tư nhân lớn với tăng trưởng tín dụng cao hơn, kiểm soát tốt biên lãi ròng và chất lượng tài sản tốt.

Rủi ro: Sự phục hồi kinh tế chậm hơn dự kiến, nợ xấu tăng mạnh trở lại, vỡ nợ trái phiếu doanh nghiệp, và thay đổi trong chính sách tiền tệ là những rủi ro tiềm ẩn, ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng ngành.

Biểu đồ 7. Định giá của ngành (Nguồn: FiinproX, KIS Research)

Biểu đồ 8. Định giá của các ngân hàng (Nguồn: Bloomberg, KIS Research)