Tổng CTCP Xây dựng điện Việt Nam (VNECO – HoSE: VNE), tiền thân là Công ty Xây lắp Điện 3, được thành lập từ năm 1988. Doanh nghiệp này từng là cái tên dẫn đầu trong mạng xây lắp hệ thống điện khu vực miền Trung và cả nước. Sau cổ phần hóa năm 2005, công ty chính thức niêm yết trên sàn HoSE từ 2007.

Tên tuổi VNECO gắn liền với nhiều công trình trọng điểm của ngành điện, nhờ uy tín trong mảng tổng thầu xây lắp, chế tạo và lắp đặt thiết bị điện. Tuy nhiên, sau thời gian huy hoàng, VNECO bất ngờ rơi vào vòng xoáy thua lỗ khi liên tiếp thất bại ở các gói thầu lớn và chìm trong gánh nặng nợ vay tài chính.

Chật vật giữa vòng xoáy thua lỗ

Giai đoạn 2020 – 2022 chứng kiến thời kỳ thăng hoa của VNE, khi doanh nghiệp liên tiếp lập kỷ lục về quy mô hoạt động. Năm 2020, công ty ghi nhận doanh thu gần 1.300 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt hơn 14,4 tỷ đồng. Sang năm 2021, doanh thu tiệm cận mốc 2.000 tỷ, tuy lợi nhuận giảm nhẹ còn 9,48 tỷ đồng. Đỉnh cao được xác lập vào năm 2022 với doanh thu đạt 2.132,86 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế hơn 10 tỷ đồng.

Tuy nhiên, bước sang năm 2023, tình hình tài chính của VNE bắt đầu lao dốc rõ rệt. Doanh thu giảm mạnh, chỉ đạt 1.057 tỷ đồng, kéo theo khoản lỗ ròng 28,5 tỷ đồng. Sang năm 2024, bức tranh kinh doanh tiếp tục ảm đạm khi doanh thu co hẹp xuống còn hơn 700 tỷ đồng, đi kèm khoản lỗ kỷ lục lên tới 265,8 tỷ đồng.

Đà suy giảm này gắn liền với việc doanh nghiệp liên tiếp thất bại trong đấu thầu. Nếu như năm 2022, VNECO giành được 13 gói thầu với tổng giá trị lên tới 827 tỷ đồng thì đến năm 2023, con số này rơi xuống chỉ còn 2 gói thầu, trị giá hơn 133 tỷ đồng. Đáng chú ý, doanh nghiệp còn bị Tổng Công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC) cảnh cáo vì vi phạm quy trình đấu thầu, cụ thể là không nộp bảo lãnh thực hiện hợp đồng, dẫn đến việc bị thu hồi bảo đảm dự thầu và hủy kết quả lựa chọn nhà thầu.

Bước sang đầu năm 2024, doanh nghiệp liên tục bị loại khi tham gia nhiều gói thầu quan trọng do hồ sơ dự thầu không hợp lệ, không đạt yêu cầu về kinh nghiệm hoặc năng lực.

VNECO bắt đầu thua lỗ từ năm 2023

>> Một doanh nghiệp họ Vneco tính bán đất lấy tiền tái cấu trúc, muốn được tiếp tục được niêm yết

Kiệt quệ dòng tiền, ngợp trong nợ vay

Không chỉ ghi nhận kết quả kinh doanh lao dốc, VNE tiếp tục đối mặt với khó khăn về dòng tiền. Trong quý I/2025, lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh âm gần 6 tỷ đồng, nguyên nhân chủ yếu đến từ hàng tồn kho và các khoản phải thu tăng cao.

Áp lực thanh khoản càng thêm nặng nề khi dư nợ vay và thuê tài chính ngắn hạn tiếp tục duy trì trên ngưỡng 1.060 tỷ đồng. Hoạt động đầu tư không mang lại nhiều giá trị gia tăng, chỉ thu về hơn 46 triệu đồng từ lãi và cổ tức. Dòng tiền tài chính dương 6,4 tỷ đồng chủ yếu nhờ khoản vay mới 43 tỷ đồng, bù đắp cho phần trả nợ gốc hơn 36 tỷ đồng.

Tính đến cuối quý I/2025, tổng tài sản của công ty đạt 3.151,68 tỷ đồng, trong đó lượng tiền mặt chỉ còn hơn 28 tỷ đồng. Cơ cấu vốn cũng mất cân đối nghiêm trọng khi nợ phải trả chiếm tới 78% tổng nguồn vốn – tương đương 2.443 tỷ đồng. Trong khi đó, vốn chủ sở hữu bị bào mòn chỉ còn lại 708 tỷ đồng, với khoản lỗ lũy kế đã vượt mốc 151 tỷ đồng.

Cổ phiếu tăng bất thường, suýt bị hủy niêm yết

Cổ phiếu VNE đang nằm trong diện chứng khoán bị cảnh báo do hoạt động kinh doanh thua lỗ. Doanh nghiệp từng bị nhắc nhở về nguy cơ hủy niêm yết nếu không nộp đúng hạn báo cáo tài chính kiểm toán năm 2024, tuy nhiên sau đó đã chấp hành đúng quy định.

Trái ngược với tình hình kinh doanh lao dốc, cổ phiếu VNE lại bất ngờ bứt phá trên sàn chứng khoán giữa làn sóng bán tháo lan rộng do tác động từ đòn thuế đối ứng của Mỹ vào đầu tháng 4/2025. Chỉ trong chưa đầy 2 tháng, thị giá cổ phiếu này tăng vọt hơn 180%, từ vùng 2.3x lên 6.7x, mang về khoản lãi đột biến cho nhiều chứng sĩ “bắt đáy” đúng thời điểm. Tuy vậy, sau chuỗi tăng nóng, VNE đã nhanh chóng điều chỉnh và hiện giao dịch quanh mức 4.9x.