Theo báo cáo khả năng tiếp cận thị trường toàn cầu mới công bố, MSCI đánh giá Việt Nam đã ghi nhận nhiều bước tiến trong vòng 12 tháng qua, đáng chú ý là việc nhà đầu tư tổ chức nước ngoài có thể giao dịch mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền và lộ trình công bố thông tin bằng tiếng Anh.
Theo MSCI, Việt Nam đã triển khai giải pháp thanh toán không yêu cầu tiền sẵn trong ngắn hạn và các công ty chứng khoán sẽ thực hiện bảo lãnh thanh toán cho các giao dịch. MSCI sẽ theo dõi chặt chẽ việc triển khai các thay đổi này.
Phần lớn đánh giá của MSCI về thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn giữ nguyên so với năm trước.
Về mức độ giới hạn sở hữu nước ngoài, các doanh nghiệp thuộc một số ngành nghề có điều kiện và nhạy cảm bị áp dụng giới hạn tỷ lệ sở hữu nước ngoài từ 0% đến 75%. Những quy định này vẫn đang ảnh hưởng đến hơn 10% quy mô thị trường cổ phiếu Việt Nam.
Về tình trạng “room” ngoại, thị trường cổ phiếu bị ảnh hưởng đáng kể bởi vấn đề room ngoại. Hơn 1% rổ MSCI Vietnam IMI bị ảnh hưởng do room nước ngoài thấp.
Ngpài ra, Một số thông tin liên quan đến doanh nghiệp chưa được công bố đầy đủ bằng tiếng Anh. Quyền của nhà đầu tư nước ngoài bị hạn chế do các quy định nghiêm ngặt về tỷ lệ sở hữu tối đa đối với cả nhà đầu tư nước ngoài nói chung và từng cá nhân cụ thể.
Việt Nam hiện chưa có thị trường ngoại hối ở nước ngoài và thị trường trong nước còn bị ràng buộc. Việc đăng ký là bắt buộc và việc thiết lập tài khoản cũng cần sự phê duyệt của Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC). Không phải tất cả các quy định đều có sẵn bằng tiếng Anh.
Liên quan tới việc công bố thông tin bằng tiếng Anh, vào tháng 9/2024, Bộ Tài chính đã có thông tư yêu cầu các công ty đại chúng phải công bố thông tin bằng tiếng Anh. Điều này sẽ được thực hiện theo từng giai đoạn, bắt đầu từ ngày 1/1/2025 và kết thúc vào ngày 1/1/2028. MSCI sẽ theo dõi việc thực hiện thay đổi này.
Thanh toán và bù trừ, MSCI đánh giá TTCK Việt Nam chưa có các công cụ vay thấu chi. Vào tháng 12/2024, Việt Nam đã triển khai giải pháp để khắc phục vấn đề ký quỹ trước giao dịch (prefunding), bao gồm việc các công ty chứng khoán đảm bảo thanh toán các giao dịch. Tổ chức xếp hạng cần thêm thời gian để đánh giá hiệu quả của giải pháp này.
Về khả năng chuyển nhượng, sau một số thay đổi trong quy định, nhiều loại giao dịch ngoài sàn và chuyển nhượng trực tiếp đã có thể thực hiện mà không cần phê duyệt của cơ quan quản lý. Điều này đã giúp khối lượng giao dịch dạng này tăng mạnh trong những năm gần đây. Tuy vậy, VSDC vẫn thường mất vài ngày để xem xét hồ sơ trước khi các giao dịch được thực hiện.
Theo dự kiến, MSCI sẽ công bố kết quả xếp hạng thị trường vào sáng ngày 26/6 theo giờ Việt Nam.
Trong báo cáo mới nhất, BSC Research dự báo thị trường chứng khoán Việt Nam có thể được MSCI xem xét đưa vào danh sách theo dõi (Watch list trong tháng 6/2025) và FTSE Russell ra thông báo chấp thuận nâng hạng vào tháng 9 năm nay. BSC Research cho rằng Việt Nam đang từng bước hiện thực hóa từng bước các giải pháp để tiến gần hơn đế mục tiêu nâng hạng.
Cụ thể, 7/9 giải pháp đã được thực thi với nhóm liên quan Thông tư 68 gồm (1) room ngoại, (2) công bố thông tin, (3) giải pháp NPF; nhóm giải pháp về chính sách (4) thành lập nhóm đối thoại và (5) sửa quy định về mở tài khoản FII; cũng như nhóm giải pháp về hạ tầng công nghệ (6) triển khai KRX và (7) vận hành hệ thống giao dịch tiếp điện tử giữa CTCK và Ngân hàng lưu ký (STP).
BSC cho biết còn 2 giải pháp hướng tới là triển khai OTA dự kiến trước tháng 8/2025 và vận hành CCP dự kiến trong năm 2026. Việc hiện thực hóa Thông tư 03/2025/TT-NHNN và giải pháp OTA (Omnibus trading account) do VSDC triển khai sẽ tạo thuận lợi lớn cho NĐTNN tham gia vào TTCK Việt Nam.
