Đại án Việt Á

Tháng 1/2024, TAND TP.Hà Nội đã xét xử 38 bị cáo trong đại án Việt Á, liên quan việc nâng khống giá kit xét nghiệm.

Bản án xác định, Phan Quốc Việt đã thông đồng với nhiều đối tượng tại Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Y tế, Học viện Quân Y để chiếm đoạt quyền sở hữu kit test Covid-19.

Sau khi được Bộ Y tế chấp thuận khi hiệp thương giá, để bán ra thị trường mức 470.000 đồng/1 kit, Công ty Việt Á thu lời bất chính 1.235 tỷ đồng, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 432 tỷ đồng.

Quá trình điều tra, truy tố, xét xử, các cơ quan tiến hành tố tụng đã phong tỏa, thu hồi tài sản tổng trị giá 1.400 tỷ đồng.

Với cáo buộc nhận hối lộ số tiền 2,25 triệu USD, cựu Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long bị tuyên phạt 18 năm tù về tội “Nhận hối lộ”.

Bị cáo Chu Ngọc Anh bị tuyên phạt 3 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí”.

Bị cáo Phạm Xuân Thăng (cựu Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương) 5 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Bị cáo Phan Quốc Việt bị tuyên phạt 29 năm tù về tội “Đưa hối lộ” và “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”

Sau bản án sơ thẩm, ông Nguyễn Thanh Long cùng 10 bị cáo trong vụ án có đơn kháng cáo.

Đến tháng 5/2024, TAND Cấp cao tại Hà Nội quyết định giảm án cho ông Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Bộ Y tế) còn 17 năm tù.

Vụ án Tân Hoàng Minh

Tháng 3/2024, TAND TP.Hà Nội đã đưa ra xét xử Chủ tịch Tân Hoàng Minh Đỗ Anh Dũng cùng 14 bị cáo trong vụ án liên quan đến sai phạm trong phát hành trái phiếu, thu hút vốn của các nhà đầu tư diễn ra ở Tập đoàn này và các công ty con.

Theo hồ sơ vụ án, giai đoạn cuối năm 2021, đầu 2022, Tân Hoàng Minh gặp khó khăn tài chính. Để có tiền duy trì bộ máy làm việc, hoạt động kinh doanh, đầu tư, thanh toán các khoản nợ phải trả, bị cáo Đỗ Anh Dũng chỉ đạo con trai là Đỗ Hoàng Việt (Phó Tổng Giám đốc Tân Hoàng Minh) cùng các cấp dưới triển khai phát hành các gói trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ nhằm huy động vốn.

Việc phát hành trái phiếu được thực hiện thông qua 3 công ty con (gồm Công ty Ngôi Sao Việt; Công ty Soleil và Công ty Cung Điện Mùa Đông) với 9 gói trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, tổng giá trị phát hành là 10.030 tỷ đồng.

Để phát hành được trái phiếu, các bị cáo đã thông đồng thực hiện nhiều hành vi, thủ đoạn gian dối, hợp thức điều kiện, hồ sơ phát hành, thủ tục chào bán, giao dịch trái phiếu.

Đồng thời, ngụy tạo các hoạt động kinh doanh bằng cách ký hợp thức các hợp đồng hợp tác đầu tư, đặt cọc, mua bán cổ phần… không có thật giữa nội bộ các công ty thuộc Tân Hoàng Minh.

Chưa hết, nhóm bị cáo còn thông đồng với nhóm bị cáo ở đơn vị kiểm toán để hợp thức số liệu báo cáo tài chính của 3 công ty phát hành, đưa ra ý kiến chấp thuận toàn phần để các công ty này đủ điều kiện phát hành trái phiếu.

Kết quả điều tra xác định có hơn 6.600 khách hàng đã ký hợp đồng đầu tư trái phiếu, hợp đồng chuyển nhượng và bị Tân Hoàng Minh chiếm đoạt 8.600 tỷ đồng.

Với số tiền trên, Tân Hoàng Minh chi hơn 5.000 tỷ đồng của người mua trái phiếu sau để trả cho người mua trái phiếu đến hạn trước. Gần 2.000 tỷ đồng để trả nợ ngân hàng và chi tiêu cá nhân khoảng 800 tỷ đồng.

Quá trình điều tra, gia đình bị cáo Dũng đã khắc phục hơn 5.000 tỷ đồng. CQĐT cũng đã thu giữ được hơn 2.000 tỷ đồng. Tổng cộng đã thu được hơn 8.648 tỷ đồng để khắc phục hậu quả, vượt số tiền thiệt hại.

Tại phiên sơ thẩm, bị cáo Đỗ Anh Dũng bị tuyên mức án cao nhất trong số các bị cáo là 8 năm tù giam. Sau đó, ông Đỗ Anh Dũng và một bị hại đã có đơn kháng cáo.

Tháng 9/2024, HĐXX TAND Cấp cao tại Hà Nội đã chính thức tuyên án phúc thẩm với ông Đỗ Anh Dũng, cựu Chủ tịch Tập đoàn Tân Hoàng Minh.

HĐXX đồng quan điểm ý kiến đánh giá của VKS về việc bị cáo bổ sung thêm tình tiết giảm nhẹ như: Bị cáo bị ung thư dạ dày, bố vợ là người có công với cách mạng, có thành tích trong ủng hộ Lạng Sơn phòng chống Covid-19,… là cơ sở xem xét giảm nhẹ là phù hợp.

Do đó, HĐXX chấp nhận một phần kháng cáo, tuyên ông Đỗ Anh Dũng 7 năm tù về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Vụ án Vạn Thịnh Phát

Tháng 12/2024, TAND Cấp cao tại TP.HCM đã tuyên án đối với 48 bị cáo có kháng cáo trong đại án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và các đơn vị liên quan (giai đoạn 1).

Theo đó, HĐXX phúc thẩm đã tuyên phạt bị cáo Trương Mỹ Lan tử hình về tội tham ô tài sản; 20 năm tù về tội đưa hối lộ, 16 năm tù về tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Tổng hợp hình phạt chung là tử hình.

Về trách nhiệm dân sự, tiếp tục buộc bị cáo Lan phải có trách nhiệm bồi thường cho SCB dư nợ của 1.243 khoản vay còn lại tính đến ngày 17/10/2022, tương đương số tiền là 673.800 tỷ đồng.

Theo HĐXX, bị cáo Trương Mỹ Lan là Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát có hàng loạt công ty, trong đó có nhiều công ty lớn đều do Trương Mỹ Lan làm chủ, hoạt động theo mô hình tập đoàn, trong đó Công ty cổ phần tập đoàn Vạn Thịnh Phát là trung tâm.

Để có nguồn vốn hoạt động tập đoàn, bị cáo Trương Mỹ Lan đã lợi dụng việc huy động vốn thông qua hình thức hoạt động của ngân hàng, từ đó mua cổ phần của 3 ngân hàng trước khi hợp nhất.

Cụ thể, từ cuối năm 2011, bị cáo Trương Mỹ Lan đã nắm giữ 81,43% cổ phần của Ngân hàng TMCP Sài Gòn (cũ) thông qua việc nhờ 32 cổ đông đứng tên; nhờ 36 cổ đông đứng tên 98,74% cổ phần của Ngân hàng TMCP Việt Nam Tín Nghĩa và sở hữu 80,46% cổ phần của Ngân hàng TMCP Đệ Nhất dưới tên của 24 cổ đông.

Sau khi Ngân hàng Nhà nước có chủ trương hợp nhất 3 ngân hàng trên với tên gọi là Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB), từ ngày 1/1/2012, bị cáo Trương Mỹ Lan tiếp tục nhờ 73 cổ đông đứng tên sở hữu 85,606% cổ phần của SCB. Sau đó, bị cáo Lan tiếp tục mua cổ phần, trực tiếp và cho người thân đứng tên cổ phần tại SCB, tăng tỷ lệ sở hữu cổ phần tại SCB lên hơn 91,5%.

Theo HĐXX, dù không nắm giữ bất cứ chức vụ nào tại SCB, nhưng lợi dụng việc nắm giữ gần như tuyệt đối cổ phần tại SCB, bị cáo Trương Mỹ Lan đề ra chủ trương, tự bố trí các nhân sự chủ chốt tại SCB và chỉ đạo các đồng phạm thực hiện hành vi tạo lập các hồ sơ vay vốn khống, nâng khống giá trị tài sản bảo đảm, nhằm rút tiền của SCB để phục vụ nhiều mục đích khác nhau, gây thiệt hại cho SCB hơn 670.000 tỷ đồng.

Theo HĐXX, đủ cơ sở xác định bị cáo Lan là chủ thể của tội Tham ô tài sản.

Bị cáo Trương Mỹ Lan đã cùng lúc thực hiện nhiều hành vi phạm tội, trong một thời gian dài. Việc truy tố bị cáo Lan về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng (xảy ra trước ngày 1/1/2018) và tội Tham ô tài sản (xảy ra sau ngày 1/1/2018) là phù hợp, đúng quy định pháp luật.

Giai đoạn 2, ngày 17/10/2024, TAND TP.HCM đã tuyên án sơ thẩm đối với 34 bị cáo về các tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, rửa tiền, vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới.

HĐXX nhận định bà Trương Mỹ Lan có vai trò chi phối SCB, đồng ý với đề nghị của Nguyễn Phương Hồng cho mượn các công ty con của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát để phát hành trái phiếu.

Bà Lan đã chủ trương thực hiện nhiều thủ đoạn gian dối, chiếm đoạt 30.081 tỷ đồng của hơn 35.000 bị hại, thiết lập các giao dịch khống và chuyển tiền qua biên giới. Vì vậy, bà Lan phải chịu trách nhiệm cao nhất trong vụ án.

Ngoài ra, bị cáo Lan còn chỉ đạo các bị cáo khác chuyển tiền ra khỏi hệ thống SCB hoặc cho cá nhân, pháp nhân rút tiền mặt ra khỏi tài khoản nhằm cắt đứt dòng tiền để che giấu, hợp thức nguồn gốc bất hợp pháp số tiền 445.000 tỷ đồng do phạm tội mà có.

Ở tội vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới, dù các bị cáo không mang tiền qua biên giới về mặt cơ học nhưng các bị cáo đã lợi dụng thanh toán, giao dịch ngoại hối của ngân hàng để thực hiện hành vi vận chuyển tiền qua biên giới với số tiền đặc biệt lớn 4,5 tỷ USD.

HĐXX tuyên phạt bị cáo Trương Mỹ Lan tù chung thân về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, 12 năm tù về tội Rửa tiền và 8 năm tù về tội Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới. Tổng hợp hình phạt là tù chung thân.

33 bị cáo còn lại, HĐXX tuyên từ 2 năm tù đến 23 năm tù. Trong đó, bị cáo Chu Lập Cơ (chồng bị cáo Lan) bị tuyên 2 năm tù vì đồng phạm giúp sức vợ rửa tiền 33 tỷ đồng nhưng ông không kháng cáo. Bị cáo Trương Huệ Vân (cháu ruột bị cáo Lan) 5 năm tù, vì giúp sức bị cáo Lan lừa đảo tiền của trái chủ.

Về trách nhiệm dân sự, bản án sơ thẩm tuyên buộc bị cáo Trương Mỹ Lan có trách nhiệm bồi thường hơn 30.000 tỷ đồng cho hơn 35.000 bị hại.

Ngày 12/12/2024, TAND TP.HCM ra thông báo về việc bà Trương Mỹ Lan đã nộp đơn kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm giai đoạn 2 vụ án Vạn Thịnh Phát.

Ngoài bà Lan còn có 28 bị cáo khác kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt và xin được hưởng án treo. Trong đó có bị cáo Trương Huệ Vân (cháu ruột của bà Lan), Võ Tấn Hoàng Văn (cựu Tổng giám đốc SCB), và Trần Thị Mỹ Dung (cựu Phó Tổng giám đốc SCB).

Vụ án tại FLC

Tháng 7/2024, TAND TP.Hà Nội đã đưa ra xét xử cựu Chủ tịch FLC Trịnh Văn Quyết cùng 49 bị cáo khác trong vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; Thao túng thị trường chứng khoán” xảy ra tại Tập đoàn FLC và các đơn vị liên quan.

Bản án xác định, trong giai đoạn từ năm 2014 đến năm 2016, các cổ đông chỉ góp gần 1.200 tỷ đồng vốn điều lệ vào Công ty cổ phần Xây dựng Faros. Tuy nhiên, Trịnh Văn Quyết ký khống hồ sơ, lập chứng từ góp vốn khống để nâng vốn doanh nghiệp lên hơn 4.300 tỷ đồng.

Sau đó, các bị can đề nghị đăng ký niêm yết 430 triệu cổ phiếu ROS của Công ty Faros trên HoSE để bán (tương đương giá trị 4.300 tỷ đồng), chiếm đoạt hơn 3.600 tỷ đồng của các nhà đầu tư.

Ngoài ra, với hành vi Thao túng thị trường chứng khoán, cáo trạng xác định: Từ năm 2017 đến 2022, Trịnh Văn Quyết đã chỉ đạo em gái Trịnh Thị Minh Huế cùng đồng phạm thực hiện hành vi thao túng thị trường chứng khoán đối với 5 mã cổ phiếu AMD, HAI, GAB, FLC, ART, thu lợi bất chính hơn 700 tỷ đồng.

Do đó, tòa sơ thẩm tuyên ông Trịnh Văn Quyết mức án 18 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, 3 năm tù về tội “Thao túng thị trường chứng khoán”, tổng hợp hình phạt là 21 năm tù.

Đến ngày 26/12/2024, TAND cấp cao tại Hà Nội mở phiên tòa phúc thẩm vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; Thao túng thị trường chứng khoán” xảy ra tại Tập đoàn FLC và các đơn vị liên quan.

Phiên tòa được mở để xem xét kháng cáo của ông Trịnh Văn Quyết xin giảm nhẹ án phạt tù và xin giảm trách nhiệm bồi thường dân sự.

Hai em gái của ông Quyết là Trịnh Thị Minh Huế, Trịnh Thị Thuý Nga cùng nhiều bị cáo khác cũng có đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt, xin hưởng án treo, xin gỡ bỏ phong tỏa về tài sản hoặc kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm.

Ngoài ra, một số bị hại cũng làm đơn kháng cáo yêu cầu xác định lại số tiền bồi thường, xem xét lại một số nội dung trong bản án sơ thẩm đã tuyên.

Đáng chú ý, trước phiên phúc thẩm, gia đình ông Trịnh Văn Quyết nộp thêm 353 tỷ đồng khắc phục hậu quả. Cộng với 237 tỷ đồng khắc phục ở giai đoạn sơ thẩm; như vậy, cựu Chủ tịch FLC đã nộp khắc phục tổng cộng 590 tỷ đồng.

Tuy nhiên tính đến giờ xét xử chính thức, phiên toà ghi nhận ông Trịnh Văn Quyết và một số luật sư bào chữa cho các bị cáo vắng mặt và có đơn xin hoãn phiên toà.

Lý do ông Trịnh Văn Quyết xin được hoãn xét xử là bị bệnh tật, đại diện Bệnh viện 19-8 (Bộ Công an) cũng đã có đơn xác nhận ông Quyết hiện đang bị hen phế quản, ho lao, ho ra máu do viêm gan, suy thận, viêm dạ dày…

Sau khi hội ý, HĐXX quyết định hoãn phiên tòa, ngày mở lại phiên phúc thẩm chưa được ấn định.