Chiều ngày 24/6, Thủ tướng Phạm Minh Chính hội đàm với Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tại Thiên Tân trong khuôn khổ chuyến công tác tham dự Hội nghị thường niên Diễn đàn Kinh tế Thế giới.

Tại đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh mong muốn thương mại 2 nước phát triển cân bằng, bền vững hơn, đề nghị Trung Quốc mở rộng nhập khẩu nông sản của Việt Nam, đẩy nhanh xây dựng cửa khẩu thông minh và nghiên cứu mô hình thí điểm xây dựng Khu hợp tác kinh tế qua biên giới.

Phản hồi đề nghị của Thủ tướng Phạm Minh Chính, Thủ tướng Lý Cường khẳng định Trung Quốc sẵn sàng mở rộng nhập khẩu nhiều sản phẩm, hàng hóa chất lượng cao từ Việt Nam.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tại cuộc hội đàm chiều ngày 24/6 (Ảnh: VGP/Nhật Bắc)

Trước đó, trong khuôn khổ chuyến công tác tại Bắc Kinh từ ngày 27 đến 29/5, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam Đỗ Đức Duy đã hội đàm với bà Tôn Mai Quân – Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC).

Cuộc gặp tập trung vào việc tháo gỡ những vướng mắc trong xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam sang Trung Quốc – đặc biệt với mặt hàng sầu riêng, đồng thời phối hợp triển khai các giải pháp đảm bảo thông suốt hoạt động giao thương trong vụ vải thiều sắp tới.

Tại buổi làm việc, lãnh đạo hai bên thống nhất nhiều giải pháp tăng cường hợp tác trong lĩnh vực thương mại nông sản, trong đó nhấn mạnh vai trò của việc phối hợp chặt chẽ nhằm kịp thời xử lý các vướng mắc phát sinh trong quá trình giao thương.

Hai bên cũng khẳng định cam kết thúc đẩy mở cửa thị trường và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động xuất nhập khẩu các mặt hàng nông, lâm, thủy sản. Trước mắt, 2 cơ quan sẽ phối hợp xử lý những tồn tại liên quan đến xuất khẩu sầu riêng – một mặt hàng chủ lực đang được quan tâm tại thị trường Trung Quốc.

Cùng với đó, hai bên sẽ triển khai các giải pháp đồng bộ nhằm khơi thông hoạt động xuất nhập khẩu vải thiều trong vụ mùa năm 2025, tránh tái diễn tình trạng ùn tắc tại cửa khẩu như các năm trước.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy hội đàm với đồng chí Tôn Mai Quân, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Trung Quốc (Ảnh: TTXVN)

Ngoài việc xử lý các vấn đề trước mắt, hai bên cũng thống nhất đẩy nhanh tiến độ đàm phán mở cửa thị trường cho nhiều mặt hàng nông sản khác của Việt Nam.

Dự kiến, Trung Quốc sẽ sớm cử đoàn công tác sang Việt Nam để kiểm tra thực địa đối với bưởi và chanh – bước tiền đề để xây dựng dự thảo Nghị định thư xuất khẩu. Đồng thời, các thủ tục liên quan đến Nghị định thư về thủy sản khai thác và thủy sản tươi sống cũng sẽ được hoàn tất sớm. Một số nghị định thư đã hết hạn cũng đang được rà soát để ký mới, phù hợp với thực tế thương mại hiện nay.

Đáng chú ý, hai bên thống nhất thiết lập cơ chế “luồng xanh nông sản” – ưu tiên thông quan nhanh tại cửa khẩu cho các mặt hàng quả tươi trong mùa thu hoạch cao điểm. Thời gian làm việc tại các cửa khẩu sẽ được mở rộng, bao gồm cả cuối tuần và ngoài giờ hành chính, nhằm đáp ứng nhu cầu thông quan tăng cao. Bên cạnh đó, Việt Nam và Trung Quốc cũng sẽ nghiên cứu thiết lập cơ chế họp cấp Bộ trưởng hàng năm theo hình thức luân phiên, để tăng cường quan hệ hợp tác và kịp thời xử lý các khó khăn trong thương mại nông lâm thủy sản.

Những doanh nghiệp niêm yết đang xuất khẩu nông – thủy sản sang Trung Quốc

Ông Võ Phi Nhật Huy – Chủ tịch HĐQT CTCP BigInvest Group (BIG) cho biết, các lĩnh vực kinh doanh cốt lõi của BIG vẫn đang vận hành ổn định và hướng chủ đạo là thị trường Trung Quốc.

Mảng thương mại nông sản đã trở thành trụ cột mang lại doanh thu đột biến cho BIG trong năm 2024 và những tháng đầu năm nay. BIG hiện đang có hợp tác chặt chẽ với các đối tác thu mua lớn từ Trung Quốc, tập trung vào mặt hàng sầu riêng và cà phê. Các sản phẩm này đều được kiểm định kỹ lưỡng trước khi xuất khẩu, đảm bảo đáp ứng yêu cầu chất lượng khắt khe từ phía đối tác Trung Quốc.

Một ‘ông lớn’ khác từ lâu đã nhắm đến thị trường Trung Quốc chính là CTCP Hoàng Anh Gia Lai (HAGL – HoSE: HAG). Theo tâm thư gửi cổ đông hồi tháng 4/2025, ông Đoàn Nguyên Đức (bầu Đức) – Chủ tịch HAGL cho biết sản phẩm chuối – mặt hàng chủ lực của doanh nghiệp được xuất khẩu chủ yếu sang Trung Quốc. Ngoài chuối, HAGL cũng đang đẩy mạnh xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc.

Với khoảng 7.000ha chuối xuất khẩu sang Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và cung ứng nội địa, cùng trên dưới 2.000ha sầu riêng – diện tích lớn nhất Việt Nam – HAGL của ông Đoàn Nguyên Đức đang trong top đầu sân chơi xuất khẩu nông sản hiện nay.

HAGL xuất khẩu hàng ngàn tấn chuối sang Trung Quốc (Ảnh minh họa)

Trước đó, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc Lý Cường từ ngày 12 – 14/10/2024, Tập đoàn PAN đã có dịp giới thiệu các sản phẩm nông sản mang thương hiệu Việt Nam đến Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường, cùng các lãnh đạo cấp cao.

Với hàng trăm sản phẩm nông nghiệp – thủy sản – thực phẩm, Tập đoàn PAN đánh giá thị trường hơn 1,4 tỷ dân luôn có sức hấp dẫn đặc biệt. Nhiều thành viên của PAN đã xuất khẩu sản phẩm và thành công ở thị trường này như Bibica (BBC), Lafooco (LAF).

Về thủy sản, CTCP Thực phẩm Sao Ta (FMC) cũng đã khởi động kế hoạch xuất khẩu tôm sang thị trường Trung Quốc. Ông Hồ Quốc Lực – Chủ tịch Thực phẩm Sao Ta cho biết, Sao Ta có vùng nuôi lớn nhất ngành tôm Việt Nam theo tiêu chuẩn ASC của thị trường châu Âu nên hoàn toàn có thể đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường Trung Quốc.