Cổ phiếu Tập đoàn Hòa Phát (mã HPG) của tỷ phú Trần Đình Long vừa có phiên tăng đầy khởi sắc cùng nhóm thép. Cú bứt phá đẩy thị giá HPG lên cao nhất trong vòng hơn 7 tháng, kể từ giữa tháng 7/2024. Những biến động mạnh của cổ phiếu này thời gian gần đây chịu ảnh hưởng bởi hiệu ứng của những sắc thuế.

Vào phiên 10/2, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố mức thuế 25% đối với tất cả thép và nhôm nhập khẩu từ các nước, cổ phiếu các doanh nghiệp thép trên sàn chứng khoán Việt Nam đồng loạt giảm mạnh, trong đó HPG mất 4,7%. Tuy nhiên, từ đó đến nay, cổ phiếu thép nói chung và HPG nói riêng đã hồi phục tương đối khả quan.

Đặc biệt, trong phiên 24/2, HPG cùng một loạt cổ phiếu thép đã tăng bốc đầu sau khi Bộ Công Thương ban hành Quyết định số 460⁄QĐ-BCT về việc áp dụng thuế chống bán phá giá tạm thời đối với một số sản phẩm thép cán nóng có xuất xứ từ Cộng hòa Ấn Độ (Ấn Độ) và Cộng hòa nhân dân Trung Hoa (Trung Quốc) cuối tuần trước.

Chưa dừng lại, Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cùng các doanh nghiệp sản xuất thép dẹt tiếp tục có văn bản gửi Bộ Công Thương đề nghị xem xét và sớm giải quyết vụ việc phòng vệ thương mại đối với một số sản phẩm thép mạ nhập khẩu từ Trung Quốc và Hàn Quốc. Đây được xem là chất xúc tác để cổ phiếu thép bứt phá phiên 27/2, trong đó có HPG dù không thật sự hưởng lợi lớn.

Như vậy, chỉ sau khoảng 2 tuần từ cú trượt chân sau tuyên bố của ông Trump, cổ phiếu HPG tăng 12%. Vốn hóa thị trường của Hòa Phát cũng theo đó tăng thêm gần 20.000 tỷ, lên mức xấp xỉ 182.000 tỷ đồng (~7 tỷ USD). Tài sản của gia đình ông Trần Đình Long cũng tăng gần 7.000 tỷ, trong đó riêng Chủ tịch Hòa Phát “gỡ” được hơn 5.000 tỷ đồng sau 2 tuần .

Thực tế, chặng đường hồi phục của HPG không hề bằng phẳng khi khối ngoại liên tục gây áp lực. Đặc biệt trong các phiên cổ phiếu này tăng mạnh, khối ngoại lại có động thái gia tăng lực bán. Từ đầu năm đến nay, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng gần 500 tỷ trên HPG. Nhìn xa hơn, cổ phiếu đầu ngành thép đã bị khối ngoại bán ròng 9 tháng liên tiếp. Dù vậy, lực bán đã có phần hạ nhiệt so với giai đoạn cuối quý 3 – đầu quý 4 năm ngoái .

Khối ngoại vẫn bán ròng triền miên HPG dù triển vọng ngành thép nói chung và Hòa Phát nói riêng đang có nhiều điểm tích cực. Trong báo cáo mới đây, ShinhanSec kỳ vọng sản lượng tiêu thụ thép của Hòa Phát năm 2025 sẽ đạt 10,6 triệu tấn, tăng 30% so với cùng kỳ 2024 với động lực từ: (1) Dung Quất 2 đi vào hoạt động và quyết định thuế chống bán phá giá HRC kỳ vọng được ban hành; (2) Thị trường Bất động sản nội địa hồi phục; (3) Đầu tư công được đẩy mạnh.

Ngoài ra, ShinhanSec cũng kỳ vọng triển vọng giá thép đi lên và giá nguyên vật liệu giảm nhẹ sẽ góp phần cải thiện biên lợi nhuận. Từ đó, biên lợi nhuận gộp của Hòa Phát có thể đạt 14,4% trong năm 2025. Tuy nhiên, bộ phận phân tích này cũng đánh giá áp lực từ thép Trung Quốc và chính sách thuế quan của Mỹ là 2 rủi ro hiện hữu có thể làm ảnh hưởng đến giá thép.

Trong khi đó, báo cáo phân tích của Chứng khoán MBS cho rằng việc áp thuế chống bán phá giá sẽ giúp các doanh nghiệp ngành thép Việt Nam giành lại thị phần trong bối cảnh thị trường nội địa đang bị cạnh tranh gay gắt.

Với mức thuế với đa số các doanh nghiệp thép Trung Quốc ở mức 28%, mức chênh lệch giá giữa thép Việt Nam và Trung Quốc có thể giảm xuống mức 45 – 50 USD/tấn (chưa bao gồm các chi phí như vận tải, lưu kho). Các doanh nghiệp tôn mạ có thể sử dụng thép HRC nội địa thay vì nhập khẩu do lợi thế chi phí vận chuyển cũng như thời gian giao hàng. Nhờ đó, thị phần của thép HRC nội địa có thể tăng từ mức 32% (năm 2024) lên mức 60% trong giai đoạn 2025 – 2026.

Bên cạnh đó, nhu cầu tiêu thụ thép HRC được dự báo tăng trưởng 10% trong giai đoạn 2025 – 2026 với động lực tăng trưởng đến từ tiêu thụ ngành tôn mạ cũng như các ngành sản xuất khác như sản xuất ô tô. Ngoài ra, nhu cầu thép HRC dự kiến tăng trưởng mạnh hơn nhờ các dự án giao thông như các tuyến cao tốc Bắc – Nam, Đông – Tây; các sân bay và cảng biển trọng điểm như cảng Cần Giờ tại Thành phố Hồ Chí Minh, cảng Nam Đồ Sơn tại Hải Phòng; dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam…