Tại Diễn đàn Đầu tư Việt Nam năm 2025, bà Tạ Thanh Bình, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC), đã nhấn mạnh sự triển khai Non-prefunding (giao dịch không yêu cầu có đủ tiền khi đặt lệnh) cho nhà đầu tư tổ chức nước ngoài vào ngày 2/11/2024 theo Thông tư 68 của Bộ Tài chính.

Bà Tạ Thanh Bình, Tổng Giám đốc VSDC

Theo Thông tư này, nhà đầu tư tổ chức nước ngoài tham gia thị trường chứng khoán Việt Nam có thể đặt lệnh mua cổ phiếu mà không cần có đủ tiền sẵn trong tài khoản. Mặc dù Non-prefunding chính thức áp dụng từ ngày 2/11 nhưng nhà đầu tư nước ngoài chỉ bắt đầu giao dịch từ ngày 4/11. Trong 4 ngày đầu, khoảng 60% lệnh từ nhà đầu tư nước ngoài đã sử dụng hình thức Non-prefunding.

Bà Bình chia sẻ, dù mới triển khai song hệ thống giao dịch vẫn vận hành an toàn. Theo quy định, nhà đầu tư nước ngoài có thể chờ đến ngày T+2 mới nạp tiền, nhưng thực tế nhiều nhà đầu tư vẫn nạp sớm vào ngày T+1, cho thấy sự thận trọng của họ.

Bà Bình cũng cho biết, VSDC và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã gặp gỡ FTSE tại Hong Kong (Trung Quốc) vào tháng 8/2024, trao đổi về các điều kiện nâng hạng thị trường, trong đó FTSE đặc biệt nhấn mạnh Non-prefunding. Để đáp ứng yêu cầu quốc tế, VSDC và các bên liên quan đã làm việc tích cực để hoàn thiện Thông tư 68, cho phép nhà đầu tư nước ngoài giao dịch Non-prefunding.

Mặc dù Non-prefunding là một bước tiến quan trọng, nhưng bà Bình nhận định thị trường vẫn cần một cơ chế thanh toán bù trừ toàn diện và bền vững như CCP (Central Counterparty Clearing – tổ chức bù trừ trung tâm). VSDC đã đề xuất Quốc hội thông qua việc cho phép thành lập công ty con chỉ để triển khai CCP nhằm đảm bảo an toàn và minh bạch cho thị trường. Thay đổi này dự kiến được thảo luận trong kỳ họp Quốc hội hiện tại, với hy vọng tạo nền tảng cho việc nâng hạng thị trường trong tương lai.

Sau khi Thông tư 68 được ban hành, FTSE đã tổ chức buổi làm việc với UBCKNN vào ngày 4/11. Cơ quan quản lý kỳ vọng rằng trong 5 tháng tới, nhà đầu tư nước ngoài sẽ có đủ thời gian để trải nghiệm hệ thống mới. Đến tháng 9/2025, FTSE sẽ công bố kết quả xếp hạng chính thức, nhưng Việt Nam hy vọng sẽ được đánh giá tích cực từ tháng 3/2025.

Bà Bình kết luận, thị trường chứng khoán Việt Nam hiện đang bị đánh giá dưới tiềm năng thực sự; VSDC cùng các tổ chức liên quan sẽ tiếp tục thúc đẩy các cải cách nhằm nâng cao vị thế của thị trường, đảm bảo đúng với hạng cân và chất lượng mà thị trường này xứng đáng đạt được.