Ngày 14/10, giá cà phê trên thị trường trong nước dao động từ 113.000 đến 113.700 đồng/kg. Từ đầu năm 2024, nhờ giá cà phê xuất khẩu tăng mạnh, Việt Nam đã đạt kỷ lục về kim ngạch xuất khẩu cà phê trong 9 tháng đầu năm, vượt mốc 4 tỷ USD, mặc dù lượng cà phê xuất khẩu giảm. Sự sụt giảm này không chỉ do sản lượng giảm mà còn bởi nhu cầu tiêu thụ cà phê trong nước ngày càng tăng cao.
Áp lực giá cả và tương lai của thị trường cà phê
Các doanh nghiệp trong nước đang đầu tư mạnh mẽ vào các nhà máy chế biến cà phê hòa tan, khiến lượng cà phê Robusta được tiêu thụ nội địa tăng lên đáng kể, dẫn đến việc giảm xuất khẩu. Sự xuất hiện của hàng loạt chuỗi cà phê trên khắp Việt Nam cũng góp phần thúc đẩy tiêu thụ trong nước. Theo ghi nhận, giá thu mua cà phê từ các vùng trọng điểm như Đắk Lắk, Lâm Đồng, Gia Lai và Đắk Nông vào ngày 9/10 giảm khoảng 3.000 đồng/kg, dao động quanh mức 113.000 đồng/kg.
Dù giá thu mua giảm nhẹ, ông Nguyễn Ngọc Luận, CEO của Meet More Coffee, cho biết giá cà phê mà doanh nghiệp mua vào vẫn duy trì ở mức 130.000 đồng/kg do sự chênh lệch về giá trên sàn và thực tế. Với mức giá này, giá cà phê rang xay thành phẩm đến các tiệm cà phê hiện nay đã vượt ngưỡng 500.000 đồng/kg.
Thực tế, giá cà phê đã trải qua những biến động chưa từng thấy. Vào đầu năm 2023, giá cà phê chỉ ở mức 40 triệu đồng/tấn, nhưng đến tháng 1/2024, con số này đã tăng lên 70 triệu đồng/tấn, và đến nay đã xấp xỉ 113 triệu đồng/tấn. Tuy mức giá này đã giảm so với đỉnh điểm 134 triệu đồng/tấn vào tháng 4/2024, nhưng nó vẫn cao gấp đôi so với thời điểm đầu năm.
 |
| Giá cà phê đã trải qua những biến động chưa từng thấy |
>> Từ 10 triệu đồng đến 44 cửa hàng: Bí quyết đưa cà phê muối chú Long ‘nổi như cồn’ tại TP. HCM
Ông Phan Minh Thông, nhà sáng lập Phúc Sinh, khẳng định nếu giá cà phê tiếp tục duy trì ở mức 5.000 USD/tấn như hiện nay, người tiêu dùng Mỹ có thể sẽ phải chi 20 USD cho một ly cà phê hàng ngày. Tại Việt Nam, nếu các tiệm cà phê không dự trữ nguyên liệu trước, giá một ly cà phê thật có thể lên đến 100.000 đồng.
Ông Thông nhấn mạnh rằng với giá nguyên liệu tăng hơn gấp đôi so với năm trước, các quán cà phê sẽ khó giữ được giá rẻ. Điều này sẽ ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu thụ, khi người tiêu dùng phải cân nhắc chi tiêu cho cà phê – một món hàng có thể trở thành xa xỉ trong thực đơn của nhiều quán. “Khi giá nguyên liệu cao như vậy, khó có thể bán rẻ hơn. Tôi nghĩ người tiêu dùng sẽ giảm lượng cà phê tiêu thụ, chẳng hạn từ uống 2 ly mỗi ngày giảm còn 1 ly”, ông Thông chia sẻ.
Trong bối cảnh thị trường phát triển nhanh chóng, nhóm người tiêu dùng trẻ (18-30 tuổi) đang trở thành phân khúc trọng tâm mà các thương hiệu cà phê nhắm đến. Họ có nhu cầu đa dạng khi đến quán cà phê, từ gặp gỡ, làm việc cho đến học tập, và thường lựa chọn những quán cà phê nhỏ mặt phố với thiết kế trẻ trung, độc đáo. Báo cáo từ iPOS.vn cho thấy, dù gặp khó khăn kinh tế, thói quen đi cà phê của người Việt không bị ảnh hưởng, thậm chí tần suất tăng nhẹ trong năm 2023 so với 2022. Chi tiêu cho việc đi cà phê tiếp tục tăng, chiếm tỷ trọng lớn trong tiêu dùng, với 55,5% người được hỏi sẵn sàng chi từ 41.000 đồng/lần cà phê, tăng 58% so với năm trước.
Khó khăn cho doanh nghiệp và người trồng cà phê
Mặc dù giá cà phê tăng mạnh, các doanh nghiệp Việt Nam lại gặp khó khăn trong việc thu mua nguyên liệu. Ông Thông, đại diện Phúc Sinh, một trong bốn doanh nghiệp xuất khẩu cà phê lớn nhất cả nước, chia sẻ rằng doanh nghiệp gần như không có cà phê để xuất khẩu từ tháng 6/2024 đến nay. Đây là tình trạng hiếm gặp trong lịch sử ngành cà phê Việt Nam, ngay cả trong giai đoạn khó khăn nhất của đại dịch COVID-19.
CEO Meet More Coffee, ông Nguyễn Ngọc Luận, cũng cho biết giá nguyên liệu tăng gấp đôi khiến các nhà sản xuất gặp khó khăn trong việc duy trì sản xuất và đảm bảo tồn kho. Nhiều doanh nghiệp buộc phải tạm dừng hoạt động vì càng sản xuất càng lỗ.
 |
| Các doanh nghiệp Việt Nam lại gặp khó khăn trong việc thu mua nguyên liệu |
Theo ông Phan Minh Thông, từ tháng 10/2024, giá cà phê sẽ ổn định hơn nhưng vẫn duy trì ở mức cao, khoảng 4.000 USD/tấn, tương đương giá cà phê nguyên liệu tại Việt Nam dao động từ 90 đến 100 triệu đồng/tấn. Các vùng trồng cà phê trọng điểm đang đẩy mạnh tái canh, trồng mới để chuẩn bị cho vụ thu hoạch 2024-2025.
Hiện tại, cả nước có hơn 710.000 ha cà phê, nhưng chưa đến 1/4 diện tích đạt chứng nhận sản xuất bền vững. Để phát triển bền vững trong tương lai, Tập đoàn Phúc Sinh đang hợp tác với Quỹ Khí hậu và Phát triển Hà Lan (DFCD) để nhận tài trợ và phát triển các sáng kiến ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị), mở rộng quy mô sản xuất đạt chuẩn quốc tế và đảm bảo lợi ích cho người nông dân.
