Thương mại điện tử 2024: Khi cuộc chơi không còn dễ dàng

Thị trường thương mại điện tử Việt Nam đang bước vào một giai đoạn sàng lọc mạnh mẽ. Nếu như những năm trước, sự bùng nổ của các nền tảng mua sắm trực tuyến tạo nên một “miếng bánh màu mỡ” cho nhà bán hàng, thì đến năm 2024 và sang năm 2025, tình hình đã khác. Trong Báo cáo toàn cảnh Thị trường sàn bán lẻ trực tuyến 2024 & Dự báo 2025 của Metric, các chuyên gia dự báo mức tăng trưởng doanh số trên 5 sàn TMĐT phổ biến tại Việt Nam hiện nay (Shopee, Lazada, Tiktok Shop, Sendo, Tiki) trong năm 2025 chỉ đạt mức 21.5%, thấp hơn rất nhiều sao với mức tăng trưởng doanh số 2024 (37.36%).

Một trong những yếu tố lớn tác động đến sự suy giảm tốc độ tăng trưởng là sự thay đổi trong thói quen mua sắm. Kinh tế thiếu sự ổn định khiến người tiêu dùng ngày càng “thắt lưng buộc bụng”, thay vì mua sắm theo cảm tính thì ưu tiên sản phẩm thiết yếu hơn.

Không chỉ nhu cầu tiêu dùng giảm, số lượng nhà bán hàng trên các sàn TMĐT cũng có xu hướng giảm sút. Thị trường ngày càng khắc nghiệt khi các sàn liên tục thay đổi thuật toán, điều chỉnh chính sách phí, và đặt ra các tiêu chuẩn vận hành khắt khe hơn. Nếu trước đây, chỉ cần nhập hàng và chạy quảng cáo là có thể bán được, thì nay, để tồn tại, nhà bán phải chuyên nghiệp hóa mô hình kinh doanh, từ tối ưu vận hành kho bãi, quản lý dòng tiền đến xây dựng thương hiệu. Điều này khiến những nhà bán hàng nhỏ lẻ, thiếu chiến lược dài hạn, dễ dàng bị loại khỏi cuộc chơi.

Không chỉ cạnh tranh trong nước, doanh nghiệp Việt còn phải đối mặt với sự trỗi dậy mạnh mẽ của hàng ngoại nhập. Các sản phẩm từ Trung Quốc ngày càng phổ biến nhờ lợi thế giá rẻ, mẫu mã đa dạng và tốc độ cập nhật xu hướng nhanh chóng

Xu hướng “xé túi mù”: Sáng tạo để tồn tại

Trước tình hình ngày càng khó khăn, các doanh nghiệp buộc phải tìm kiếm những phương thức mới để thu hút người tiêu dùng. Một trong những chiến lược nổi bật nhất năm 2024 chính là xu hướng “xé túi mù” (blind box) – hình thức mua sắm dựa trên sự bất ngờ, nơi khách hàng chỉ biết được sản phẩm sau khi mở hộp.

Xu hướng này không chỉ tạo ra sự hứng thú và kích thích nhu cầu mua sắm mà còn giúp doanh nghiệp tối ưu tồn kho, đẩy mạnh các sản phẩm ít phổ biến mà không cần giảm giá sâu. Hơn nữa, blind box còn thúc đẩy trải nghiệm khách hàng, tạo hiệu ứng lan truyền trên mạng xã hội khi người dùng chia sẻ những khoảnh khắc mở hộp bất ngờ.

Nhiều thương hiệu lớn tại Việt Nam đã nhanh chóng bắt kịp trào lưu này, từ các ngành hàng mỹ phẩm đến thời trang và đặc biệt là đồ chơi. Điểm chung của những doanh nghiệp thành công với chiến lược blind box là khả năng kết hợp giữa dữ liệu khách hàng, sáng tạo nội dung và chiến lược giá hợp lý để duy trì sức hút.

Tại Webinar “Ecom Data Storytelling: Bắt trend kinh doanh hiệu quả 2025 & Giải mã xu hướng Blindbox”, anh Chu Xuân Thức – Quản lý phát triển kinh doanh Metric đã chia sẻ về trào lưu “xé túi mù” này: “Blind Box không chỉ là một sản phẩm mà còn là một chiến lược kinh doanh hiệu quả trên các nền tảng TMĐT. Yếu tố bất ngờ khi mở hộp kích thích tâm lý tò mò, khiến người tiêu dùng không chỉ mua một lần mà còn quay lại nhiều lần để săn phiên bản hiếm. Điều này giúp tăng tần suất mua sắm, giữ chân khách hàng và tạo ra doanh thu ổn định cho thương hiệu.

Trên các sàn TMĐT, Blind Box đặc biệt phù hợp với các chiến dịch flash sale, livestream và các chương trình khách hàng thân thiết, giúp gia tăng tương tác và đẩy mạnh doanh số. Bên cạnh đó, sự kết hợp với KOLs, KOCs thông qua nội dung review, livestream mở hộp không chỉ tạo hiệu ứng lan truyền mà còn tác động mạnh đến quyết định mua hàng, nhất là với nhóm khách hàng trẻ. ‘Chìa khóa để Blind Box duy trì sức hút nằm ở sự đổi mới liên tục – từ thiết kế sản phẩm, hình thức đóng gói đến cách thương hiệu kể câu chuyện để tạo ra sự gắn kết với người mua”.

Rõ ràng, nhà bán đang phải tìm mọi phương hướng để duy trì sự thích thú của người mua hàng. Xu hướng “xé túi mù” không chỉ mang lại sự hứng thú tức thời mà còn mở ra những cơ hội mới cho doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường TMĐT ngày càng cạnh tranh khốc liệt. Tuy nhiên, để biến đây thành một chiến lược phát triển bền vững, thương hiệu cần nhiều hơn là yếu tố bất ngờ. Việc kết hợp dữ liệu khách hàng thông qua các công ty nghiên cứu thị trường như Metric, tối ưu mô hình bán hàng và khai thác hiệu quả sức mạnh của KOLs, KOCs sẽ giúp Blind Box không chỉ là một cơn sốt ngắn hạn mà trở thành một phần quan trọng trong chiến lược doanh nghiệp. Trong một thị trường mà người tiêu dùng ngày càng đòi hỏi sự khác biệt, sáng tạo trong cách tiếp cận sẽ là chìa khóa để các thương hiệu không chỉ tồn tại mà còn bứt phá trên TMĐT.