Nhà máy lắp ráp ô tô Mercedes-Benz Việt Nam tại TP HCM, từng đối mặt nguy cơ “xóa sổ” và đã được thống nhất gia hạn hoạt động tới 2030, cho biết chỉ hoạt động một phần nhỏ công suất trong năm 2024.
Công ty TNHH Mercedes-Benz Việt Nam là công ty liên doanh giữa Tổng công ty Cơ khí giao thông vận tải Sài Gòn – Samco (chiếm 30% vốn điều lệ) với Mercedes-Benz AG Group (nắm 70%).
Năm 1995, Thủ tướng có quyết định thu hồi khu đất 10,5 ha tại địa chỉ 693 đường Quang Trung, quận Gò Vấp để công ty liên doanh thuê xây dựng nhà máy. Công ty được cấp phép hoạt động đầu tư tương ứng thời hạn sử dụng đất 30 năm, từ tháng 4/1995 và hết hạn vào năm 2025.
Năm 2021, doanh nghiệp đã nộp đề nghị gia hạn dự án nhưng gần 3 năm, dự án vẫn chưa gia hạn. Năm 2024, Mercedes-Benz Group AG gửi “tâm thư” đến Thủ tướng Chính phủ, kêu gọi sự can thiệp để hoàn tất việc gia hạn và tránh nguy cơ đóng cửa nhà máy sản xuất tại Việt Nam.
Sau đó, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã thống nhất về việc gia hạn thêm 5 năm cho dự án Mercedes-Benz Việt Nam, kể từ ngày 14/4/2025. Việc này cũng yêu cầu Công ty TNHH Mercedes-Benz Việt Nam có văn bản cam kết di dời toàn bộ hoạt động sản xuất, kinh doanh ra khỏi khu đất hiện tại khi chấm dứt thời hạn thuê đất vào ngày 14/4/2030.
Dự án này được hình thành từ 1996, đi vào hoạt động từ 1997 với công suất ban đầu 60 xe/tháng. Năm 2007, Mercedes-Benz Việt Nam mở rộng quy mô lên 12.000 xe/năm và năm 2013 đã bổ sung thêm 1 xưởng nhúng tĩnh điện công suất 5.280 thân xe/năm. Thân xe sau sơn tĩnh điện được sử dụng làm nguyên liệu để lắp ráp-sản xuất ô tô.
Năm 2014, nhà máy bổ sung thêm 1 xưởng lắp ráp sắt xi tải nhưng công trình này đã ngừng hoạt động từ 2017 và giờ xưởng được dùng làm kho chứa nguyên liệu. Một hoạt động đã thay đổi khác của Mercedes-Benz tại nhà máy là việc sản xuất xe từ “xe con, mini buýt, tải mini, buýt loại vừa, tải loại nhẹ, buýt lớn, tải chuyên dụng” đã trở thành”xe ô tô du lịch-xe con” từ 2017.
Theo báo cáo giấy phép môi trường gần đây do Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM đưa ra, số lượng khung xe đã sơn tĩnh điện dùng làm nguyên vật liệu trong năm 2022, là 6.001 đơn vị.
Con số này giảm sâu còn 3.826 chiếc trong năm 2023 và 732 chiếc trong 8 tháng đầu năm 2024. Xét theo trung bình tháng, con số này tương ứng 20% so với công suất trên giấy là 5.280 xe/năm hay 440 xe/tháng.
Một con số khác phản ánh hoạt động dưới công suất của nhà máy Mercedes-Benz là nhiên liệu. Xăng, vốn dùng cho việc chạy thử, phân phối ô tô, giảm từ 400.322 lít năm 2022 còn 269.329 lít năm 2023 và 83.819 lít cho tới tháng 10/2024. Xét theo trung bình tháng, con số này giảm còn một phần tư từ 2022 tới 2024.
Tương tự, khí CNG, được dùng làm nhiên liệu lò sấy phòng sơn và RTO, giảm từ 16.584 mmbtu năm 2022 còn 11.569 mmbtu năm 2023 và 3.444 mmbtu cho tới tháng 10/2024.
Báo cáo cũng cho biết lượng điện năm trung bình tại nhà máy là 499,6 MWh/tháng. Trong năm 2022 và 2023, điện năng tiêu thụ của nhà máy đều vượt mức này, đạt 654 và 524 MWh/tháng, thì năm 2024 giảm sâu còn 321 MWh/tháng, tức chưa được một nửa con số năm 2022.
Nhu cầu thực tế sử dụng nước tại nhà máy cũng giảm, từ 137 m3/ngày năm 2022 còn 120,2 m3/ngày năm 2023 và 59.9 m3/ngày năm 2024. Con số của năm 2024 còn kém hơn mức trung bình là 105,7 m3/ngày.
Theo báo cáo của Sở Kế hoạch – Đầu tư TP HCM, Mercedes-Benz Việt Nam có giải quyết cho khoảng 800 lao động. Theo con số trong báo cáo giấy phép môi trường, con số này giảm còn 541 tính đến Quý I/2024.
Trước đây, bình quân mỗi năm, Mercedes-Benz Việt Nam đóng góp hơn 5.500 tỷ đồng vào ngân sách Tp.HCM.
