Hoạt động sẽ được triển khai ngay trong vụ đông xuân 2024-2025 tại các tỉnh Hải Dương, Thanh Hóa, Bắc Giang, Thái Bình, Vĩnh Phúc… Trong 320 ha sản xuất khoai tây bền vững này có 23 ha là mô hình thử nghiệm sản xuất công nghệ cao.

Quy trình canh tác bền vững khép kín theo vòng đời khoai tây, từ chăm sóc đất – giống, xử lý hạt giống, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, tưới tiêu, kỹ thuật canh tác, bao tiêu đầu ra đến chế biến sản phẩm sử dụng năng lượng tái tạo.

Tham gia mô hình này, bà con nông dân được tiếp cận kỹ thuật canh tác tiên tiến, sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật an toàn, hiệu quả, có trách nhiệm. Họ còn được hướng dẫn nâng cao năng lực quản lý tài chính và sản xuất an toàn. PepsiCo cũng hỗ trợ bà con ứng dụng số hóa trong nông nghiệp như thăm đồng bằng drone, quản lý canh tác, điều chỉnh nước tưới ngay trên ứng dụng điện thoại…

Riêng 23 ha thử nghiệm sản xuất công nghệ cao sẽ ứng dụng đồng bộ từ hệ thống tưới tự động chính xác theo nhu cầu nước của khoai tây từng giai đoạn. Việc quản lý phân bón chặt chẽ hơn theo nhu cầu khoai tây, áp dụng bón phân qua hệ thống tưới, quản lý sâu bệnh theo quy trình canh tác bền vững và bộ giải pháp chuẩn. Mô hình còn số hóa qua app tất cả khâu từ kiểm tra, đánh giá và thu hoạch ngoài đồng.

Trước đó, các mô hình được thí điểm trong vụ đông xuân 2023-2024 ở tỉnh Thanh Hóa và Hải Dương cũng mang lại hiệu quả với năng suất khoai tây cao hơn đáng kể. Con số cao nhất lên tới 33 tấn/ha tại Thanh Hóa, đồng thời tiết kiệm nước và tăng thu nhập cho nông dân.

Mô hình canh tác khoai tây bền vững đầu tiên được PepsiCo Foods Việt Nam triển khai tại Lâm Đồng từ năm 2008, nhằm phát triển vùng nguyên liệu khoai tây trong nước, nâng dần tỷ lệ nguồn cung tại chỗ, giảm nguồn nhập khẩu.

Trong năm đầu triển khai, có 4 hộ nông dân tham gia với diện tích 27 ha, đạt năng suất ban đầu 8 tấn/ha. Kể từ năm 2019, PepsiCo liên kết với các đối tác, trong đó có Syngenta – đồng trưởng nhóm công tác PPP về rau quả, cùng Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và các đơn vị thực hiện mô hình sản xuất khoai tây bền vững ứng dụng công nghệ cao tại Tây Nguyên.

Sau 16 năm, đến nay đã có hơn 1.500 hộ nông dân tham gia với tổng diện tích gần 1.700 ha và năng suất trung bình đạt 24,6 tấn/ha, cao hơn mức trung bình tại Thái Lan, Indonesia… Đặc biệt, có hộ lập kỷ lục với năng suất 54 tấn/ha.

Trong năm 2023, PepsiCo, Syngenta và các đối tác ứng dụng loạt giải pháp công nghệ mới trong sản xuất khoai tây. Kết quả cho thấy năng suất khoai thu hoạch trung bình đạt 30-34 tấn/ha. Bộ giải pháp quản lý sâu bệnh giúp giảm hai lần phun thuốc mỗi vụ, tiết kiệm 2 triệu đồng/ha cho nông dân. Sử dụng drone giảm hơn 10 lần lượng nước pha thuốc bảo vệ thực vật.

Ông Nguyễn Kim Hành, Giám đốc Nông nghiệp PepsiCo Việt Nam cho biết việc mở rộng mô hình chuỗi giá trị khoai tây ra phía Bắc giúp thực hiện mục tiêu chuyển dịch vùng nguyên liệu của đơn vị. Qua đó, công ty hướng tới mục tiêu đảm bảo 100% nguồn cung ứng nguyên liệu đạt chuẩn cho nhà máy mới tại Hà Nam với công suất dự kiến hơn 20.000 tấn snack/năm.

Theo ông Hành, việc mở rộng mô hình canh tác này cũng giúp gia tăng giá trị xuất khẩu khoai tây tươi ra thị trường quốc tế. Chiến lược này góp phần đẩy mạnh nông nghiệp tuần hoàn, giúp nông dân có thêm lựa chọn cây trồng và cơ hội có nguồn thu nhập ổn định.

Tại các tỉnh phía Bắc, cây khoai tây có vị trí quan trọng với cơ cấu vụ đông và vụ xuân. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, diện tích sản xuất cây vụ đông hàng năm khoảng 400.000 ha, trong đó khoai tây dao động 15.000-18.000 ha (chiếm tỷ lệ 3,75-4,5% tổng diện tích gieo trồng), sản lượng 250.000-320.000 tấn. Với điều kiện đất đai và thời tiết thuận lợi, tiềm năng sản xuất khoai tây các tỉnh phía Bắc được đánh giá đạt khoảng 150.000-200.000 ha mỗi năm.

Trong xu hướng sản xuất nông nghiệp xanh, sạch, mô hình canh tác khoai tây bền vững mà PepsiCo đang triển khai được các chuyên gia nông nghiệp đánh giá góp phần giảm phát thải, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu…

Hoàng Anh