Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), tháng 7/2025, kim ngạch xuất khẩu tôm đạt 410 triệu USD, tăng 9% so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế 7 tháng đầu năm, xuất khẩu tôm mang về 2,5 tỷ USD, tăng 24%.

Trong đó, Trung Quốc tiếp tục dẫn đầu với giá trị 710 triệu USD, tăng tới 78% và chiếm 29% tổng kim ngạch. Riêng tháng 7, xuất khẩu sang thị trường này đạt 115 triệu USD, tăng 63% so với cùng kỳ. Nhu cầu tiêu thụ nội địa phục hồi mạnh, đặc biệt với tôm hùm, cùng lợi thế địa lý và chi phí logistics thấp đã giúp tôm Việt cạnh tranh tốt hơn so với các đối thủ.

Mỹ là thị trường lớn thứ hai, song lại ghi nhận sụt giảm mạnh. Tháng 7, xuất khẩu tôm sang Mỹ đạt 63 triệu USD, giảm 29% so với cùng kỳ. Lũy kế 7 tháng đạt 404 triệu USD, chỉ tăng 3%. Sau giai đoạn tăng tốc vào tháng 5–6 nhờ đơn hàng “né thuế”, xuất khẩu bắt đầu giảm khi Mỹ áp thuế đối ứng 20% với tôm Việt Nam, cộng thêm nguy cơ bị áp thuế chống bán phá giá (CBPG) và chống trợ cấp ở mức cao. Biên lợi nhuận sụt giảm buộc doanh nghiệp phải tính toán lại chiến lược giá và cơ cấu đơn hàng.

Xuất khẩu tôm Việt Nam sang Mỹ giảm mạnh trong tháng 7 trước áp lực thuế quan

Đáng nói, so với các đối thủ như Ecuador (thuế 15%), Indonesia hay Philippines (19%), tôm Việt Nam dần mất lợi thế tại thị trường Mỹ do mức thuế đối ứng. Áp lực càng lớn khi kết quả sơ bộ rà soát hành chính lần thứ 19 (POR19) do Bộ Thương mại Mỹ công bố hồi tháng 6 cho thấy mức thuế CBPG áp lên nhiều doanh nghiệp Việt Nam lên tới 35%. Nếu kết quả cuối cùng vào tháng 12 không được điều chỉnh, nguy cơ tôm Việt bị loại khỏi thị trường Mỹ là rất lớn.

Trước đó, tháng 6, Bộ Thương mại Mỹ đã áp thuế CBPG 35% đối với doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam. Trong số này, Công ty Thông Thuận (gồm Thông Thuận Cam Ranh) được xác định không bán phá giá. Ngược lại, Công ty Stapimex bị áp mức thuế sơ bộ 35,29%.

Đáng chú ý, 22 doanh nghiệp khác dù đủ điều kiện hưởng mức thuế riêng biệt nhưng không bị kiểm tra bắt buộc, vẫn phải chịu chung mức thuế hơn 35%, thay vì áp dụng cách tính trung bình gia quyền từ các bị đơn bắt buộc như thông lệ.

VASEP đã ngay lập tức bày tỏ quan ngại về mức thuế sơ bộ quá cao. “Trong 19 năm tham gia các kỳ rà soát hành chính vụ kiện CBPG tôm tại Mỹ, chưa từng có doanh nghiệp Việt nào bị áp thuế sơ bộ ở mức hai con số”, đại diện VASEP nhấn mạnh.

Đồng thời, VASEP đã kiến nghị Bộ Thương mại Mỹ xem xét lại cách tính toán, đảm bảo sự khách quan, công bằng và tuân thủ thông lệ các kỳ rà soát trước đây.

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) được thành lập năm 1998, là tổ chức tập hợp trên cơ sở tự nguyện của các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực chế biến và xuất khẩu thủy sản. Sau hơn hai thập kỷ phát triển, VASEP hiện có hơn 300 hội viên, chiếm khoảng 80% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của cả nước.