Tại họp báo thường kỳ của Bộ KH&CN chiều 5/8, ông Hà Minh Hiệp, Chánh Văn phòng Bộ KH&CN cho biết, trong bối cảnh phát triển của thị trường xe điện tại Việt Nam kéo theo yêu cầu cấp thiết về hệ thống hạ tầng sạc, các cơ quan chức năng nhận thấy phải có sự quản lý chặt chẽ hơn đối với trạm/trụ sạc xe điện.

Vì vậy, Bộ KH&CN đã phối hợp với Bộ Công Thương xây dựng Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) về trụ sạc xe điện. Dự thảo quy chuẩn được xây dựng theo 8 phương thức quản lý chặt chẽ các trạm sạc khi đưa ra thị trường trong thời gian tới.

Chia sẻ rõ hơn, ông Trần Hậu Ngọc, Phó Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia cho biết, Bộ KH&CN đã tổ chức nghiên cứu quy định, kinh nghiệm quốc tế, tiêu chuẩn quốc tế, khảo sát các đơn vị sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu, kinh doanh, thử nghiệm tại ba miền Bắc, Trung, Nam để xây dựng dự thảo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) về trụ sạc xe điện.

Bộ KH&CN đã gửi dự thảo QCVN lấy ý kiến các bộ ngành, địa phương, doanh nghiệp. Sau quá trình tổng hợp, tiếp thu, xử lý các ý kiến góp ý của các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp.

“Hiện nay, Bộ KH&CN đã hoàn thiện dự thảo QCVN để ban hành phục vụ công tác quản lý nhà nước, hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp”, ông Trần Hậu Ngọc nói.

Tại Việt Nam hiện nay, hệ thống trạm sạc xe điện VinFast áp đảo so với các hãng xe điện khác. Các trạm sạc này do công ty V-Green phát triển, là công ty riêng của tỷ phú Phạm Nhật Vượng, thành lập từ tháng 3/2024, với mục tiêu đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng trạm sạc, nhằm hỗ trợ tối đa cho VinFast.

Đến cuối tháng 9, đầu tháng 10 năm 2024, V-Green đã tạo bước ngoặt với chính sách nhượng quyền trạm sạc, cho phép toàn dân tham gia đầu tư và xã hội hóa. Ngay tuần đầu tiên, V-Green nhận được hơn 1.000 đơn đăng ký từ các nhà đầu tư. Chính sách này mang lại hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ, giúp tốc độ mở rộng trạm sạc trong 4-5 tháng vượt xa thành quả của hơn 2 năm trước đó.

Được biết, tính đến tháng 3/2025, V-Green đã xây dựng được mạng lưới 150.000 cổng sạc trên toàn quốc, đạt mật độ cao nhất khu vực Đông Nam Á. Trong 3 năm tới, V-Green đặt mục tiêu phát triển 500.000 cổng sạc tại Việt Nam, đồng thời mở rộng ra thị trường quốc tế.

Theo tính toán của lãnh đạo V-Green, nhượng quyền trạm sạc mang lại thu nhập thụ động và quản lý đơn giản, chỉ cần một chiếc điện thoại là có thể kiểm soát hàng trăm trụ sạc. Lấy ví dụ một trạm sạc 120 kW – loại tương đối lớn: nếu hoạt động 50% công suất, tức 12 tiếng một ngày, thì mỗi ngày sạc được 120 kW x 12 = 1.440 kWh. Nhân với 365 ngày và mức chi trả 750 đồng/kWh, doanh thu một năm khoảng 394 triệu đồng.

Chi phí đầu tư một trụ 120 kW hiện khoảng 400 triệu đồng, cộng thêm chi phí xây dựng khoảng 0,8 lần, tổng cộng từ 700-750 triệu đồng. Với công suất 10-12 tiếng mỗi ngày, nhà đầu tư có thể hoàn vốn trong 2 năm.

Theo quy định, quy chuẩn là các quy định kỹ thuật có tính pháp lý bắt buộc, được cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành, quy chuẩn đặt ra những ngưỡng giới hạn cụ thể mà sản phẩm, dịch vụ, hoạt động phải tuân thủ – nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng, an toàn xã hội và môi trường. Không tuân thủ quy chuẩn, tổ chức, cá nhân có thể bị xử phạt theo quy định pháp luật.

Trong khi đó, tiêu chuẩn là những quy định mang tính tự nguyện. Do các tổ chức tiêu chuẩn hóa xây dựng và ban hành, tiêu chuẩn được xem như “hướng dẫn kỹ thuật” giúp doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ, đảm bảo tính đồng bộ, tiết kiệm chi phí và thuận lợi trong thương mại….

Trước đó, Bộ KH&CN đã công bố 23 tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) liên quan đến trụ/trạm sạc xe điện, cụ thể: 8 TCVN về Hệ thống trụ/trạm sạc xe điện (quy định yêu cầu chung, tương thích điện từ, truyền thông giữa trụ sạc và xe điện, yêu cầu an toàn đối với hệ thống lắp trụ sạc, cụm đóng cắt và điều khiển hạ áp khu vực sạc xe điện); 3 TCVN về dây cáp sạc xe điện; 7 TCVN về cụm đóng cắt, ổ cắm phích cắm trụ/trạm sạc xe điện; 5 TCVN về Thiết bị đo điện.

Các tiêu chuẩn này được xây dựng trên cơ sở hoàn toàn tương đương tiêu chuẩn quốc tế của Tổ chức Tiêu chuẩn hóa quốc tế (ISO), Ủy ban kỹ thuật điện quốc tế (IEC) và quy định của Uỷ ban Châu Âu (EC/ECE/EU).

Để xây dựng tiêu chuẩn trụ sạc xe điện, Bộ KH&CN đã thành lập các Ban kỹ thuật Tiêu chuẩn quốc gia liên quan đến hoạt động xây dựng tiêu chuẩn trụ/trạm sạc xe điện. Thành viên của Các Ban kỹ thuật đến từ các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp (trong nước, nước ngoài), hiệp hội, trường đại học, chuyên gia… có chuyên môn và kinh nghiệm trong lĩnh vực trụ/trạm sạc xe điện và xe điện.

Các Ban kỹ thuật được thành lập, hoạt động theo mô hình, tổ chức, hoạt động của Tổ chức Tiêu chuẩn hóa quốc tế (ISO), tuân thủ nguyên tắc, thông lệ quốc tế trong xây dựng tiêu chuẩn.