Cuộc dịch chuyển hành vi tiêu dùng trong kỷ nguyên video
Thị trường thương mại điện tử Việt Nam trong năm 2024–2025 đang bước vào giai đoạn trưởng thành, với dấu hiệu tăng trưởng chậm lại ở nhiều ngành hàng. Trong bối cảnh đó, các nền tảng buộc phải tìm kiếm hướng đi mới để giữ chân người dùng. Và video – đặc biệt là video ngắn (short-form video) – đã trở thành “át chủ bài” và được đẩy mạnh ở nhiều nền tảng.
Không phải ngẫu nhiên khi các nền tảng như TikTok Shop, Shopee đều đẩy mạnh hiển thị video trên giao diện trang chủ. Họ hiểu rằng người dùng hiện đại không còn lên sàn chỉ để “mua”, mà để khám phá, tiêu khiển và… bất chợt mua hàng trong lúc giải trí.
Ông Nguyễn Duy Hưng – chuyên gia trong lĩnh vực TMĐT phân tích:
“Chúng tôi nhận thấy hành vi tiêu dùng đang dịch chuyển rõ nét từ tìm kiếm chủ động sang khám phá thụ động. Người dùng ngày nay không biết họ cần gì cho đến khi nhìn thấy một video đủ hấp dẫn, đủ thực tế và đủ truyền cảm hứng mua hàng.”
Nhà bán tự sản xuất – và bán được
Không chỉ các nền tảng, nhà bán cũng bắt nhịp rất nhanh với xu hướng “video hóa”. Từ các thương hiệu lớn đến các nhà bán nhỏ lẻ đều đầu tư sản xuất video: có người tự quay tại nhà, có người thuê KOLs, có người tận dụng AI hoặc filter để tạo hiệu ứng bắt mắt.
Chị Hoàng My – chủ một cửa hàng nội thất trên TikTok Shop – chia sẻ:
“Tôi từng tốn tiền chạy quảng cáo mà vẫn không hiệu quả. Chỉ khi bắt đầu quay video ứng dụng sản phẩm vào bối cảnh thật – như góc bếp, bàn ăn – thì mới thấy lượt xem và lượt mua tăng rõ. Có hôm video lên xu hướng, một chiếc đèn bàn bán được gần 300 chiếc chỉ trong 2 ngày.”
Livestream – không còn là cuộc chơi của “người nổi tiếng”
Bên cạnh video ngắn, livestream cũng đang trở thành một kênh bán hàng chủ lực. Nếu trước đây, livestream chủ yếu dành cho KOLs hoặc các shop lớn, thì hiện nay, nhiều nhà bán nhỏ cũng đang sử dụng hình thức này như một kênh tương tác thường xuyên với khách hàng.
Điểm mạnh của livestream nằm ở khả năng tạo cảm giác chân thực, cấp tốc và gấp gáp – yếu tố khiến người mua dễ đưa ra quyết định. Ngoài ra, chính sách ưu đãi riêng cho người xem livestream cũng giúp tăng sức hút cho hình thức này.
Video: Tương lai của thương mại điện tử
Bà Nho Đinh – chuyên gia dữ liệu Thương mại Điện tử của nền tảng dữ liệu thông minh Metric.vn nhận định:
“TMĐT giờ không còn là ngành chỉ tối ưu logistics và giá bán. Câu chuyện nằm ở ai thu hút được sự chú ý, ai giữ được cảm xúc của người tiêu dùng. Trong trận chiến đó, video là định dạng có khả năng ‘kể chuyện’ mạnh mẽ nhất.”
Tuy nhiên, bà Nho cũng cảnh báo rằng không phải nhà bán nào cũng tận dụng được hiệu quả video. Việc sản xuất video đòi hỏi một tư duy tiếp thị mới, khả năng nắm bắt xu hướng nội dung, kỹ thuật trình bày và cả sự kiên nhẫn. Một số doanh nghiệp SME vẫn đang gặp khó khăn vì thiếu ngân sách, thiếu nhân lực chuyên trách hoặc chưa có định hướng nội dung rõ ràng.
Hiểu được vấn đề này, thời gian gần đây, Metric.vn đã cho ra mắt tính năng mới ngay trên nền tảng của mình là Metric Videos Feed, giúp tổng hợp video ý tưởng từ các video mới đăng, video có lượt xem cao của kênh theo dõi; phân loại chủ đề của video (gán nhãn video theo tag, dễ dàng tra cứu, lưu trữ video theo phân loại) và phân tích traffic theo từng kênh khác nhau (theo dõi số video mới, tổng traffic hàng tuần, tốc độ tăng trưởng traffic của đối thủ và các thương hiệu và đặc biệt tự động cảnh báo khi đối thủ có video đạt view cao). Điều này giúp cho việc tìm kiếm ý tưởng nội dung, việc tạo nhiều video viral sẽ giảm chi phí chạy ads giúp chi phí MKT giảm xuống còn 5%.
Anh Bùi Trung, nhà bán trang sức trên Tiktok Shop, sau khi sử dụng tính năng Video Feed trên Metric.vn cho biết:
“Tính năng này giúp tôi có đủ nguyên liệu và ý tưởng để sản xuất đến gần 100 video 1 ngày. Cụ thể, tôi đã tìm những nhà bán hoặc KOL/KOC chung tệp khách hàng và tìm từ khóa thường sử dụng trong ngành hàng; sau đó thêm các kênh theo dõi vào công cụ Video Feed của Metric, lọc video mới đăng trong 7 ngày gần nhất (và sắp xếp theo lượt xem), duyệt video phù hợp và cuối cùng là tìm công thức content win. Công đoạn này đã giúp tôi tiết kiệm thời gian rất nhiều mà lại đem lại hiệu quả cao”.
Trong một thế giới số nơi mọi cú lướt đều có thể trở thành quyết định mua sắm, video không đơn thuần là “công cụ truyền thông” – mà chính là cửa ngõ mở ra doanh thu, thương hiệu và lợi thế cạnh tranh mới cho nhà bán. Ai kể được câu chuyện hấp dẫn nhất, người đó thắng.
